1

نظریه مشورتی شماره 99-250-369 - مورخ 1399/06/04

1-متهم جهت اخذ آخرین دفاع حاضر شده و در دفاعیات خویش مطالبی را اعلام کرده که لازم است تحقیقاتی مانند اخذ اظهارات مطلع استعلام و. .. در خصوص آن انجام شود چنانچه تحقیقات مورد نظر انجام گردید آیا لازم است که متهم مجدد جهت اخذ آخرین دفاع احضار شود یا همان آخرین دفاع قبلی کفایت می کند؟ 2-شخص «الف» با کارت بانکی خویش به دستگاه ای تی ام مراجعه کرد و پس از انجام عملیات بانکی و قبل از دریافت کارت بانکی خویش محل را ترک می نماید پس از آن شخص «ب» به دستگاه مراجعه می کندپس از آن شخص «ب» به دستگاه مراجعه کند و به محض امشاهده این که کارت بانکی «الف» در دستگاه است اقدام به برداشت وجه کند اقدام شخص «ب» در خصوص برداشت وجهمشمول کدام عنوان مجرمانه است؟

2

نظریه مشورتی شماره 1400-168-999 ک - مورخ 1400/09/23

آقایان «الف» و «ب» علیه یکدیگر شکایت ایراد صدمه بدنی غیرعمدی در اثر بی احتیاطی در امر رانندگی طرح و مورد رسیدگی قرار گرفته و با پایان دادرسی و قطعیت حکم پرونده به اجرای احکام رفته است اکنون شرکت بیمه علیه افراد مزبور تحت عنوان کلاهبرداری از طریق تشکیل پرونده با تصادف ساختگی و درو غین اقامه شکایت نموده است. سوال: آیا رسیدگی به شکایت و شرکت بیمه با مانع قانونی مواجه است؟

3

نظریه مشورتی شماره 1722-1/168-95 - مورخ 1395/10/11

1-در پرونده¬ای که در شکوائیه از اشخاص و مقامات موضوع مواد 307 و 308 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 به شرکت یا به تسبیب مستقلا شکایت شده است آیا ملزم به رسیدگی هستیم که صحت وسقم ادعای شاکی و توجه اتهام به افراد مذکور را احراز کنیم و در صورت توجه اتهام به آنان قرار عدم صلاحیت صادر نماییم و یا همان ابتداء امر بایست قرار عدم صلاحیت صادر گردد؟ 2-درمواردی که شکایت به طور کلی مطرح شده است و در تحقیق از شاکی بیان می¬دارد از اشخاص و مقامات موضوع مواد307و 308 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب92 به شرکت یا به تسبیب یا مستقلا شکایت دارد آیا ملزم به رسیدگی هستیم که صحت و سقم ادعای شاکی و توجه اتهام به افراد مذکور را احراز کنیم ودر صورت توجه اتهام به آنان قرار عدم صلاحیت صادر نماییم و یا همان ابتداء امر بایست قرارعدم صلاحیت صادر گردد؟( به عنوان مثال در شکوائیه شکایت از شهرداری مطرح شده و در تحقیق بیان می دارد از شهردار شهرستان شکایت دارم) 3-آنچه ملاک رسیدگی درپرونده به عنوان موضوع اتهام است صرفا چیزی است که در برگه شکوائیه درج شده است یا آنچه که شاکی در تحقیق بیان می¬دارد و بیان کننده آخرین اراده شاکی است؟ (به عنوان مثال شاکی درشکوائیه زورگیری مطرح کرده است و در تحقیق در شعبه می¬گوید شکایت من توهین تهدید ضرب و جرح و آدم ربایی است)./

4

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-512 - مورخ 1395/03/22

5

نظریه مشورتی شماره 1231-1/168-96 - مورخ 1396/08/03

به موجب بند ت ماده 451 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 4/12/92 اخذ آخرین دفاعیات متهم یا وکیل او لازم است هیات شعبه دادگاه پس از طرح سوالات لازم و تحقیق از طرفین اظهارات آنان انجام تحقیقات و اقدامات دیگری را ضروری می داند آیا در این فرض بایستی آخرین دفاعیات متهم اخذ شود یا خیر؟ به عبارتی چه زمانی بایستی اخذ دفاعیات متهم و وکلای او گرفته شود.

6

نظریه مشورتی شماره 99-168-1317 ک - مورخ 1399/09/11

در صورت حدوث اختلاف فی ما بین بازپرس و دادستان در نوع اتهام انتسابی به متهم فی المثل شاکی شکایت قتل عمدی مطرح نموده و بازپرس قرار جلب به دادرسی متهم به قتل عمد را صادر لیکن دادستان اتهام قتل اعم از عمد یا غیرعمد را به متهم متناسب ندانسته بلکه اتهام وی را ضرب و جرح عمدی ساده دانسته و دادگاه در مقام حل اختلاف نیز نظر دادستان را مبنی بر عمدی نبودن قتل را تایید نماید حال سوال این است: اولا: آیا بازپرس متعاقبا باید بعد از حل اختلاف ابتدائا در مورد قتل عمد قرار منع تعقیب صادر نماید و این قرار بالتبع قابل اعتراض از ناحیه اولیاءدم می باشد و باید منتظر بود تا دادگاه در مقام رسیدگی به اعتراض چه تصمیمی اتخاذ می کند و در صورت تایید قرار منع تعقیب بعد اتهام قتل غیر عمدی را به متهم تفهیم نماید؟ ثانیا: آیا با توجه به اینکه اختلاف بین بازپرس و دادستان در نوع اتهام متهم بوده و دادگاه نظر دادستان را تایید نموده و تعیین نوع صحیح اتهام با مقام قضایی است نه شاکی لذا لزومی به صدور قرار منع تعقیب در خصوص اتهام قتل عمد مطروحه نمی باشد بلکه بازپرس باید با توجه به حل اختلاف صورت گرفته صرفا اتهام قتل غیر عمدی را به متهم تفهیم و تکلیفی در صدور قرار منع تعقیب بابت قتل عمد ندارد تا بحث اعتراض اولیاءدم مطرح شود.

7

نظریه مشورتی شماره 99-168-1076 ک - مورخ 1399/08/25

مطابق تبصره ماده 455 قانون آیین دادرسی کیفری عدم رعایت تشریفات دادرسی موجب نقض رای نیست؛ مگر آن که تشریفات مذکور به درجه ای از اهمیت باشد که موجب بی اعتباری رای شود. حال سوال این است که دادگاه بدوی در پرونده ای بدون اخذ آخرین دفاع و در پرونده ای دیگر بدون وجود کیفرخواست مبادرت به رسیدگی و انشاء رای کرده است آیا عدم رعایت تشریفات به درجه ای از اهمیت است که موجب بی اعتباری رای شود؟

8

نظریه مشورتی شماره ک 7981-861-89 - مورخ 1398/12/05

فرض نمایید شاکی و یا وکیل وی مصداقی (یک مصداق) را به عنوان رفتار مجرمانه مطرح و تحت عناوین توهین نشر اکاذیب و افترا در متن شکواییه درخواست تعقیب و رسیدگی دارد مقام تحقیق به بررسی مصداق پرداخته و نهایتا مصداق مطروحه را با یکی از عناوین یاد شده مطابقت داده و اقدام به صدور قرار نهایی نسبت به آن به طور مثال: قرار جلب به دادرسی با عنوان اتهامی توهین می نماید حال سوال این است که در خصوص دو عنوان مجرمانه دیگر مقام تحقیق چه تکلیفی دارد؟ جهت تشحیذ بهتر ذهن لازم به ذکر است که دو رویه در دادسرا حاکم می باشد 1- صدور دو قرار نهایی دیگر برای همان یک مصداق به عبارت دیگر آیا در خصوص یک رفتار می توان دو یا چند قرار نهایی صادر نمود به طور مثال: نسبت به عنوان نشر اکاذیب قرار منع موقوفی تعقیب و نسبت به افترا نیز قرار منع موقوفی تعقیب و 2- اتخاذ تصمیم با درج این متن که و در خصوص اتهام کذا و کذا نیز با توجه به اینکه اولا: طبق بند ب ماده 68 قانون آیین دادرسی کیفری شاکی صرفا مکلف به بیان موضوع شکایت مصداق رفتار واقع شده می باشد نه بیان عنوان مجرمانه اگرچه ایرادی هم ندارد و ثانیا: تشخیص عنوان مجرمانه در صلاحیت مقام قضایی بوده که نسبت به مصداق مطروحه در سطور فوق الذکر بررسی و تحقیقات لازم صورت گرفته و متعاقبا اتخاذ تصمیم گردیده است بنابراین اقدام قضایی دیگری متصور نمی باشد./ع

9

نظریه مشورتی شماره 98-168-196 - مورخ 1398/03/31

10

نظریه مشورتی شماره 98-168-196 ک - مورخ 1398/02/31

در پرونده تیراندازی مامور انتظامی منجر به قتل اولیای دم ادعای قتل عمد را داشته لکن بازپرس با بررسی تمام جوانب نظر به قتل شبه عمد دارد با توجه به سکوت مقنن و اینکه ارتکاب قتل رفتار مجرمانه واحد تلقی می گردد که مستلزم اظهارنظر واحد می باشد آیا بازپرس مکلف است در راستای ادعای اولیای دم اظهارنظر و قرار منع تعقیب جداگانه بابت قتل عمد صادر نماید یا خیر؟

11

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1889 - مورخ 1396/12/13

1- در پرونده ای در یکی از شعب تحقیق دادیاری یا بازپرس نسبت به برخی عناوین غیرقابل گذشت یا قابل گذشت مطرح شده توسط شاکی از ناحیه دادیار یا بازپرس محترم اتخاذ تصمیم نشده است و دادیار محترم اظهارنظر نیز تذکری به اتخاذ تصمیم نداده اند حال پس از گذشت مدتی شاکی مجددا نسبت به همان عناوین طرح دعوا نموده است و به شعبه دگری ارجاع شده است. س: پرونده کلاسه اول نسبت به عناوینی که اتخاذ تصمیم نشده است مفتوح محسوب می شود هر چند در cms کلاسه مذکور مختومه اعلام شده باشد تا ملزم باشیم کلاسه دوم را نیز به جهت داشتن متهم واحد به همان شعبه اول ارجاع دهیم یا اینکه ضرورتی به ارجاع کلاسه جدید به همان شعبه اول وجود ندارد مشمول رسیدگی توامان جرایم متعدد متهم نمی شود؟ 2-با عنایت به بند ت ماده 421 آئین دادرسی کیفری 92 مبنی بر اینکه دادرس در همان امر کیفری تحت هر عنوانی یا سمتی اظهارنظر ماهوی نکرده باشد آیا اعلام موارد نقص تحقیقات در قرارهای نهانی توسط دادیار اظهارنظر اظهارنظر ماهوی محسوب می شود یا اظهارنظر شکلی است که اگر همین دادیار محترم اظهارنظر بعدا مقصدی شعبه ای شدند به جهت اظهارنظر ماهوی اقدام به صدور قرار امتناع نمایند؟ 3-در صورتی که در پرونده ای در دادسرا در مرحله تحقیقات نسبت به برخی از عناوین قابل گذشت یا غیر قابل گذشت اتخاذ تصمیم نشده باشد و دادیار محترم اظهارنظر نیز این امر را متذکر نشده باشند آیا اعاده پرونده از سوی قاضی دادگاه به جهت عدم اتخاذ تصمیم نسبت به عناوین فوق والزام دادسرا به رسیدگی وجاهت قانونی دارد یا خیر؟ شبهه از آنجا ناشی می شود که بر اساس مواد 362 و 363 دادگاه صرفا نسبت به نقص تحقیقات در خصوص کیفرخواست و یا جرم کشف جدید می-تواند مراتب تکمیل یا رسیدگی را از مقامات قضایی دادسرا بخواهد.

12

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-2129 - مورخ 1396/12/06

الف از آقای ب در دادسرا بابت ایراد ضرب و جرح عمدی شکایت نموده است و مدعی وجود آثار ضرب و جرح بوده و تقاضای معرفی خود به پزشکی قانونی را می نماید لیکن پزشک قانونی اعلام می نماید که ایشان در زمان معاینه فاقد آثار ظاهری ضرب و جرح است با این فرض بفرمایید که: 1-آیا دادسرا علاوه بر صدور قرار منع تعقیب راجع به ایراد ضرب و جرح عمدی به لحاظ اینکه صدمه ای احراز نشده است راجع به ایراد ضرب عمدی فاقد اثر نیز عدم صلاحیت برای دادگاه کیفری دو صادر نماید یا با توجه به نوع شکایت دادسرا مجوزی برای اظهارنظر راجع به ایراد ضرب عمدی فاقد اثر ندارد؟ 2-چنانچه دادسرا در فرض مذکور قرار عدم صلاحیت صادر نماید و دادگاه کیفری بر این عقیده باشد که شاکی صرفا راجع به ایراد ضرب و جرح رفتار دارای اثر شکایت نموده و راجع به رفتار فاقد اثر شکایتی مطرح ننموده است در خصوص عدم صلاحیت واصل شده چه تصمیمی اتخاذ خواهد نمود؟ 3-چنانچه در فرض مذکور دادسرا صرفا راجع به ضرب و جرح عمدی قرار منع تعقیب صادر نماید و این قرار قطعی شود و شاکی پس از قطعیت قرار مذکور راجع به همین موضوع درگیری در دادگاه کیفری دو شکایت مستقلی با موضوع ایراد ضرب و جرح عمدی فاقد اثر موضوع ماده 567 از قانون مجازات اسلامی مصوب 92 را طرح نماید آیا می توان گفت که این موضوع درگیری سابقا در دادسرا رسیدگی و رای قطعی راجع به آن صادر شده و موضوع مشمول اعتبار امر مختوم است.

13

نظریه مشورتی شماره 96-218-2178 ک - مورخ 1396/11/11

1-با توجه به اینکه در شوراهای حل اختلاف بسیاری از امور از جمله نگارش صورتجلسات و اخذ ادله و دفاعیات خواهان و خوانده و تفهیم قرار ارجاع امر به کارشناس و اخذ اظهارات شهود و اجرای قرار اتیان سوگند و امثالهم از ناحیه اعضای شورا انجام می شود و از سوی دیگر پرونده هایی با موضوع کیفری از نوع درجه 8 به شوراهای حل اختلاف ارجاع می شود که لازمه رسیدگی به این دسته از پرونده ها صدور قرار تامین کیفری مناسب و اخذ آخرین دفاع و. .. می باشد آیا اعضای شورای نیز به نمایندگی امکان اخذ آخرین دفاع یا اخذ تامین را دارند یا خیر؟ 2- در صورت پاسخ منفی به سوال فوق و با توجه به اینکه ساعت کاری شورا و قضات شورا مطابقت ندارد و برخی از شوراها در ساعت عصر مشغول فعالیت می باشند دراین خصوص ارائه طریق فرمائید آیا امکان صدور قرار تامین کیفری همزمان با دستور احضار متهم وجود دارد یا خیر؟

14

نظریه مشورتی شماره 96-168/1-1231 - مورخ 1396/08/03

15

نظریه مشورتی شماره 625-1/168-95 - مورخ 1395/11/30

احتراما به استحضار می¬رساند با توجه به مواد73و75 قانون آئین دادرسی که در ماده73 قانون مارالذکر اشاره گردید دادستان دراموری که به بازپرس ارجاع می¬شود حق نظارت و ارائه تعلیمات لازم را دارد حال ارشاد فرمایید: 1-نظارت دادستان نظارت اطلاعاتی است یا استصوابی است؟ در صورتی که نظارت اطلاعاتی باشد فسلفه تدوین این ماده چه بوده است؟ 2-با توجه به ماده262 ق.آ.د.ک که در فصل هشتم اقدامات بازپرسی و دادستان پس از ختم تحقیقات آمده آیا اقدامات دادستان در راستای اعمال ماده 262 قانون مارالذکر فقط مختص زمان پس از تحقیقات می¬باشد یا خیر لطفا ارشاد فرمایید.

16

نظریه مشورتی شماره 59-861/1-612 - مورخ 1395/02/20

1

نشست های قضایی شماره - مورخ 1397/09/07

بررسی لزوم احضار مجدد متهم متواری جهت ارائه آخرین دفاعیات

2

نشست های قضایی شماره 1399-7536 - مورخ 1398/10/25

لزوم اخذ گواهی قطعی پزشکی قانونی

3

نشست های قضایی شماره 1400-8018 - مورخ 1398/05/22

ادامه تحقیقات بعد از آخرین دفاع

4

نشست های قضایی شماره 1400-8054 - مورخ 1398/08/14

تعیین وکیل تسخیری در جرایم افراد کمتر از 18 سال که به صورت کیفرخواست شفاهی در دادگاه مطرح می شود

5

نشست های قضایی شماره 1399-7552 - مورخ 1398/09/20

احضار مجدد متهم و اخذ آخرین دفاع با وزن خالص تفهیم شده

6

نشست های قضایی شماره 1398-6123 - مورخ 1397/12/15

بررسی امکان اخذ آخرین دفاع از وکیل متهم بدون حضور متهم

7

نشست های قضایی شماره 1398-6348 - مورخ 1397/11/03

بررسی لزوم و یا عدم لزوم حضور وکیل در جلسه اخذ آخرین دفاع

8

نشست های قضایی شماره 1398-5876 - مورخ 1397/09/19

بررسی قبولی وکالت وکیل پس از خاتمه تحقیقات

9

نشست های قضایی شماره 1398-5919 - مورخ 1397/09/19

اسقاط حق آخرین دفاع توسط متهم پیش از تکمیل تحقیقات

10

نشست های قضایی شماره 1399-6796 - مورخ 1397/11/18

صلاحیت رسیدگی به اتهام مقامات عنوان شده در شکوائیه با فرض تفاوت متن شکوائیه با واقع

11

نشست های قضایی شماره 1399-7340 - مورخ 1398/11/17

ضمانت اجرای عدم شناسایی آدرس متهم با داشتن وکیل دادگستری