1

رای شماره 9309970221501072 - مورخ 1393/09/17

اختیار داور در اظهار نظر راجع به انحلال قرارداد

2

رای شماره 9309970221500653 - مورخ 1393/06/05

ماهیت رای دادگاه در دعوای ابطال رای داور

3

رای شماره 9209970221500279 - مورخ 1392/03/20

اصلاح و تکمیل رای داوری

4

رای شماره 9109970221500719 - مورخ 1391/06/25

انصراف داور معین از داوری

5

رای شماره 9309970221001259 - مورخ 1393/10/15

خوانده دعوی ابطال رای داوری

6

رای شماره 9309970221500404 - مورخ 1393/04/14

اثر عدم توافق طرفین داوری در تعیین داور مرضی الطرفین

7

رای شماره 9209970221500484 - مورخ 1392/04/26

اثر فوت یکی از طرفین داوری در قرارداد داوری

8

رای شماره 9209970221500869 - مورخ 1392/07/09

تمدید مدت داوری

9

رای شماره 9109970221500712 - مورخ 1391/06/20

تفویض انتخاب داور سوم به دو داور اختصاصی توسط دادگاه

10

رای شماره 9409970221000109 - مورخ 1394/02/02

ابطال رای داوری به علت نحوه ابلاغ

11

رای شماره 9109970221500943 - مورخ 1391/08/03

حدود اختیار داوردر فسخ قرارداد موضوع داوری

12

رای شماره 9309970221501238 - مورخ 1393/10/21

تعیین اداره حقوقی طرف قرارداد به عنوان داور

13

رای شماره 9209970221500788 - مورخ 1392/06/25

مغایرت رای داور با قواعد آمره و نظم عمومی

14

رای شماره 9309970221501065 - مورخ 1393/09/16

(1)- شرط ارجاع به داوری در صورت مطرح بودن دعوا در دادگاه (2)- اثر اسقاط حق اعتراض به رای داوری

15

رای شماره 9309970221501049 - مورخ 1393/09/10

حدود اعتبار نظریه کارشناسی برای داور

16

رای شماره 9309970221501046 - مورخ 1393/09/10

تعیین بنگاه املاک به عنوان داور

17

رای شماره 9309970221000986 - مورخ 1393/08/11

اختیار داور بر فسخ قرارداد

18

رای شماره 9309970221500642 - مورخ 1393/06/01

دعوای ابطال رای داوری علیه برخی از محکوم لهم

19

رای شماره 9309970221500625 - مورخ 1393/05/28

دعوای ابطال رای داور به علت اظهارنظر داور مبنی بر فسخ قرارداد

20

رای شماره 9309970221500563 - مورخ 1393/05/12

حدود اختیارات دادگاه در دعوای ابطال رای داور

21

رای شماره 9309970221000559 - مورخ 1393/04/25

ضمانت اجرای عدم صدور رای به خسارت تاخیر تادیه توسط داور

22

رای شماره 9309970221500457 - مورخ 1393/04/21

تسلیم رای داوری توسط شخصی غیر از داور

23

رای شماره 9309970221500417 - مورخ 1393/04/18

تعیین اشخاص حقوقی به عنوان داور

24

رای شماره 9309970221500411 - مورخ 1393/04/16

(1)- اصل صلاحیت عام محاکم و صلاحیت داور (2)- شرایط تمدید مدت داوری

25

رای شماره 9309970221500269 - مورخ 1393/03/17

تفسیر شرط «مراجعه به دادگاه در صورت اختلاف در پذیرش رای داوری»

26

رای شماره 9309970221500242 - مورخ 1393/03/10

ضمانت اجرای عدم تراضی در تعیین داور مرضی الطرفین

27

رای شماره 9309970221500231 - مورخ 1393/03/05

مناط صلاحیت داور در دعاوی بین شریک و شرکت

28

رای شماره 9209970221501732 - مورخ 1392/12/20

دعوای ابطال رای داور به جهت درخواست ابلاغ آن از سوی یکی از متداعیین

29

رای شماره 9209970221501628 - مورخ 1392/12/04

ابطال رای داور به استناد عدم توجه داور به اظهارات گواهان

30

رای شماره 9209970221001271 - مورخ 1392/09/19

تقاضای اعاده دادرسی به استناد وجود سند مکتوم

31

رای شماره 9209970221501134 - مورخ 1392/08/28

حدود صلاحیت داور

32

رای شماره 9209970221501140 - مورخ 1392/08/28

صدور رای داوری خارج از مهلت قانونی

33

رای شماره 9209970221001130 - مورخ 1392/08/21

دعوای ابطال رای داور به دلیل مغایرت با نظریه کارشناس

34

رای شماره 9209970221501048 - مورخ 1392/08/19

تصریح دادگاه به عنوان مرجع حل اختلاف با وجود تعیین داور

35

رای شماره 9209970221500679 - مورخ 1392/05/29

دعوای ابطال رای داور به علت کلی و مبهم بودن آن

36

رای شماره 9209970221500610 - مورخ 1392/05/23

اصول و تشریفات دادرسی در داوری

37

رای شماره 9209970221500393 - مورخ 1392/04/10

ماهیت شرط داوری در تعاونی ها

38

رای شماره 9209970221500397 - مورخ 1392/04/10

حدود اختیار دادگاه در بررسی رای داوری

39

رای شماره 9209970220300447 - مورخ 1392/04/05

دعوای ابطال رای داور به علت عدم صلاحیت داور

40

رای شماره 9209970221500312 - مورخ 1392/03/25

بی اعتباری شرط داوری با فوت احد از طرفین قرارداد

41

رای شماره 9209970221000341 - مورخ 1392/03/19

صدور رای داوری بدون توجه داور به تبدیل تعهد

42

رای شماره 9209970221500181 - مورخ 1392/02/23

اثر فسخ قرارداد متضمن شرط داوری

43

رای شماره 9209970221500132 - مورخ 1392/02/14

دایره مخالفت رای داور با قواعد موجد حق

44

رای شماره 9209970221500107 - مورخ 1392/02/10

ماهیت رای دادگاه در رسیدگی به دعوای ابطال رای داوری

45

رای شماره 9209970221500083 - مورخ 1392/02/02

تقاضای تعیین داور مرضی الطرفین از دادگاه

46

رای شماره 9109970221001863 - مورخ 1391/12/28

موارد حصری ابطال رای داوری

47

رای شماره 9109970221501424 - مورخ 1391/11/15

تعیین داور توسط دادگاه در صورت توافق قبلی برداور معین

48

رای شماره 9109970221501405 - مورخ 1391/11/08

نحوه رسیدگی دادگاه به دعوای ابطال رای داور

49

رای شماره 9109970221501372 - مورخ 1391/10/30

قطعیت تصمیم دادگاه در خصوص درخواست اجرای رای داور

50

رای شماره 9109970221501238 - مورخ 1391/10/03

اثر عدم تعیین موضوع داوری در قرارداد داوری

51

رای شماره 9109970221500757 - مورخ 1391/06/28

دخالت دادگاه برای تعیین داور مرضی الطرفین

52

رای شماره 9109970221500686 - مورخ 1391/06/05

اصل صحت رای داوری

53

رای شماره 9109970221500680 - مورخ 1391/06/01

افزایش خواسته در دعاوی غیرمالی

1

نظریه مشورتی شماره 1899-139-95 - مورخ 1395/12/04

با عنایت به اینکه به موجب بند9 ماده 43 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 13/6/70 مجلس شورای اسلامی اتحادیه شرکت¬های تعاونی با موضوع فعالیت واحد مرجع حل اختلاف و داوری در محدوده امور مربوط به تعاونی¬ها به صورت کد خدامنشی و صلح اعضا تعاونی¬ها می¬باشد و مفاد بند مذکور در اساسنامه مورد عمل و قراردادهای منعقده بین تعاونی واعضا تصریح گردیده و نظر به اینکه به موجب بند14 ماده 57 قانون فوق الذکر مصوب 17/2/93 مجلس شورای اسلامی اتاق تعاون صلاحیت داوری در امور حرفه¬ای بین اشخاص حقوقی بخش تعاونی با یکدیگر و یا با سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و نیز بین هر شخص حقوقی بخش تعاونی با اعضایش را دارد که این موضوع در اساسنامه تعاونی¬ها اعمال و اصلاح گردیده است علی¬ایحال با توجه به قراردادهای منعقده بین تعاونی و اعضا قبل از اصلاحیه سال 93 اتحادیه های تعاونی مربوطه از انجام داوری به جهت اصلاح قانون تعاون خودداری می¬نمایند مستدعی با توجه به صلاحیت مرکز داوری اتاق تعاون به موجب بند4 ماده 57 قانون بخش تعاونی و ماده10 و219 قانون مدنی و مفاد ماده 463 قانون آئین دادرسی دادگاه¬های عمومی وانقلاب در امور مدنی که به صراحت اعلام می¬دارد هر گاه طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف بین آنها شخص معینی داوری نمایند و آن شخص نخواهد یا نتواند به عنوان داور رسیدگی کند و به داور یا داوران دیگری نیز تراضی ننمایند رسیدگی به اختلاف درصلاحیت دادگاه خواهد بود و با توجه به مفاد مواد 489و 490 ق.آ.د.م این اتاق را جهت جلوگیری از اطاله داوری واتلاف وقت طرفین داوری ودادگاه محترم راهنمایی فرمایند: 1-آیا اتحادیه¬ها فقط حق صلح و سازش دارند یا می¬توانند اقدام به داوری و صدور رای نمایند. 2-در صورتی که اتحادیه مربوط اقدام به داوری ننماید آیا اتاق تعاون صلاحیت داوری را خواهد داشت. 3-در صورت صلاحیت اتاق برای رسیدگی آیا اتاق ابتدا می¬تواند رسیدگی نماید یا باید بعد از اعلام عدم قبول داوری توسط اتحادیه رسیدگی نماید؟ 4-در صورت ابطال رای داور به جهت عدم رعایت مفاد بندهای1-6 ماده 489 آیا اتاق صلاحیت داوری مجدد و با رعایت مفاد بندهای پیش گفته حسب مورد با داور دیگر را دارد یا محاکم دادگستری صلاحیت رسیدگی دارند.

2

نظریه مشورتی شماره 96-127/1-19 - مورخ 1396/01/26

3

نظریه مشورتی شماره 98-127-165 ح - مورخ 1398/03/11

احتراما جهات اعتراض به آرای داوری در ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی تصریح شده است و از طرفی دیگر در ماده 493 همان قانون تصریح شده است که اعتراض به رای داور مانع اجرای آن نیست چنانچه در خصوص قراردادی طرفین با توافق با همدیگر چنین تراضی کرده باشند که در صورت وقوع اختلاف موضوع به داوری ارجاع شود و داور نیز که احدی از کارشناسان رسمی دادگستری در امور ساختمانی می¬باشد با انتخاب دادگاه تعیین و در خصوص موضوع اظهارنظر کند و متضرر از رای داور نسبت به آن اعتراض کند و منتفع از آن درخواست اجرای آن را به عمل آورد حال سوال آن است که آیا دادگاه در مقام رسیدگی به اعتراض معترض می¬تواند قرار ارجاع امر به هیات سه نفره کارشناسی را صادر کند یا آنکه تکلیف دادگاه در رسیدگی به اعتراض معترض منصرف از رسیدگی ماهیتی و صرفا دایر مدار جهات و موارد مندرج در ماده 489 قانون موصوف می¬باشد؟ به عنوان مثال داور کارشناس منتخب دادگاه در مقام داوری در نظریه خود مبلغی را به عنوان مطالبات خواهان تعیین کرده باشد که خوانده به آن اعتراض کرده باشد و با ارائه اسناد و مدارکی مدعی باشد که مطالبات خواهان کمتر از مقدار تعیین شده است و درخواست ارجاع امر به هیات سه نفره کارشناسان را به عمل آورد آیا این درخواست تکلیفی را برای مرجع قضایی در ارجاع امر به کارشناسی ایجاد می¬کند یا خیر؟

4

نظریه مشورتی شماره 69-931-225 - مورخ 1396/04/12

1-در خصوص رای داوری که در داخل فرجه قانونی صادر شده ولیکن خارج از مهلت قانونی تسلیم گردیده وبر اساس بند4 ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی باطل است یا خیر؟ 2-چنانچه رای داوری در مهلت مقرر قانونی صادر شده است ولیکن در خارج از فرجه قانونی مبادرت به صدور رای اصلاحی ویا تحت عنوان نظریه تکمیلی کند آیا این قسمت بر اساس بند4 ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی از موجبات بطلان رای داور می باشد.

5

نظریه مشورتی شماره 2393-139-96 - مورخ 1397/10/23

1-در صورتی که قید شده باشد طرفین اختلاف و از طریق دعاوی حل و فصل می کنند و در صورت عدم حل آن از طریق مراجع قضائی حل و فصل می شود آیا با شرط داوری واقعی و جازم مواجهیم یا داوری اختیاری است؟ 2-آیا داور می تواند به علم خود عمل کند در همان حدود که قاضی حق دارد آیا علم داور را می توان در دادگاه توسط قاضی دادگاه ارزیابی و برخلاف آن تصمیم گرفت و رای را باطل کرد به این معنی که قاضی اعلام کند علم داور قابل اعتنا نیست 3-آیا دادگاه میتواند ادعای خواهان دعوی ابطال رای داوری را مبنی بر ارجاع به هیات به نتیجه ای غیر از آنچه داور رسیده است نائل آید و رای را ابطال کند آیا این امکان تنها در جایی است که نوعا بتوان رسیدگی داور را غیر موجه دانست مثلا داور به اعتراض یکی از طرفین برای ارجاع به هیات بالاتر کارشناسی توجه نکرده و حال آنکه موضوع اختلاف رقم قابل توجهی بوده وانتظار این بودکه هیات دیگری نیز نظر دهد در صورتی که دادگاه چنین اختیاری نداشته باشد اما اقدام کند و نظر هیات کارشناسی بر خلاف نظر کارشناس منتخب داور باشد آیا رای داور قابل ابطال است؟ 4- آیا داور همانند قاضی حق دارد از اجرای آئین نامه ای که خلاف قانون تشخیص می دهد خودداری نماید به این دلیل که اگر آئین نامه را اجرا نماید متعاقبا دادگاه به همین استدلال مخالف با قانون رای داوری را ابطال خواهد کرد؟ 5- دعاوی مربوط به نفقه تمکین که در ماده 496 ق.آ.د.م نیامده و ظاهرا مشمول اصل د اوری پذیری است قابلیت ارجاع به داوری دارد؟ 6-آیا پیش بینی داوری در روابط طرفین قرارداد اجاره به معنای ممنوعیت اخذ دستور تخلیه فوری مطابق قانون روابط موجر و مستاجر 1376 است یا این ضمانت اجرا و راهکار با داوری قابل جمع است و داوری در مواردی است که مثلا در حین قرارداد بحث ازفسخ باشد یا بعد از قرارداد بحث از مطالبات و اجرت المثل و خسارت به محل به میان آید به عبارت دیگر ظاهرا طرفین با داوری نمی خواهند وضع خود را دشوارتر کنند و دستورات فوری را از رابطه خود حذف نمایند. 7-آیا اختلافاتی که در مرجع عام دادگستری طرح نمی شود هیات ها یا کمیسیون های خارج از دادگاه قابلیت ارجاع به داوری دارند از آنجا ک ماده 496 ق.آ.د.م تنها برخی از موارد را ممنوع می داند؟ 8-دعوای ابطال رای داور به دلیل خارج از مهلت بودن یا هر جهت دیگری غیر از ماهیت رد شده و دستور اجرای رای داور صادر شده است اما رای داور بر خلاف قانون است به جهت تعیین وجه التزام بیشتر از شاخص بانک مرکزی آیا اساسا امکان اجرا وجود دارد و آیا باید اجرا را متوقف کرد؟ 9- آیا هر شخصی که عنوان محکوم علیه داوری را دارد لزوما باید دعوای ابطال رای را اقامه کند وقتی حتی قرارداد داوری وجود ندارد چرا باید تکلیف اقامه دعوا را متوجه دیگری دانست که تبعات مالی و اتلاف وقت و مانند آن دارد آیا برای اجرای رای داور حداقل نباید یک قرارداد یا شرط داوری وجود داشته باشد؟ 10-وکیل یکی از طرفین که به مرجع داوری معرفی شده ست حق تمدید مهلت داوری را دارد؟ 11-در مواردی که در خواست به داور تقدیم می شود و هیچ نشانی از طرف مقابل به دست نمی آید آیا اساسا موضوع قابلیت رسیدگی نزد داور دارد در صورت مثبت بودن پاسخ تکلیف داور چیست آیا فرض انتشار آگهی در روزنامه و دعوت از این طریق و صدور رای حقوق دفاعی محکوم علیه چگونه حفظ می شود به عبارت دیگر اگر همین وضعیت در دادگاه باشد شخص غایب حق واخواهی دارد و در مرحله واخواهی دادگاه به تمام ادله رسیدگی کامل میکند اما مشکل در داوری این است که در دعوای ابطال رای داور دادگاه حق ورود در ماهیت موضوع را ندارد و تنها در حدود ماده 486 ق.آ.د.م اقدام می کند در این صورت دفاع ماهوی محکوم علیه مانند لزوم حسابرسی و یا ادعای جعلیت و رسیدگی کارشناسی و استماع اظهارات شهود و. . چه می شود آیا می توان گفت در این موارد که رای داوراساسا بدون دفاع بود وابلاغی واقعی یا ابلاغ قانونی قابل اعتماد مانند ابلاغ به فرزند یا همسر محکوم علیه محرز نیست رای داور به صورت کامل مورد ممیزی دادگاه قرار می گیرد و با آرای دیگر داوری متفاوت است؟ 12-آیا طرفین می توانند حق فسخ برای داوری پییش بینی کنند به عبارت دیگر برای یکی از طرفین یا هر دو در مهلت معین خیار شرط فسخ توافق داوری پیش بینی شود در این صورت آیا با شروع داوری نیز همچنان امکان فسخ وجود دارد در صورتی که مهلت خیار هنوز باقی باشد؟ 13- در مواردی که رسیدگی داور ان تمام شده و حتی ختم رسیدگی را اعلام و به طرفین اطلاع. . داده اند که درصدد انشای رای هستند و دراین حین یکی از طرفین فوت می کند آیا داوری منتفی است یا فوت تنها در صورتی داوری را زایل می کند که قبل از این مرحله باشد؟ 14-آیا شرط داوری قایم به شخص است یا با انتقال موضوع قرارداد یا اصل قرارداد به منتقل الیه منتنقل می شود به عبارت دیگر وقتی در روابط دو شخص شرط داوری مقرر شده و یکی از آنها حقوق ناشی از قرارداد یا اصل قرارداد یا به ترتیب موضوع قرارداد را به ثالث منتقل می کند و هیچ توافق تازه ای نیز بین ناقل و منتقل الیه در باب داوری تصریح نمی شود و این شخص در مقام اقامه دعوا علیه یکی از طرفین اولیه بر می آید باید به داوری مراجعه نماید؟ 15-در مواردی ک طرفین به داوران اختیار صلح یا رعایت انصاف یا کدخدا منشی می دهند اولا آیا رای داوری باید به اتفاق نظر باشد یا اکثریت نیز می توانند رای دهند ثانیا منظور از انصاف و کدخدامنشی چیست آیا داور می توان برای مثال خسارت را کم نماید یا وجه التزام سنگین را تعدیل کند ثالثا رای داور در این موارد نیز مشمول ماده 489 و قابل کنترل قضایی و ابطال است؟ 16-رای داوری شخصی که واجد ممنوعیت است قاضی کارمند شاغل در دادگستری افرادی که ممنوع از داوری هستتند به حکم دادگاه کارمندان دولت در حوزه ماموریت قابل اجراست اگر دعوای ابطال رای داوری به جهاتی غیر از این امور طرح شده و دادگاه رای را تایید کرده باشد با مشخص شدن این موارد آیا همچنان می توان دستور اجرا صادر کرد؟ 17-در باب مهلت داوری از آنجا که به موجب تبصره ماد ه 484 ق.آ.د.م مواردی که طرفین به موجب قرارداد ملزم شده اند که در صورت بروز اختلاف بین آنان شخص یا اشخاص معینی داوری نماید اگر مدت داوری معین نشده باشد مدت آن سه ماه است اولا این مهلت سه ماه تنها در جایی است که شخص معین را داور انتخاب کرده اند داوری مقید یا در همه انواع داوری باید مهلت سه ماه را لحاظ کرد اگر تنها ویژه داوری مقید است سایر داوری ها فاقدمهلت هستند ثانیا در مواردی که برای رسیدگی داوری قطعا بیش از مهلت سه ماه لازم است مثلا باید کارشناس انتخاب کرد که با لحاظ حقوق دفاعی طرفین در باب تعیین کارشناس و موارد رد کارشناس و بررسی و وصول نظر و نیز جلسات بعدی بیش از مهلت سه ماه لازم است و یکی از طرفین نیز حاضر به اعطای مهلت نیست آیا می توان مدت مراجعه به کارشناس و موارد مشابه را خارج از مهلت تلقی کرد و جزء مهلت داوری محسوب نکرد اشکال دراین است که اگر مهلت همان سه ماه باشد رسیدگی و هزینه ها عبث خواهد شد زیرا رای خارج از سه ماه باطل می شود.

6

نظریه مشورتی شماره 99-139-2027 ح - مورخ 1400/02/19

در مبایعه نامه ای طرفین قرارداد عینا شرط کرده اند که «در صورت بروز هرگونه اختلاف در این قرارداد و یا آثار آن موضوع از طریق داوری حل اختلاف شود». توضیح آن که در متن قرارداد راجع به این که منظور از داوری «داور احد» است یا «هیات داوران» تصریحی ندارد و طرفین پس از بروز اختلاف در خصوص انتخاب داور یا داوران تراضی و توافقی نکرده اند. 1- با توجه به شرط داوری یادشده آیا دادگاه باید یک نفر داور را تعیین کند یا سه نفر را؟ 2- در فرض سوال چنانچه دادگاه «یک نفر داور» تعیین کرده باشد و هیچ یک از طرفین در جلسه داوری به صلاحیت شخص داور یا تعداد داور اعتراضی نکرده و داور واحد نیز در مهلت قانونی رای خود را صادر کرده باشد و محکوم علیه رای داوری بدون تعرض به نحوه ی انتخاب داور واحد توسط دادگاه صرفا به ماهیت رای داور اعتراض کند و رای را خلاف قوانین موجد حق بداند (بند 1 ماده 489 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379) آیا دادگاه تجدیدنظر می تواند با این عنوان که دادگاه سابقا می بایست سه نفر داور را انتخاب می کرد وارد ایرادات شکلی شده و مستند به بند 6 ماده 489 قانون یادشده رای داور را ابطال کند؟ توضیح آن که دادگاه بدوی بر این باور است که مقصود طرفین از شرط داوری «داور واحد» بوده است؛ چرا که در غیر این صورت باید در متن شرط به هیات داوران اشاره می شد.

7

نظریه مشورتی شماره 1400-3/1-1489 ح - مورخ 1400/11/11

با عنایت به اینکه رای داوری برابر ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 در موارد باطل بوده و برابر ماده 490 از همین قانون هر یک از طرفین می توانند ظرف مدت 20 روز بعد از ابلاغ رای داوری از دادگاه به داوری کرده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوی را دارد قانون مارالذکر در صورتی که درخواست ابطال رای داور خارج از موعد مقرر باشد دادگاه قرار درخواست را صادر می نماید و این رای قطعی است حال با توجه به مراتب �وری در مهلت مقرر ابطال رای داوری را به عمل آورند و درخواست محکوم له جهت اجرای رای داوری اجراییه صادر گردد آیا در مرحله اجرای رای داوری محکوم علیه رای داوری می تواند مدعی شود که رای داوری مشمول یکی از موارد هفتگانه ماده 489 قانون مزبور بوده و از دادگاه بخواهد که از اجرای رای داوری جلوگیری نماید یا خیر به عبارت دیگر آیا قاضی اجرا کننده رای داوری هم دارد که چنانچه تشخیص دهد کرایه داوری منطبق با یکی از شقوق ماده 489 می باشد از اجرای آن خودداری نماید یا خیر

8

نظریه مشورتی شماره 99-127-1768 ح - مورخ 1399/11/04

آیا رعایت مهلت اعتراض در آراء صادره موضوع ماده 489 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 لازم الرعایه است؟

9

نظریه مشورتی شماره 99-139-1336 ح - مورخ 1399/10/01

در بیع نامه ای با موضوع انتقال یک باب منزل مسکونی طرفین در تحریر شماره اصلی پلاک ثبتی اشتباه می کنند؛ اما نشانی و مشخصات مبیع به صورت کامل قید می شود و ابهامی در این خصوص وجود ندارد. فروشنده تعهد می کند که در تاریخ معین وکالت نامه رسمی به نام خریدار تنظیم کند.توضیح آنکه مالک رسمی شخص ثالثی بوده و فروشنده حاضر با بیع نامه خرید از مالک رسمی و وکالت رسمی مبادرت به فروش نموده است و مبیع را به وی تحویل و در صورت تاخیر در انجام تعهد روزانه مبلغی را به عنوان خسارت قراردادی پرداخت کند. متعاقب آن به دلیل عدم اجرای تعهدات فروشنده با توجه به شرط داوری قید شده در قرارداد درخواست ارجاع امر به داوری با شماره پلاک ثبتی اشتباه صورت می پذیرد و فروشنده در جریان داوری نیز بدون هیچ گونه ایرادی نسبت به مبیع و شماره پلاک ادعای فسخ قرارداد را مطرح می کند و د رنهایت با توجه به تعهدات قراردادی رای داوری با ذکر شماره بیع نامه به الزام فروشنده به تنظیم وکالت نامه در خصوص پلاک (پلاک با شماره ثبتی اشتباه) تحویل مبیع و پرداخت خسارت تاخیر روزانه صادر می شود و رای موصوف نیز بدون هیچ گونه اعتراضی قطعی می شود. حال در مقام اجرای رای داور سوالات ذیل مطرح می باشد: اولا آیا قاضی در مقام صدور اجراییه رای داوری می تواند در خصوص مشخصات مالک پلاک ثبتی جهت بررسی صحت رای داوری استعلام کند؟ ثانیا با توجه به مشخص بودن مبیع در هنگام عقد و ذکر نشانی آن در بیع نامه آیا صرف اشتباه در شماره پلاک ثبتی مانع از اجرای رای داور است؟ به بیانی دیگر آیا امکان صدور اجراییه بدون ذکر شماره پلاک بدین نحو که محکوم علیه مکلف به تنظیم وکالت نامه در خصوص مبیع موضوع بیع نامه است وجود دارد؟ ثالثا در صورتی که تنظیم وکالت نامه رسمی به دلیل اشتباه بودن شماره پلاک ثبتی امکان پذیر نباشد آیا تجزیه رای و صدور اجراییه در خصوص تحویل مبیع و نیز خسارت تاخیر روزانه مقدور است؟

10

نظریه مشورتی شماره ح0791-931-89 - مورخ 1398/12/24

چنانچه رای داور از لحاظ شکلی و مهم تر از لحاظ ماهیتی بر خلاف قانون و اسناد رسمی از جمله اسناد ثبتی و حتی آرای قضایی باشد آیا دادگاه تکلیفی به ابلاغ رای داور و حتی مهم تر صدور اجراییه چنین آرایی را دارد یا خیر؟ چنانچه پاسخ منفی است دادگاه چه تصمیمی اتخاذ می کند.

11

نظریه مشورتی شماره 98-139-1222ح - مورخ 1398/09/16

در یکی از پرونده های حقوقی طرفین به داور مراجعه و پس از مضی زمان مدید احدی از طرفین نسبت به صلاحیت داوری ایراد و آن را بر خلاف توافق تلقی می نماید حال در صدر ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی قید شده است رای داوری در موارد زیر باطل و قابلیت اجرایی ندارد 1- رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد و از طرفی در ماده 477 همان قانون آمده است: داوران در رسیدگی و رای تابع مقررات قانون آیین دادرسی نیستند ولی بای مقررات مربوط به داوری را رعایت کنند. الف: بدیهی است قوانین موجد حق اساسا در قوانین شکلی تبلور و به منصه ظهور می رسند و در قوانین ماهوی کمتر مشاهده می شود که حقی را به اصحاب دعوا اعطا کند حال اگر بر حسب قواعد شکلی حقی به اصحاب دعوا داده شده است نحوه تطبیق این ماده چگونه خواهد بود. ب: اینکه رای داوری قابلیت اجرایی ندارد متفرع بر دادخواست ابطال رای داوری و صدور رای است یا اینکه بنا بر تشخیص قاضی و بدون مطالبه ابطال رای قاضی خصوصا قاضی اجرای احکام مدنی از ترتیب اثر دادن به رای داوری و صدور دستور اجرا خودداری نماید.

12

نظریه مشورتی شماره 98-139-572 ح - مورخ 1398/06/26

چنانچه رای داور از لحاظ شکلی و مهم تر از لحاظ ماهیتی بر خلاف قانون و اسناد رسمی از جمله اسناد ثبتی و حتی ارای قضایی باشد آیا دادگاه تکلیفی به ابلاغ رای داور و حتی مهم تر صدور اجرائیه چنین ارایی را دارد یا خیر؟ چنانچه پاسخ منفی است دادگاه چه تصمیمی اتخاذ می کند؟

13

نظریه مشورتی شماره 97-128-1710ح - مورخ 1398/03/21

14

نظریه مشورتی شماره 97-218-1875 - مورخ 1398/03/07

15

نظریه مشورتی شماره ح 8852-931-79 - مورخ 1397/11/06

-برابر ماده 469 قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه نمی تواند افراد مصرح در ماده مانند کارمند دولت درمحل ماموریت با شخص مباشر یکی از طرفین یا ذی نفع را جز با رضایت طرفین به داوری انتخاب کند مطابق قانون بعد از انتخاب دارو تا ده روز فرصت جرح داور وجود دارد با این حال ماده 471 قانون مقرر می دارد که اگر موجبات جرح داور متعاقبا معلوم شود یعنی در هنگام تعیین و در مهلت مذکور معلوم نبوده و طرفین اختلاف با یکی از آنها اطلاع نداشته و متعاقبا معلوم شود که داور یکی از شرایط ماده 469 را دارد قبلا ذی نفع بوده یا کارمند دولت و ماموریت با مباشر یکی از طرفین امکان جرح از زمان معلوم شدن این وضعیت وجود دارد حال با عنایت به اینکه داوری مبتنی بر اعتماد است و اگر موجبات جرح داور ثالث شود باید راهکاری برای دفاع وجود داشته باشد اگر محکوم علیه داوری اطلاعی از موجبات جرح داور نداشته باشد و دعوی ابطال رای داور اقامه کند اما طبعا به موجبات مذکور استناد نکرده به دلیل عدم اطلاع و معلوم نبودن و دعوی ابطال رد شود و بعد از این زمان یکی از موجبات جرح مدلل شود ذی نفع بودن داور کارمند بودن مباشر بودن و.. آیا می توان مجددا دعوی ابطال رای داور را صرفا به این جهات در مهلت بیست روز بعد از کشف موجب جرح اقامه کرد و به عبارت دیگر اگر یکی از طرفین از موجبات جرح آگاه می شد و به دادگاه اعلام می کرد تا قبل از صدور رای دادگاه داور دیگری تعیین می کرد بدون اینکه زمان کشف اهمیت داشته باشد و حال اگر بعد از صدور رای و حتی بعد از اقامه دعوی ابطال این موجب معلوم شود با فرض بی اطلاعی محکوم علیه تا این زمان منطبقا و به دلیل حفظ حقوقی محکوم علیه و اجتناب از توالی فاسد مانند رای بر خلاف موازین راهکاری وجود داشته باشد که اقامه دعوی ابطال بر اساس دلیل کشف شده از آن موارد است خواهشمند است در این خصوص نظر آن اداره محترم اعلام شود. 2-آیا دعوی ابطال رای داور مالی است یا غیرمالی و اگر مالی است مبنا تقویم خواسته است یا مبلغ واقعی خواسته بر حسب موضوع داوری 3-آیا دادگاه در رسیدگی به ابطال رای داور فقط مقید به جهاتی است که خواهان استناد نموده است و یا با توجه به اطلاق ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی راسا حق ورود در تمامی جهات ابطال را دارد.

16

نظریه مشورتی شماره 96-139-2163 - مورخ 1397/08/15

در خصوص اجرای آرای داوری چنانچه طرفین به رای داور اعتراض نکرده باشند و دادگاه نیز برای رای داوری اجرائیه صادر نموده باشد ولیکن دارای داور خارج از موضوع بوده و یا خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد آیا قاضی اجرا کننده رای دادرس دادگاه می تواند از اجرای رایی که خلاف ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی می باشد خودداری نماید؟

17

نظریه مشورتی شماره 96-139-297 - مورخ 1396/04/03

18

نظریه مشورتی شماره 69-931-792 - مورخ 1396/04/03

با توجه به مقررات داوری موضوع باب هفتم و مواد 454 به بعد قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی نظر به اینکه اجرای آرای داوری با دادگاههای حقوقی و واحد اجرای احکام مدنی می باشد برخی موارد مشاهده می شود رای از ناحیه داور صادر گردیده و پس از ابلاغ نیز قطعیت حاصل نموده و اعتراض وارد نشده است لکن قاضی دادگاه در مقام اجرای رای مزبور متوجه غیر قانونی بودن رای صادره می شود به هر جهت از قبیل عدم صلاحیت داور یا غیر مدلل و ناموجه بودن رای و سایر موارد با توجه به مقررات قانون آئین دادرسی مدنی خواهشمند است نظر ارشادی آن اداره محترم را مبنی بر اینکه آیا قاضی دادگاه در مقام اجرایی رای داوری مزبور و از باب لزوم نظارت محاکم به آرای داوری می تواند از صدور اجرائیه خودداری نماید یا خیر

19

نظریه مشورتی شماره 69-721/1-91 - مورخ 1396/01/26

1

نشست های قضایی شماره 1399-7612 - مورخ 1397/10/13

ابطال رای داور بدلیل شکایت کیفری و حقوقی با یکی از طرفین داوری

2

نشست های قضایی شماره 1398-6657 - مورخ 1397/04/21

امکان ابطال رای داور توسط محکوم علیه در صورت سلب حق اعتراض توافقی طرفین

3

نشست های قضایی شماره 1399-7038 - مورخ 1398/01/21

وجه التزام غیرمتعارف در رای داور

4

نشست های قضایی شماره - مورخ 1381/04/05

صدور رای داوری خارج از مهلت و صدور اجراییه از سوی دادگاه

5

نشست های قضایی شماره 1398-5928 - مورخ 1397/01/08

بررسی قابلیت اجرای رای داوران مشمول بندهای ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی

6

نشست های قضایی شماره 1399-6892 - مورخ 1397/09/21

آراء داوری خلاف بین شرع

7

نشست های قضایی شماره 1400-8590 - مورخ 1398/04/10

وضعیت اجرای رای داوری در صورت ابطال قسمتی از رای داوری با حکم دادگاه

8

نشست های قضایی شماره 1399-7612 - مورخ 1397/10/13

ابطال رای داور بدلیل شکایت کیفری و حقوقی با یکی از طرفین داوری

9

نشست های قضایی شماره 1400-8585 - مورخ 1398/05/15

تکلیف اجرت داوری در صورت ابطال رای داوری توسط دادگاه

10

نشست های قضایی شماره 1400-8299 - مورخ 1398/09/19

امتناع دادگاه از اجرای رای داوری