نشست قضایی شماره 1399-7445

نشست قضایی شماره 1399-7445

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1399-7445


کد نشست:
1399-7445

تاریخ برگزاری:
1398/10/12

برگزار شده توسط:
استان مازندران/ شهر محمود آباد

موضوع:
تلف مادی مال موضوع وثیقه غیرمنقول

پرسش:
در فرض تلف مادی مال غیرمنقول موضوع وثیقه قاضی (بازپرس قاضی دادگاه و یا قاضی اجرای احکام کیفری) و وثیقه گذار در صورت اطلاع از این موضوع با چه تکلیفی مواجه هستند؟ (تلف مادی: مانند تلف در اثر وقوع حوادث طبیعی از جمله در اثر رانش زمین یا پیشروی آب دریا و یا تغییر مسیر رودخانه).

نظر هیئت عالی:
با از بین رفتن مال مورد وثیقه در صورتی که وثیقه گذار مالی نداشته باشد یا نخواهد مالی معرفی کند تکلیف دیگر را نمی توان بر وی تحمیل کرد چون تلف مال مورد وثیقه مانند آن است که متهم بدون وثیقه آزاد است. نتیجتا نظریه اتفاقی همکاران صایب و صحیح اعلام می شود.

نظر اتفاقی:
1- فرض تلف مادی مال غیرمنقول موضوع وثیقه اگرچه فرضی نادر اما محتمل است؛ مانند ملکی که در تپه یا منطقه مرتفعی واقع است و در اثر رانش به ته دره می رود و دیگر اثری از آن نیست. در فرض اتلاف مال موضوع وثیقه زمانی که قاضی به هر نحو از موضوع مطلع می شود ابتدا باید وثیقه گذار را احضار کند و به وی اعلام نماید که آیا حاضر است مال دیگری را به عنوان وثیقه معرفی نماید؟ علت و ضرورت احضار وثیقه گذار آن است که قرار قبولی وثیقه دو قسمت دارد؛ یک قسمت تعهد وثیقه گذار به حاضر نمودن محکوم علیه است و قسمت دیگر سپردن ملک موضوع وثیقه برای توقیف می باشد؛ یعنی وثیقه گذار می گوید اگر من نتوانستم متهم یا محکوم علیه را به موقع حاضر نمایم ملک تعرفه شده ضبط شود. درست است که مال موضوع وثیقه از بین رفته است اما تعهد وی هنوز به جای خود باقی است. این تعهد در فرم ضمانت نامه منعکس شده است؛ زیرا رویه دادسراها و دادگاه ها این است که به وثیقه گذار گفته می شود: وثیقه گذاری را به صورت مرقوم درخواست نماید و یا فرم از پیش تهیه شده ضمانت نامه را پر نموده و همراه با قرار قبولی وثیقه امضا نماید. در صورتی که وثیقه گذار مال دیگری نداشته باشد یا نخواهد مال دیگری معرفی نماید دیگر هیچ تکلیفی را نمی توان بر وی تحمیل نمود؛ در واقع به نوعی می توان گفت: شرایط وثیقه گذار بودن را از دست داده است. در این صورت قاضی باید متهم یا محکوم علیه را احضار نماید و از وی بخواهد مال دیگری را به عنوان وثیقه معرفی نماید؛ چون تلف مال موضوع وثیقه مانند آن است که متهم یا محکوم علیه بدون تامین کیفری آزاد است و این با ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری و حقوق شاکی (ضرر و زیان ناشی از جرم) به شرح مندرج در ماده 219 قانون آیین دادرسی کیفری منافات دارد.

مبحث:
قانون مدنی , آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 791 - اگر عین مرهونه به واسطه ی عمل خود راهن یا شخص دیگری تلف شود باید تلف کننده بدل آن را بدهد و بدل مزبور رهن خواهد بود.

مشاهده ماده 791 قانون مدنی

ماده 178 ـ متهم مکلف است در موعد مقرر حاضر شود و اگر نتواند باید عذر موجه خود را اعلام کند. جهات زیر عذر موجه محسوب می شود: الف ـ نرسیدن یا دیر رسیدن احضاریه به گونه‏ای که مانع از حضور شود. ب ـ بیماری متهم و بیماری سخت والدین همسر یا اولاد وی که مانع از حضور شود. پ ـ همسر یا یکی از اقربا تا درجه سوم از طبقه دوم فوت شود. ت ـ ابتلاء به حوادث مهم از قبیل بیماریهای واگیردار و بروز حوادث قهری مانند سیل و زلزله که موجب عدم امکان تردد گردد. ث ـ متهم در توقیف یا حبس باشد. ج ـ سایر مواردی که عرفا به تشخیص بازپرس عذرموجه محسوب می شود. تبصره ـ در سایر موارد متهم می تواند برای یکبار پیش از موعد تعیین شده بازپرس را از علت عدم حضور خود مطلع سازد و موافقت وی را اخذ نماید که در این مورد بازپرس می تواند در صورت عدم تاخیر در تحقیقات تا سه روز مهلت را تمدید کند.

مشاهده ماده 178 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 217 ـ به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی بازپرس پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم در صورت وجود دلایل کافی یکی از قرارهای تامین زیر را صادر می کند: الف ـ التزام به حضور با قول شرف ب ـ التزام به حضور با تعیین وجه التزام پ ـ التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف ت ـ التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام ث ـ التزام به معرفی نوبه‏ای خود بهصورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام ج ـ التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط چ ـ التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات ح ـ اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله خ ـ اخذ وثیقه اعم از وجه نقد ضمانت‏نامه بانکی مال منقول یا غیرمنقول د ـ بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی تبصره 1 ـ در صورت امتناع متهم از پذیرش قرار تامین مندرج در بند (الف) قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام صادر و در صورت امتناع از پذیرش قرارهای مندرج در بندهای (ب) (پ) (ت) و (ث) قرار کفالت صادر می شود. تبصره 2 ـ در مورد بندهای (پ) و (ت) خروج از حوزه قضایی با اجازه قاضی ممکن است. تبصره 3 ـ در جرایم غیرعمدی در صورتی که به تشخیص مقام قضایی تضمین حقوق بزه دیده به طریق دیگر امکان‏پذیر باشد صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست.

مشاهده ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 219 ـ مبلغ وجه التزام وجه الکفاله و وثیقه نباید در هر حال از خسارت وارد به بزه دیده کمتر باشد. در مواردی که دیه یا خسارت زیان دیده از طریق بیمه قابل جبران است بازپرس با لحاظ مبلغ قابل پرداخت از سوی بیمه قرار تامین متناسب صادر می کند.

مشاهده ماده 219 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM