نشست قضایی شماره 1398-5973

نشست قضایی شماره 1398-5973

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1398-5973


کد نشست:
1398-5973

تاریخ برگزاری:
1397/12/08

برگزار شده توسط:
استان زنجان/ شهر خرمدره

موضوع:
بررسی امکان ثبت ازدواج دوم بدون حکم دادگاه یا اذن همسر

پرسش:
اگر شخصی علی رغم داشتن زوجه دایم بدون حکم دادگاه یا اذن از همسرش اقدام به ازدواج دایم مجدد نماید آیا دفترخانه علی رغم ممنوعیت مذکور در ماده 56 قانون حمایت خانواده الزامی در ثبت ازدواج مجدد دارد یا خیر ؟ دادگاه حقوقی در موارد دادخواست یا دادگاه کیفری و دادسرا ( در صورت مختومه شدن پرونده در دادسرا ) در مواقع کشف جرم یا شکایت الزامی در دستور ثبت ازدواج در راستای ماده 49 قانون حمایت خانواده می تواند صادر کند و آیا دفترخانه الزامی به تبعیت دارد یا خیر ؟

نظر هیئت عالی:
حکم موضوع ماده 49 قانون حمایت خانواده بر نکاح دایم بدون ثبت دفتر است لهذا به محض وقوع عقد نکاح جرم محقق شده و دادگاه رسیدگی کننده به جرم اشعاری ملزم به صدور حکم مبنی بر ثبت واقعه می باشد. نظریه اکثریت در حد مرقوم تایید می گردد.

نظر اکثریت:
طبق ماده 56 قانون حمایت خانواده ثبت ازدواج مجدد دایم توسط دفترخانه بدون مجوز مراجع قضایی جرم است پس دفترخانه از ثبت چنین نکاحی منع شده و تکلیفی ندارد؛ از طرفی طبق ماده 49 قانون حمایت خانواده نکاح مجدد دایم بدون ثبت در دفاتر اسناد رسمی جرم انگاری گردیده است و با توجه به اینکه حکم جزایی بر روی نکاح رفته ( به محض وقوع نکاح بدون ثبت ) جرم واقع می شود پس به عبارتی قانونگذار در صدد این بوده است که کلیه نکاحها در دفترخانه جاری گردد نه در محل های متفرقه در نتیجه اگر فرد قبل از اینکه ازدواج مجدد را محقق سازد به دفترخانه مراجعه می نمود و درخواست جاری شدن ازدواج مجدد را می نمود اساسا متوجه می شد که امکان ثبت ندارد و متوجه می گردید که باید به محاکم خانواده مراجعه و حکم لازم را اخذ نماید و از ازدواج مجدد بدون ثبت جلوگیری به عمل می آمد پس اینکه شخصی ابتدا در محل های متفرقه و بدون اخذ مجوز از دادگاه اقدام به ازدواج مجدد نماید و به نوعی بخواهد قانون را دور بزند؛ قانونگذار با وضع مجازات انگیزه جلوگیری از چنین عملی را علاوه بر مصالح اجتماعی ثبت نکاح داشته است و توجیه به عمل آمده از طرف متهم مبنی بر اینکه دفاتر این ازدواج مجدد را ثبت نمی کنند رافع مسیولیت کیفری شخص نیست مویدا به نظریات مشورتی شماره 3752/7 مورخه 1375/4/26 اگر به ثبت نرسد مشمول مجازات ماده 645 ق م ا می باشد و مویدا به نظریات قضات در نشست های قضایی مختلف که ازدواج مجدد را بدون ثبت مشمول ماده 49 فوق الذکر دانسته اند

نظر اقلیت:
طبق ماده 56 قانون حمایت خانواده ثبت ازدواج مجدد دایم توسط دفترخانه بدون مجوز مراجع قضایی جرم است پس دفترخانه از ثبت چنین نکاحی منع شده و تکلیفی ندارد از طرفی آنچه در ماده 49 قانون حمایت خانواده جرم انگاری گردیده است نکاح اول دایم بدون ثبت در دفاتر اسناد رسمی است نه ازدواج مجدد؛ مویدا به اینکه الزام افراد به امری که ثبت آن امکان ندارد تکلیف ما لا یطاق است پس چگونه فردی را برای آنچه توان ندارد مجازات کنیم که تفسیر مضیق و تفسیر به نفع متهم نیز این اقتضا را دارد.

مبحث:
قانون مدنی , جزای اختصاصی

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 56 ـ هر سردفتر رسمی که بدون اخذ گواهی موضوع مواد (23) و (31) این قانون یا بدون اخذ اجازه نامه مذکور در ماده (1060) قانون مدنی یا حکم صادر شده درمورد تجویز ازدواج مجدد یا برخلاف مقررات ماده (1041) قانون مدنی به ثبت ازدواج اقدام کند یا بدون حکم دادگاه یا گواهی عدم امکان سازش یا گواهی موضوع ماده (40) این قانون یا حکم تنفیذ راجع به احکام خارجی به ثبت هریک از موجبات انحلال نکاح یا اعلام بطلان نکاح یا طلاق مبادرت کند به محرومیت درجه چهار موضوع قانون مجازات اسلامی از اشتغال به سردفتری محکوم می شود.

مشاهده ماده 56 قانون حمایت از خانواده

ماده 17ـ اعضای مراکز مشاوره خانواده از کارشناسان رشته های مختلف مانند مطالعات خانواده مشاوره روان پزشکی روان شناسی مددکاری اجتماعی حقوق و فقه و مبانی حقوق اسلامی انتخاب می شوند و حداقل نصف اعضای هر مرکز باید از بانوان متاهل واجد شرایط باشند. تعداد اعضاء نحوه انتخاب گزینش آموزش و نحوه رسیدگی به تخلفات اعضای مراکز مشاوره خانواده شیوه انجام وظایف و تعداد این مراکز و نیز تعرفه خدمات مشاوره ای و نحوه پرداخت آن به موجب آیین نامه ای است که ظرف شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون به وسیله وزیر دادگستری تهیه می شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه می رسد.

مشاهده ماده 17 قانون حمایت از خانواده

ماده 49ـ چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است.

مشاهده ماده 49 قانون حمایت از خانواده

ماده 215 ـ بازپرس یا دادستان در صورت صدور قرار منع یا موقوفی تعقیب باید تکلیف اشیاء و اموال کشف شده را که دلیل یا وسیله ارتکاب جرم بوده و یا از جرم تحصیل شده یا حین ارتکاب استعمال و یا برای استعمال اختصاص داده شده است تعیین کند تا حسب مورد مسترد ضبط یا معدوم شود. در مورد ضبط دادگاه تکلیف اموال و اشیاء را تعیین می کند. همچنین بازپرس و یا دادستان مکلف است مادام که پرونده نزد وی جریان دارد به تقاضای ذینفع و با رعایت شرایط زیر دستور رد اموال و اشیاء مذکور را صادر نماید: الف ـ وجود تمام یا قسمتی از آن اشیاء و اموال در بازپرسی یا دادرسی لازم نباشد. ب ـ اشیاء و اموال بلامعارض باشد. پ ـ جزء اشیاء و اموالی نباشد که باید ضبط یا معدوم گردد. در کلیه امور جزایی دادگاه نیز باید ضمن صدور حکم یا قرار یا پس از آن اعم از اینکه مبنی بر محکومیت یا برائت یا موقوفی تعقیب متهم باشد در مورد اشیاء و اموالی که وسیله ارتکاب جرم بوده یا در اثر جرم تحصیل شده یا حین ارتکاب استعمال و یا برای استعمال اختصاص یافته است باید رای مبنی بر استرداد ضبط یا معدوم شدن آن صادر نماید. تبصره 1 ـ متضرر از قرار بازپرس یا دادستان یا قرار یا حکم دادگاه می تواند از تصمیم آنان راجع به اشیاء و اموال مذکور در این ماده شکایت کند و طبق مقررات در دادگاه های جزایی شکایت خود را تعقیب و درخواست تجدیدنظر نماید هر چند قرار یا حکم دادگاه نسبت به امر جزائی قابل شکایت نباشد. تبصره 2 ـ مالی که نگهداری آن مستلزم هزینه نامتناسب برای دولت است یا موجب خرابی یا کسر فاحش قیمت آن می گردد و حفظ مال هم برای دادرسی لازم نیست و همچنین اموال ضایع شدنی و سریع الفساد حسب مورد به دستور دادستان یا دادگاه به قیمت روز فروخته می شود و وجه حاصل تا تعیین تکلیف نهایی در صندوق دادگستری به عنوان امانت نگهداری می گردد.

مشاهده ماده 215 قانون مجازات اسلامی

ماده 645 ـ دیه از بین بردن ناخن به طوری که دیگر نروید یا فاسد و معیوب بروید یک درصد دیه کامل و اگر بدون عیب بروید نیم درصد دیه کامل میباشد.

مشاهده ماده 645 قانون مجازات اسلامی

ماده 2 ـ دادرسی کیفری باید مستند به قانون باشد حقوق طرفین دعوی را تضمین کند و قواعد آن نسبت به اشخاصی که در شرایط مساوی به سبب ارتکاب جرایم مشابه تحت تعقیب قرار می گیرند به صورت یکسان اعمال شود.

مشاهده ماده 2 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 645 - در رد عاریه باید مفاد مواد 624 و 626 تا 630 رعایت شود.

مشاهده ماده 645 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM