نشست قضایی شماره 1399-7217

نشست قضایی شماره 1399-7217

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1399-7217


کد نشست:
1399-7217

تاریخ برگزاری:
1397/10/03

برگزار شده توسط:
استان سمنان/ شهر سمنان

موضوع:
فوت محکوم علیه قبل از طرح دعوا و اجرای حکم صادر شده علیه متوفی یا وراث

پرسش:
در صورتی که حکمی علیه شخصی صادر و ابلاغ آن با نشر آگهی انجام و متعاقب قطعیت آن اجراییه نیز صادر شود در مرحله اجرا با استعلام از اداره ثبت احوال مشخص شود که محکوم علیه اصلا قبل از طرح دعوا فوت شده است؛ حال آیا در این صورت اجرای احکام می تواند چنین حکمی را علیه وراث محکوم علیه به اجرا در آورد و آیا وراث حق واخواهی به این رای را دارند؟

نظر هیئت عالی:
با توجه به این که وراث قایم مقام متوفی هستند صدور برگ اجراییه و عملیات اجرایی علیه وراث صادر و ادامه می یابد و مادامی که رای صادر شده به طرق قانونی (عادی یا فوق العاده) نقض یا اجرای آن متوقف نشده باشد قابلیت اجرایی دارد.

نظر اکثریت:
چون خواهان تکلیف داشته است مطابق ملاک ماده 105 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی دعوا را به طرفیت وراث متوفی مطرح کند اما این موضوع رعایت نشده است و فرد متوفی اساسا نمی توانست از خود دفاع کند؛ بنابراین رایی که بدون رعایت این تکلیف صادر شده است علیه متوفی و وراث او قابل اجرا نیست و با اعلام خلاف بین شرع توسط قاضی اجرا یا دادرس دادگاه بایستی رای صادر شده به طریق فوق العاده نقض شود.

نظر اقلیت:
با توجه به ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی و این که جلوی اجرای هیچ حکمی از دادگاه را نباید گرفت و اصل نیز بر قابل اجرا بودن آرای محاکم است حتی در صورتی که رایی خلاف مقررات باشد قانونگذار برای عدم اجرای این آرا نقض آنها را به طرق فوق العاده پیش بینی کرده است و مصداق بارز خلاف قانون بودن رای دادگاه موضوع بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی است؛ بنابراین حتی در این فرض که هیچ تردیدی در خلاف قانون بودن حکم دوم وجود ندارد اما تا زمانی که این رای نقض نشده قابل اجرا خواهد بود؛ بنابراین اجرای احکام نمی تواند به عذر خلاف قانون بودن رای از اجرای آن خودداری کند و قاضی اجرای احکام یا دادرس دادگاه در مورد این رای مطابق ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری اعلام خلاف بین شرع کند تا به طریق پیش بینی شده این رای نقض شود اما تا زمانی که این رای نقض نشود؛ نمی توان از اجرای آن خودداری کرد اما اگر اجراییه علیه متوفی صادر شده باشد مطابق ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی بایستی اجراییه ابطال و یا اصلاح شده و اجراییه مجددا علیه وراث متوفی صادر شود.

مبحث:
آیین دادرسی مدنی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 2 ـ احکام دادگاههای دادگستری وقتی به موقع اجرا گذارده می شود که به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتبا این تقاضا را از دادگاه بنماید.

مشاهده ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 1 ـ هیچ حکمی از احکام دادگاههای دادگستری به موقع اجرا گذارده نمی شود مگر این که قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که قانون معین می کند صادر شده باشد.

مشاهده ماده 1 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 10 ـ اگر محکوم علیه قبل از ابلاغ اجراییه محجور یا فوت شود اجراییه حسب مورد به ولی: قیم امین وصی ورثه یا مدیر ترکه او ابلاغ می گردد و هرگاه حجر یا فوت محکوم علیه بعد از ابلاغ اجراییه باشد مفاد اجراییه و عملیات انجام شده به وسیله ابلاغ اخطاریه آنها اطلاع داده خواهد شد.

مشاهده ماده 10 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 11 ـ هر گاه در صدور اجراییه اشتباهی شده باشد دادگاه می تواند راسا یا به درخواست هر یک از طرفین به اقتضای مورد اجراییه را ابطال یا تصحیح نماید یا عملیات اجرایی را الغاء کند و دستور استرداد مورد اجرا را بدهد.

مشاهده ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 2 - هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند.

مشاهده ماده 2 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 105 - هرگاه یکی از اصحاب دعوا فوت نماید یا محجور شود یا سمت یکی از آنان که به موجب آن سمت داخل دادرسی شده زایل گردد دادگاه رسیدگی را به طور موقت متوقف و مراتب را به طرف دیگر اعلام می دارد. پس از تعیین جانشین و درخواست ذی نفع جریان دادرسی ادامه می یابد مگر این که فوت یا حجر یا زوال سمت یکی از اصحاب دعوا تاثیری در دادرسی نسبت به دیگران نداشته باشد که در این صورت دادرسی نسبت به دیگران ادامه خواهد یافت.

مشاهده ماده 105 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 426 - نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود: 1 - موضوع حکم مورد ادعای خواهان نبوده باشد. 2 - حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد. 3 - وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد. 4 - حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن که قبلا" توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون آنکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد. 5 - طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است. 6 - حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم جعلی بودن آنها ثابت شده باشد. 7 - پس از صدور حکم اسناد و مدارکی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یادشده در جریان دادرسی مکتوم بوده و دراختیار متقاضی نبوده است.

مشاهده ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM