نشست قضایی شماره

نشست قضایی شماره

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره


کد نشست:

تاریخ برگزاری:
1388/02/16

برگزار شده توسط:
استان لرستان/ شهر خرم آباد

موضوع:
تقاضای ابطال هبه قدرالسهم موروثی فرد به دیگری پس از ده سال

پرسش:
در سال 1375شخص (الف) قدرالسهم موروثی خود از ماترک متوفیٰ اعم از اموال منقول و غیرمنقول را به شخص (ب) (نوه های پسری) هبه کرده است و بعد از ده سال پشیمان شده و تقاضای ابطال آن را نموده است. حال با توجه به این که هبه¬نامه موصوف بر اساس مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک به ثبت نرسیده و رسمی نیست آیا قابل ابطال است؟ هبه¬نامه صورت جلسه¬ای است که در زمان درخواست گواهی انحصار وراثت مورث توسط دادگاه صادرکننده گواهی انحصار وراثت تنظیم شده است و شخص (الف) سهم¬الارث خود را از مورث خود (پسرش) به شخص (ب) (نوه¬های خود) هبه کرده آیا هبه نامه عادی است یا بر اساس ماده 1287 قانون مدنی رسمی است یا چون هبه¬نامه در دفترخانه اسناد رسمی حسب مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک تنظیم نشده قابل ابطال است؟ آیا اولاد اولاد (نوه) نیز مشمول بند (1) ماده 803 قانون مدنی است؟ آیا بر اساس بند (1) ماده 1291 قانون مدنی می توان آن را هبه¬نامه رسمی دانست و قابل ابطال نباشد؟

نظر هیئت عالی:
در ماده 862 قانون مدنی در فصل اول (در موجبات ارث و طبقات مختلفه وراث) از اولاد اولاد سخن به میان آمده؛ یعنی هم کلمه «اولاد» ذکر شده و هم «اولاد اولاد». در این¬جا منظور قانون گذار این بوده که اولاد اولاد هم در طبقه اول قرار داشته و در این طبقه جای دارد. ولی با عنایت به مواد 1181 و 1188 قانون مدنی صرفا کلمه «اولاد» ذکر شده است. با توجه به مقررات فصل ولایت قهری پدر و جد پدری و نحوه تدوین قانون مراد از کلمه «اولاد» در این¬جا یعنی اولاد اولاد؛ بنابراین نوه نیز مشمول بند (1) ماده 1083 قانون مدنی می باشد. و باید علاوه بر منطوق قانون مفهوم آن نیز مورد دقت و امعان نظر قرار گیرد.

نظر اکثریت:
1ـ هر چند رسمی بودن و رسمی نبودن هبه نامه تاثیری در اصل آن ندارد ولی هبه¬نامه¬ای که به صورت رسمی تنظیم نشده باشد و در خصوص آن دعوایی طرح شود از طرف دادگاه قابل پذیرش است زیرا مواد 47 و 48 قانون ثبت این قدر وسیع نیستند که بتوان آن ها را به هبه¬نامه هم تسری داد. 2ـ با عنایت به این که قانون گذار در قانون امور حسبی اجازه تنظیم چنین صورت جلسه ای را به قاضی داده است؛ لذا هبه نامه یاد شده دارای اعتبار رسمی است و قابل ابطال نیست. 3ـ ماده 803 قانون مدنی اشاره¬ای حصری به طبقات ارث است و قابل تسری به سایر درجات و طبقات ارث نیست.

نظر اقلیت:
در خصوص این که واهب به استناد بند (1) ماده 803 می¬تواند از هبه رجوع کند یا خیر در فرض سوال به نظر می رسد که مفاد این ماده اجداد را در خط صعودی دربرنمی گیرد زیرا آنان در طبقه جداگانه ای از وراث قرار دارند. عکس آن کلمه «اولاد» به همان قرینه شامل نوه ها تا هر درجه که باشد خواهد شد؛ چنان چه در بحث ارث اولاد اولاد در طبقه اول آمده است.

مبحث:
قانون مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی

کلمات کلیدی:

مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 1287 - اسنادی که در اداره ی ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آن ها بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است.

مشاهده ماده 1287 قانون مدنی

ماده 803 - بعد از قبض نیز واهب می تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل: 1 - در صورتی که متهب پدر یا مادر و یا اولاد واهب باشد؛ 2 - در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد؛ 3 - در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا مثل این که متهب به واسطه ی فلس محجور شود خواه اختیارا مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود؛ 4 - در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.

مشاهده ماده 803 قانون مدنی

ماده 1291 - اسناد عادی در دو مورد اعتبار اسناد رسمی را داشته درباره ی طرفین و وراث و قائم مقام آنان معتبر است: 1 - اگر طرفی که سند بر علیه او اقامه شده است صدور آن را از منتسب الیه تصدیق نماید؛ 2 - هر گاه در محکمه ثابت شود که سند مزبور را طرفی که آن را تکذیب یا تردید کرده فی الواقع امضا یا مهر کرده است.

مشاهده ماده 1291 قانون مدنی

ماده 862 - اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند سه طبقه اند: 1 - پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد. 2 - اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن ها. 3 - اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آن ها.

مشاهده ماده 862 قانون مدنی

ماده 1181 - هر یک از پدر و جد پدری نسبت به اولاد خود ولایت دارند.

مشاهده ماده 1181 قانون مدنی

ماده 1188 - هر یک از پدر و جد پدری بعد از وفات دیگری می تواند برای اولاد خود که تحت ولایت او می باشد وصی معین کند تا بعد از فوت خود در نگاهداری و تربیت آن ها مواظبت کرده و اموال آن ها را اداره نماید.

مشاهده ماده 1188 قانون مدنی

ماده 1083 - برای تادیه ی تمام یا قسمتی از مهر می توان مدت یا اقساطی قرار داد.

مشاهده ماده 1083 قانون مدنی

ماده 47 - در نقاطی که اداره ی ثبت اسناد و املاک و دفا تر اسناد رسمی موجود بوده و وزارت عدلیه مقتضی بداند ثبت اسناد ذیل اجباری است: 1- کلیه ی عقود و معاملات راجعه به عین یا منافع اموال غیرمنقوله که در دفتر املاک ثبت نشده. 2- صلحنامه و هبه نامه و شرکتنامه.

مشاهده ماده 47 قانون ثبت اسناد و املاک

ماده 48 - سندی که مطابق مواد فوق باید به ثبت برسد و به ثبت نرسیده در هیچ یک از ادارات و محاکم پذیرفته نخواهد شد.

مشاهده ماده 48 قانون ثبت اسناد و املاک

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM