رای قضایی شماره 9209970908300024

رای قضایی شماره 9209970908300024

مجموعه کامل آرای قوه قضاییه

رای قضایی شماره 9209970908300024


شماره دادنامه قطعی:
9209970908300024

تاریخ دادنامه قطعی:
1392/01/27

گروه رای:
حقوقی

نوع مرجع:
شعبه دیوان عالی کشور

عنوان رای:
نحوه رسیدگی دادگاه به تقاضای پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت در دعوی طلاق

پیام رای:
در دعوی طلاق زوج علیه زوجه به علت عدم تمکین و سوء رفتار زوجه و تقاضای پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت توسط زوجه در صورت طلاق دعوت از زوجین جهت مصالحه نسبت به دعوی مطالبه اجرت المثل کار در ایام زوجیت از قواعد آمره است که عدم انجام آن توسط دادگاه رسیدگی کننده از اسباب نقض حکم می باشد و صرف ارجاع امر به داوری جهت صلح و سازش طرفین در موضوع طلاق کافی نیست.

رای خلاصه جریان پرونده
آقای ع.ن. با وکالت آقای ح.الف. دادخواستی به طرفیت خانم الف.ه. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور طلاق به دلیل عدم تمکین عام و خاص زوجه و سوء رفتار شدید وی و نشوز وی از وظایف خاص همسری و زناشویی تقدیم دادگاه های حقوقی شهرستان گلپایگان نموده است. وکیل خواهان در شرح دادخواست عنوان داشته به دلالت سند نکاحیه پیوست وجود علقه زوجیت رسمی فی مابین خواهان و خوانده محرز ومسلم است. مع الاسف در پی برخی اختلافات ناشی از عدم درک متقابل و تفاهم در حل و فصل مسایل به سر پنجه تدبیر زوجه بدون اذن موکل در روز اول عید به همراه دو طفل مشترک پسر 7 ساله و دختر 12 ساله به خانه پدر گسیل شده است و.. . لذا استدعای صدور حکم شایسته وفق ستون خواسته را دارم. رسیدگی به شعبه اول دادگاه حقوقی گلپایگان محول شده است. دادگاه ضمن تعیین وقت و دعوت از طرفین اولین جلسه را در تاریخ 12/4/90 با حضور وکیل خواهان و شخص خوانده تشکیل گردیده. وکیل خواهان اظهارداشته خواسته به شرح دادخواست تقدیمی است. بدین شرح که خوانده همسر شرعی و قانونی موکل می باشد. دو فرزند دختر 12 سال ف. و پسر 7 سال ف. می باشند. به علت عدم توافق و تفاهم اخلاقی تصمیم به طلاق ایشان گرفته است و موکل حاضر است کلیه حقوقات شرعی و قانونی که به زوجه تعلق می گیرد پرداخت نماید. خوانده اظهار داشته است اینجانب مخالف طلاق هستم و چنانچه همسرم می خواهد مرا طلاق بدهد باید کلیه حقوقات شرعی و قانونی اینجانب را که عبارت است از تعداد سیصد و پنج عدد سکه بهارآزادی و اجرت المثل ایام زندگی مشترک را نقدا پرداخت نماید. دادگاه موضوع را به داوری ارجاع داده است. زوجین هر یک داور خود را به دادگاه معرفی و دادگاه داوران را توجیه و تفهیم به وظایف داوری نموده که در نهایت داوران توفیقی در جهت اصلاح ذات البین زوجین حاصل ننموده اند و دادگاه درخصوص تعیین اجرت المثل ایام زندگی و نفقه ایام عده موضوع را به کارشناسی ارجاع داده است و نظریه کارشناس حاکی است که مبلغ اجرت المثل زوجه درمدت 15 سال و 8 ماه و 22 روز 114.356.000 ریال و نفقه ایام عده جمعا مبلغ 4.800.000 ریال می باشد. دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به شرح دادنامه 908ـ 6/9/90 مفادا با این استدلال که با عنایت به جمیع محتویات پرونده و احراز علقه زوجیت فی مابین اصحاب دعوی و نظر به اینکه متعاقب دفاعیات خوانده به شرح صورت جلسه 12/4/90 مبنی بر مطالبه کلیه حق و حقوقات شرعی و قانونی خود از جمله اجرت المثل ایام زندگی مشترک و نفقه ایام عده و صدور قرار کارشناس جهت برآورد حق و حقوقات شرعی و قانونی زوجه که با اوضاع و احوال حاکم مطابقت دارد و حاکی از برآورد مبلغ یکصدوچهارده میلیون و سیصد و پنجاه و شش هزارریال بابت اجرت المثل ایام زندگی مشترک زوجه و مبلغ چهارمیلیون و هشتصدهزار ریال بابت نفقه ایام عده مشارالیها می باشد؛ توجها به اینکه مساعی داوران نتیجه ای جهت انصراف زوج از طلاق نداشته لذا مستندا به ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب مجمع تشخیص مصلحت و مواد 1133 و 1143 و 1145 قانون مدنی به زوج اجازه داده می شود تا پس از پرداخت کلیه حق و حقوقات زوجه (تعداد 305 عدد سکه تمام بهارآزادی بابت مهریه و یک صد و چهارده میلیون و سیصد و پنجاه و شش هزار ریال بابت اجرت المثل و چهارصد و هشتصدهزار ریال بابت نفقه ایام عده و پس از ارایه گواهی پزشکی قانونی توسط زوجه مبنی بر عدم حمل با مراجعه به یکی از دفاتر ثبت رسمی طلاق و اجرای صیغه از نوع رجعی اقدام نمایند. ضمنا حضانت فرزندان مشترک با زوج و زوجه می تواند روزهای جمعه هر هفته از ساعت 8 صبح لغایت 16 عصر به مدت 8 ساعت با ایشان ملاقات نماید. رای صادره مورد اعتراض و تجدیدنظرخواهی آقای ع.ن. با وکالت آقای الف. واقع شده است و پرونده جهت رسیدگی به شعبه 7 دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان ارجاع گردیده است که پس از پاره ای از رسیدگی به موجب دادنامه 217ـ27/2/91 مفادا با این استدلال که به موجب تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 28/8/71 در صورتی که زن سوء رفتار و سوء معاشرت و تخلف از وظایف همسری داشته باشد و مرد بخواهد او را طلاق دهد استحقاق اجرت المثل و یا نحله را نخواهد داشت و از طرفی دادنامه 903ـ3/9/90 صادره در پرونده 37ـ90 شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی گلپایگان که به موجب آن خانم الف.ه. محکوم به تمکین از شوهرش گردیده و این دادنامه در شعبه 6 تجدیدنظر استان قطعی شد و دادنامه 1359ـ30/8/90 در پرونده شماره 897ـ90 شعبه 101 دادگاه عمومی حقوقی گلپایگان که به موجب آن قرار منع تعقیب صادره در رابطه با ترک انفاق تایید گردیده دلایل روشنی بر تخلف خانم الف.ه. از وظایف زوجیت و نشان از نشوز او درقبال شوهرش می باشد. با چنین شرایطی به استناد تبصره شش ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مستحق اجرت المثل و یا نحله نیست. ضمن آنکه چون طلاق در حال نشوز است به استناد ماده 1109 قانون مدنی نفقه ایام عده نیز به او تعلق نمی گیرد. لکن چون دراین خصوص تجدیدنظرخواهی به عمل نیامده دادگاه مواجه با تکلیفی نیست. بنابراین تجدیدنظرخواهی را از این جهت موجه تشخیص مستندا به مادتین 351 و 358 ق.آ.د.م ضمن حذف اجرت المثل دادنامه مذکور دادنامه صادره را از این جهت با اصلاح مذکور تایید نموده است که دراین مرحله خانم الف.ه. نسبت به دادنامه فرجام خواهی نموده و هم چنین آقای ع.ن. فرجام خواهی نموده و نقض دادنامه را خواستار شده است که پس از تبادل لوایح و ارسال پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه (23) ارجاع گردیده است.

رای شعبه دیوان عالی کشور
دادنامه فرجام خواسته درخصوص اجرت المثل که مورد فرجام خواهی زوجه قرارگرفته است مخدوش و واجد ایراد است. زیرا طبق تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق (استنادی دادگاه تجدیدنظر) درصورت درخواست زوجه مبنی بر مطالبه حق الزحمه کارهایی که شرعا به عهده وی نبوده است دادگاه بدوا باید از طریق تصالح نسبت به تامین خواسته زوجه اقدام و در صورت عدم امکان تصالح مراحل بعدی مندرج در تبصره مذکور طی می گردد که اوراق پرونده حکایت از دعوت طرفین به تصالح در مراحل دادرسی دراین باره ندارد. ضمن اینکه تخلف زوجه در مانحن فیه از وظایف همسری و یا سوءاخلاق و رفتار وی به وضوح مشخص و معلوم نمی باشد و هرچند در پی بروز اختلافات که عامل آن هم از ازدواج مجدد زوج بوده حکم تمکین زوجه صادر گردیده است لیکن چگونگی امر پس از حکم تمکین و اینکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده است یا خیر ندارد. علی هذا بنابه مراتب اشعاری و لحاظ مفاد تبصره ماده 336 قانون مدنی الحاقی مورخ 9/5/81 مجلس شورای اسلامی و 23/10/85 مجمع تشخیص مصلحت نظام به نظر می رسد به حقوق زوجه در رابطه با مطالبه اجرت المثل توجه کافی نشده است و در وضعیت حاضر رای صادره در این قسمت قابلیت تایید را ندارد و نقض می گردد و رسیدگی مجدد به همان شعبه صادرکننده رای منقوض محول تا با بررسی همه جانبه رای مقتضی صادر فرمایند. فرجام خواهی زوج با توجه به اوراق پرونده وارد نبوده و مردود اعلام می گردد.
رییس شعبه 23 دیوان عالی کشور ـ عضو معاون
انصاری ـ احمدی

قاضی:
احمدی , انصاری

منبع
سامانه ملی آرای قضایی

مواد مرتبط با این رای

ماده 1133 - مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید. تبصره - زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد 1119 1129 و 1130 این قانون از دادگاه تقاضای طلاق نماید.

مشاهده ماده 1133 قانون مدنی

ماده 1143 - طلاق بر دو قسم است: بائن و رجعی.

مشاهده ماده 1143 قانون مدنی

ماده 1145 - در موارد ذیل طلاق بائن است: 1 - طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود؛ 2 - طلاق یائسه؛ 3 - طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد؛ 4 - سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه ی رجوع باشد یا در نتیجه ی نکاح جدید.

مشاهده ماده 1145 قانون مدنی

ماده 1109 - نفقه ی مطلقه ی رجعیه در زمان عده بر عهده ی شوهر است مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.

مشاهده ماده 1109 قانون مدنی

ماده 336 - هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفا برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر این که معلوم شود که قصد تبرع داشته است. تبصره ـ چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت المثل باشد به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می نماید. (الحاقی بموجب قانون الحاق یک تبصره به ماده 336 قانون مدنی مصوب 24/11/1385(

مشاهده ماده 336 قانون مدنی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM