نشست قضایی شماره 1398-6223

نشست قضایی شماره 1398-6223

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-6223


کد نشست:
1398-6223

تاریخ برگزاری:
1397/08/22

برگزار شده توسط:
استان مرکزی/ شهر ساوه

موضوع:
رسیدگی به پرونده های کیفری در جرائم حق اللهی بدون حضور متهم و با حضور وکیل

پرسش:
در جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند؛ مانند شرب خمر آیا دادگاه با حضور وکیل متهم و بدون شخص وی مجاز به رسیدگی و صدور رای مقتضی می باشد؟

نظر هیئت عالی:
در جرایم حق اللهی محض رسیدگی غیابی منع گردیده نه رسیدگی حضوری؛ نتیجتا دادرسی با حضور وکیل متهم از وجاهت قانونی لازم برخوردار است؛ لهذا نظریه اقلیت که موافق با این استدلال می باشد صحیح و صایب اعلام می شود.

نظر اکثریت:
ادله اثبات در حدود الهی منحصر در اقرار و شهادت شهود بوده و اثبات این جرایم از طریق توسل به علم قاضی ممکن نمی باشد؛ چه آنکه مواد 161 و 212 قانون مجازات اسلامی حکایت از قوت علم قاضی در مقام رد اتهام داشته و از این مواد امکان اثبات حدود الهی با استناد به علم قاضی فهمیده نمی شود و از طرفی مبنای قانونگذار در حدود بر تخفیف است؛ بنابراین؛ در فرض سوال نمی توان بدون حضور متهم تشکیل جلسه داد و وارد رسیدگی شد؛ مضاف به این ماده 345 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر داشته «... چنانچه حضور متهم در دادگاه لازم نباشد و موضوع جنبه حق اللهی نداشته باشد بدون حضور وی رسیدگی و رای مقتضی صادر می شود.. .» و مفهوم مخالف این ماده حاکی از این است که در جرایمی که جنبه ی حق اللهی دارند نمی توان بدون حضور متهم رسیدگی نموده و رای مقتضی صادر کرد؛ بلکه برابر ماده اخیر الذکر دادگاه می بایست متهم را ابتدا با ذکر علت ضرورت حضور و قید نتیجه ی عدم حضور جلب است احضار و در صورت عدم حضور بدون عذر موجه وی را برای روز و ساعت معین جلب نماید.

نظر اقلیت:
در فرض سوال دادگاه مجاز به رسیدگی و صدور رای می باشد؛ زیرا اولا: مستفاد از ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری ممنوع بودن صدور رای غیابی؛ در جرایم حق اللهی است و در ما نحن فیه با توجه به حضور وکیل متهم در جلسه رسیدگی صدور رای غیابی منتفی و دادگاه از این حیث مواجه با مشکلی نمی باشد؛ ثانیا: ماده 350 قانون مذکور نیز صراحتا اعلام نموده ((در صورتی که متهم دارای وکیل باشد جز در جرایم موضوع بندهای الف ب پ و ت ماده 302 این قانون و نیز در مواردی که دادگاه حضور متهم را لازم تشخیص دهد عدم حضور متهم در جلسه دادگاه مانع از رسیدگی نیست)) و عدم ذکر جرایم حق اللهی در این ماده؛ نشان از جواز رسیدگی دادگاه به این جرایم با حضور وکیل علیرغم عدم حضور متهم دارد؛ ثالثا: مواد مربوط به ادله اثبات دعوی مندرج در قانون مجازات اسلامی از جمله ماده 211 این قانون هیچ گونه محدودیت اثباتی برای علم قاضی پیش بینی ننموده اند و از این رو حتی در حدود الهی نیز می توان با استناد به علم قاضی رای به محکومیت صادر نمود.

مبحث:
آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 350 ـ درصورتیکه متهم دارای وکیل باشد جز در جرایم موضوع بندهای (الف) (ب) (پ) و (ت) ماده (302) این قانون و نیز در مواردی که دادگاه حضور متهم را لازم تشخیص دهد عدم حضور متهم در جلسه دادگاه مانع از رسیدگی نیست.

مشاهده ماده 350 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 345 ـ هرگاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه حضور وی را لازم بداند علت ضرورت حضور در احضاریه ذکر می گردد و با قید اینکه نتیجه عدم حضور جلب است احضار می شود. هرگاه متهم بدون عذر موجه حاضر نشود و دادگاه همچنان حضور وی را ضروری بداند برای روز و ساعت معین جلب می شود. چنانچه حضور متهم در دادگاه لازم نباشد و موضوع جنبه حق اللهی نداشته باشد بدون حضور وی رسیدگی و رای مقتضی صادر می شود. تبصره ـ چنانچه متهم دارای کفیل یا وثیقه گذار بوده و یا خود متهم وثیقه گذار باشد مطابق ماده (230) این قانون اقدام می شود.

مشاهده ماده 345 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 406 ـ در تمام جرایم به استثنای جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند هرگاه متهم یا وکیل او در هیچیک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد دادگاه پس از رسیدگی رای غیابی صادر می کند. در اینصورت چنانچه رای دادگاه مبنی بر محکومیت متهم باشد ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی قابل واخواهی در همان دادگاه است و پس از انقضای مهلت واخواهی برابر مقررات حسب مورد قابل تجدید نظر یا فرجام است. مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه است. تبصره 1 ـ هرگاه متهم در جلسه رسیدگی حاضر و در فاصله تنفس یا هنگام دادرسی بدون عذر موجه غائب شود دادگاه رسیدگی را ادامه می دهد. در اینصورت حکمی که صادر می شود حضوری است. تبصره 2 ـ حکم غیابی که ظرف مهلت مقرر از آن واخواهی نشود پس از انقضای مهلت های واخواهی و تجدید نظر یا فرجام به اجراء گذاشته می شود. هرگاه حکم دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد محکوم علیه می تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع واخواهی کند که در این صورت اجرای رای متوقف و متهم تحت الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می شود. این دادگاه در صورت اقتضاء نسبت به اخذ تامین یا تجدید نظر در تامین قبلی اقدام می کند. تبصره 3 ـ در جرایمی که فقط جنبه حق اللهی دارند هرگاه محتویات پرونده مجرمیت متهم را اثبات نکند و تحقیق از متهم ضروری نباشد دادگاه می تواند بدون حضور متهم رای بر برائت او صادر کند.

مشاهده ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 211 ـ علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بین در امری است که نزد وی مطرح می شود. در مواردی که مستند حکم علم قاضی است وی موظف است قرائن و امارات بین مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند. تبصره ـ مواردی از قبیل نظریه کارشناس معاینه محل تحقیقات محلی اظهارات مطلع گزارش ضابطان و سایر قرائن و امارات که نوعا علم آور باشند می تواند مستند علم قاضی قرار گیرد. در هر حال مجرد علم استنباطی که نوعا موجب یقین قاضی نمی شود نمی تواند ملاک صدور حکم باشد.

مشاهده ماده 211 قانون مجازات اسلامی

ماده 345 ـ پس از اقامه قسامه توسط متهم شاکی نمی تواند با بینه یا قسامه دعوی را علیه متهم تجدید کند.

مشاهده ماده 345 قانون مجازات اسلامی

ماده 161 ـ در مواردی که دعوای کیفری با ادله شرعی از قبیل اقرار و شهادت که موضوعیت دارد اثبات می شود قاضی به استناد آنها رای صادر می کند مگر اینکه علم به خلاف آن داشته باشد.

مشاهده ماده 161 قانون مجازات اسلامی

ماده 212 ـ در صورتی که علم قاضی با ادله قانونی دیگر در تعارض باشد اگر علم بین باقی بماند آن ادله برای قاضی معتبر نیست و قاضی با ذکر مستندات علم خود و جهات رد ادله دیگر رای صادر می کند. چنانچه برای قاضی علم حاصل نشود ادله قانونی معتبر است و بر اساس آنها رای صادر می شود.

مشاهده ماده 212 قانون مجازات اسلامی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM