مهریه مهریه یا کابین یا صداق، مالی است که در هنگام عقد نکاح بر عهده‌ی شوهر قرار می‌گیرد و در اصطلاح حقوقی نیز مَهر یا صداق، مالی است که زن بواسطه ازدواج مالک آن شده و مرد ملزم به پرداخت آن به زن می شود. مهریه حق زن بوده و او می تواند بلافاصله پس از عقد آن را از شوهرش مطالبه نماید. قانونگذار نیز در حمایت از این حق در «ماده 1082 قانون مدنی» بیان داشته: «به ‌مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید». 

مهریه

مهریه چیست؟

مهریه یا کابین یا صداق، مالی است که در هنگام عقد نکاح بر عهده‌ی شوهر قرار می‌گیرد و در اصطلاح حقوقی نیز مَهر یا صداق، مالی است که زن بواسطه ازدواج مالک آن شده و مرد ملزم به پرداخت آن به زن می شود. مهریه حق زن بوده و او می تواند بلافاصله پس از عقد آن را از شوهرش مطالبه نماید. قانونگذار نیز در حمایت از این حق در «ماده 1082 قانون مدنی» بیان داشته: «به ‌مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید». 

 

چه چیزهایی می تواند بعنوان مهریه تعیین گردد؟

طبق قوانین جاری کشور، هر مالی اعم از منقول (مثل سکه، پول، گل) یا غیر منقول (همانند خانه، مغازه، زمین) را می توان به عنوان مهریه برای زن قرار داد. البته باید به این نکته توجه نمود که مالی که به عنوان مهریه تعیین می شود باید عرفاً و شرعاً مال تلقی شود و بتوان آن را تصاحب نمود و برای مثال دیده شده گاهی چیزهایی مثل «یک کیلو بال مگس»، «دست چپ داماد»، «اعضای بدن»، «شراب» به عنوان مهریه تعیین شده است که چون مواردی نظیر مثالهای فوق مال تلقی نمی‌شوند، هیچگاه قابل مطالبه نیستند، همچنانکه «ماده 1078 قانون مدنی» مقرر نموده: «هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد». حال چنانچه مالی که به عنوان مهریه تعیین شده مالیت نداشته یا قابل تملک نباشد، مهریه تعیین شده باطل بوده ولی باعث باطل شدن نکاح نمی شود و در این صورت به زن مهرالمثل تعلق خواهد گرفت.

 

مهریه پول (وجه رایج)

همانطور که گفته شد مطابق ماده 1078 قانون مدنی :«هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد».
حال چنانچه مهریه تعیین شده عین معین و مواردی از قبیل سکه، خانه، زمین و … باشد همان به زوجه تسلیم میشود
اما در مواردی توافق زن و مرد در خصوص نوع مهریه، پرداخت مبلغی وجه می‌باشد. حال چنانچه زن مهریه خود را به محض وقوع عقد نکاح مطالبه ننماید، بلکه پس از گذشت چند سال به دنبال گرفتن مهریه خود باشد، با توجه به اینکه ارزش پول در طول زمان کاهش می‌یابد، پرداخت مبلغ معین در زمان عقد موجب تضییع حق زن خواهد شد لذا قانونگذار به منظور جلوگیری از ضایع شدن حق زوجه، مقرر نمود که مهریه زن با توجه به تغییر قیمتها و نرخ تورم سالانه محاسبه و به وی پرداخت خواهد شد.
در همین خصوص «تبصره ماده 1082 قانون مدنی» مقرر نموده است : «چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند».

 

انواع مهریه

مهریه با توجه به تقسیم بندی های فقهی و حقوقی دارای انواع مختلفی می‌ باشد مانند مهرالمسمی، مهر المثل، مهرالمتعه، مهریه عندالمطالبه، مهریه عندالاستطاعه، که به تبیین هریک از آنها خواهیم پرداخت.

 

مهرالمسمى:

مسمی یعنی اسم برده شده و مهرالمسمی مهریه‏ ای است که از آن نام برده شده است. به عبارت دیگر اگر مهر، هنگام  عقد نکاح یا بعد از آن به تراضی طرفین معین شود یا مالی به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر ­گردد و مورد توافق زوجین قرار گیرد به آن مهر المسمی گفته می‌شود.حال اختیار تعیین مهر ممکن است حسب مورد به شوهر یا زن یا شخصی سومی سپرده شود.
اگر اختیار تعیین مهر به زن داده شده باشد در این صورت زن نمی‌تواند مهر را بیش از مهرالمثل تعیین کند.‌‌

نکته مهم این است که در صورتی که در زمان عقد مهرالمسمّی تعیین شده باشد و مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد ، دو حالت متصور است :
- اگر طلاق بعد از رابطه زناشویی باشد، زن مستحق دریافت تمام مهریه است .
- اگر طلاق قبل از رابطه زناشویی باشد، زن تنها مستحق نصف مهریه خواهد بود.

شرایط مهرالمسمی:

1. باید دارای ارزش مالی باشد.
2. قابل تملیک و تصاحب توسط زن باشد.
3. مشخص و معلوم باشد و مردد بین چند چیز نباشد. 
4. بتوان برای آن منفعت عقلایی و مشروع تصور کرد. 
5. مرد قدرت تسلیم آن را به زن داشته باشد. 

مهر المسمی به دو صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه است.

مهریه عندالمطالبه
 

مهریه عندالمطالبه به معنای آن است که مرد موظف است به محض مطالبه‌ی زن، مهریه وی را پرداخت کند. چرا که وقتی مرد مهریه را به صورت عندالمطالبه قبول می‌کند، اصل بر این است که استطاعت مالی در پرداخت آن را دارد و چنانچه نتواند آن را بپردازد بایستی در دادگاه اعسار خود را اثبات نماید.

مهریه عندالاستطاعه

مهریه عندالاستطاعه به معنای آن است که پرداخت مهریه توسط مرد مشروط به داشتن توانایی مالی در پرداخت آن است، در واقع با تعیین مهریه به صورت عندالاستطاعه، اصل بر این است که مرد استطاعت مالی در پرداخت آن را ندارد و چنانچه زن مهریه خود را بخواهد، بایستی در دادگاه استطاعت و توانایی مالی مرد را اثبات کند. 

زن و مرد در تعیین مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه اختیار کامل دارند و می توانند با توافق یکدیگر بخشی از آن را بصورت عندالمطالبه و بخش دیگر را بصورت عندالاستطاعه معین نمایند. 

تعیین این دو نوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هر یک آثاری دارد.
مانند اینکه استفاده از حق حبس برای زن تنها در صورت عندالمطالبه بودن مهریه ممکن است و در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد نمی توان از حق حبس استفاده کرد.
در خصوص مطالبه مهریه نیز چنانچه مهریه عندالاستطاعه باشد، زن می بایست استطاعت مرد را ثابت کند و مرد فارغ از اثبات اعسار خویش است.
اما اگر مهریه عندالمطالبه باشد زن الزامی به اثبات استطاعت مرد ندارد و بار اثبات اعسار بر عهده مرد است.

 

مهرالمثل 

اگر در زمان نکاح دائم و یا پس از آن مهریه تعیین نشود، ممکن است دونوع مهریه به زن تعلق گیرد: مهرالمثل و مهر المتعه.
مهرالمثل:
منظور از مهرالمثل میزانی است که با توجه به عرف و با در نظر گرفتن ویژگی های زن مانند تحصیلات، سن، زیبایی، موقعیت اجتماعی، موقعیت مکانی و… تعیین می شود. به عبارت دیگر نگاه میکنند که در جامعه زنی با این ویژگی ها (زنی مثل این زن) معمولا چه مهریه ای دریافت میکند و با توجه به آن، میزان مهر را تعیین میکنند.
بر اساس ماده 1091 - «برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.»


موارد تعیین مهرالمثل
۱)در صورتی که زن و مرد اقدام به تعیین مهریه نکرده باشند و قبل از تعیین مهریه، بین ایشان مباشرت رخ داده باشد.
۲)در صورتی که عقد نکاح مابین زن و مرد به نحو صحیح منعقد نشده و باطل باشد و مباشرت نیز رخ داده و زن از بطلان نکاح آگاه نبوده باشد.
۳)در صورتی که مابین زوجین شرط عدم مهریه شده باشد و مباشرت نیز رخ دهد.
۴)در صورتی که بر مقدار مهریه مابین زوجین اختلاف باشد
۵)درصورتی که مهر المسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد.
۶)درصورتی که مهر المسمی مال متعلق به دیگری باشد و وی رضایت ندهد که مالش مهریه زوجه شود در این حال نیز زن مستحق مهرالمثل می باشد.
 

مهرالمتعه 

چنانچه در نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد و یا اینکه مهریه ی تعیین شده به هر دلیل باطل باشد، اگر قبل از نزدیکی طلاق واقع شود، در اینصورت زن مستحق مهریه ای است که به آن مَهرالمتعه می‌گویند. در این باره «ماده 1093 قانون مدنی» بیان می‌دارد: هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از ‌آن (نزدیکی) طلاق دهد، مستحق مهرالمثل خواهد بود.
در تعیین مهرالمتعه، برخلاف مهرالمثل (که قبلا به آن پرداخته شد) وضعیت مالی مرد در نظر گرفته می شود و با توجه به دارا بودن یا نبودن اوست که میزان مهریه معلوم می شود.
چنانچه «ماده 1094 قانون مدنی» مقرر داشته: برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه میشود.
 
در هر دو مورد تعیین مهرالمتعه و مهرالمثل نمی توان از فرمول خاصی استفاده کرد و به عدد خاصی رسید. در واقع زن برای مطالبه مهرالمثل یا مهرالمتعه خود دادخواست مطالبه آن را تقدیم دادگاه نموده که در این صورت ، کارشناس دادگاه با توجه به شرایط و عوامل مذکور حسب مورد با توجه به شرایط زوجه و یا زوج ، میزان مهرالمثل یا مهرالمتعه را تعیین و حکم به پرداخت آن صادر خواهد کرد.

 

 

راه های مطالبه مهریه

راههای مطالبه مهریه توسط زوجه به دو صورت امکانپذیر است : 
1.ثبت دادخواست به خواسته «مطالبه مهریه» در دفاتر خدمات قضایی و رسیدگی به آن در دادگاه خانواده
2.مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت
مطالبه مهریه به دو شیوه‌ی فوق بطور همزمان امکانپذیر نیست و با توجه به رویه فعلی، مطالبه مهریه ابتدائاً بایستی از طریق اجرای ثبت صورت گیرد. مرجع صالح برای درخواست صدور اجراییه، دفتر ازدواجی است که عقد نکاح را ثبت کرده است. متعاقباً پس از درخواست، سردفتر اجراییه صادر می‌نماید و پیگیر مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای اسناد رسمی خواهد بود. در صورتیکه زوجه نتواند اموالی جهت وصول مهریه ی خود به اداره‌ی اجرای اسناد رسمی ثبت معرفی نماید و مالی نیز از مرد به دست نیاید، می تواند نسبت به طرح دعوای مطالبه مهریه نزد دادگاه خانواده اقدام نماید.
در هر دو شیوه‌ی پیگیری اعم از دادگاه خانواده و اجرای ثبت، زن بایستی جهت وصول طلب خود، اقدام به معرفی اموال مرد اعم از ملک، ماشین، حساب بانکی، سهام و... که به نام یا در تملک ایشان است، نماید. همچنین مطابق مقررات قانونی، به تقاضای زن، قرار ممنوع الخروجی مرد صادر می شود. این قرار تا زمان اجرای رأی یا اثبات اعسار مرد یا جلب رضایت زن یا سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت به قوت خود باقی است.

 

« سوالات متداول درباره مهریه »

 

مهریه چیست؟

مهریه مترادف صداق، کابین و مهر می باشد و همچنین مهریه در لغت مالی است که داماد برای نکاح به عروس می پردازد و همچنانکه گفته شد، این مال یا تعهد در هنگام عقد نکاح و یا پس از آن بر عهده‌ی مرد قرار می‌گیرد. 

 

مهریه چقدر باشه خوبه؟

مطابق قانون مدنی تعیین مقدار مهریه بستگی به توافق طرفین دارد به همین دلیل هیچ محدودیتی در تعیین میزان مهریه وجود ندارد. حال در پاسخ به این سوال که مهریه به چه مقدار خوب یا متعارف است، می توان به عوامل مختلفی اشاره نمود که بعضی از این عوامل شخصی و بعضی نوعی می باشد، به این معنی که بطور مثال در تعیین مهریه دختر به میزان مهریه خواهر یا عروس آن خانواده توجه می شود، ولی به هر حال این نکته بسیار مهم است که میزان مهریه باید متعارف و عقلایی باشد به نحوی که احتمال امکان پرداخت آن توسط مرد وجود داشته باشد. 

 

مهریه چی باشه خوبه؟

مطابق قوانین جاری هر مالی اعم از منقول (مثل سکه، پول، گل) یا غیرمنقول (همانند خانه، مغازه، زمین) را می توان به عنوان مهریه زن قرار داد، اینکه چه چیز یا چه مالی برای مهریه مناسب است، با توجه به اینکه ارزش پول همواره دستخوش تغییر بوده و مهریه به ریال ارزش خود را به دلیل تورم دائماً از دست می دهد، یکی از بهترین اموال برای تعیین مهریه، سکه طلا (سکه تمام بهار آزادی) می‌باشد، چرا که طلا هیچگاه در طول زمان ارزش خود را از دست نمی دهد و امکان پرداخت مهریه سکه طلا برای مرد بسیار راحت تر از سایر اموال نظیر خانه به عنوان مهریه است. 

 

مهریه چقدر تعلق می گیرد؟ 
مهریه چقدر است؟
مهریه چقدر باشد؟

همانطور که گفته شد، تعیین میزان مهریه به عهده زن و مرد است و هیچ محدودیتی در تعیین میزان مهریه وجود ندارد و هر چه که مورد توافق قرار گیرد و در عقدنامه درج گردد، اصولا کل آن مهریه به زن تعلق می گیرد. 
حال مواقعی احتمال دارد مهریه زن به ایشان پرداخت نگردد یا میزان نصف گردد، به طور مثال چنانچه نکاح فسخ شود و بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد، زن مستحق مهریه نمی باشد یا چنانچه طلاق قبل از نزدیکی بین و زن مرد صورت گیرد، مهریه زن نصف خواهد شد و نصف مهریه به زوجه پرداخت می شود.
همچنین قانونگذار محدودیتهای در مطالبه مهریه توسط زن ایجاد نموده است، بطوریکه مطابق «ماده 22 قانون حمایت خانواده» مقرر نموده : «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا (110 سکه) یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد وصول آن مشمول مقررات ماده (2) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.»
در واقع ماده فوق مقرر نموده که اگر مهریه 110 سکه یا مهریه کمتر از 110 سکه یا معادل آن باشد، مرد در هر صورت مکلف به پرداخت آن است و وضعیت مالی او اهمیتی در پرداخت آن ندارد و در صورت استنکاف مطابق ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی با وی برخورد خواهد شد. حال اگر مهریه بیشتر از 110 سکه یا معادل آن باشد، مرد باز هم نسبت به پرداخت مهریه تا 110 سکه مکلف است و ضمانت اجرای عدم پرداخت مهریه پابرجاست و نسبت به مازاد بر 110 سکه دادگاه با توجه به استطاعت و دارایی مرد اتخاذ تصمیم می نماید، یعنی چنانچه مرد شرایط مالی کافی برای پرداخت مازاد بر 110 سکه را داشته باشد، حکم به پرداخت آن خواهد داد و در غیر اینصورت مرد الزامی به پرداخت آن ندارد. 

 

مهریه چند سکه است؟

تعیین تعداد سکه به عنوان مهریه بستگی به توافق زوجین دارد و زن و مرد در تعیین میزان سکه آزادی کامل دارند و هیچ محدودیتی در تعیین تعداد آن وجود ندارد و اینکه قانون گذار در «ماده 22 قانون حمایت خانواده» مقرر نموده : «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا (110 سکه) یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد وصول آن مشمول مقررات ماده (2) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.» در مقام بیان نحوه مطالبه آن است و این ماده به این معنی نیست که سقف تعداد سکه برای مهریه 110 عدد می باشد. در واقع ماده فوق مقرر کرده است که اگر مهریه 110 سکه یا مهریه کمتر از 110 سکه یا معادل آن باشد، مرد در هر صورت مکلف به پرداخت آن است و وضعیت مالی او اهمیتی در پرداخت آن ندارد و در صورت استنکاف مطابق ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی با وی برخورد خواهد شد. حال اگر مهریه بیشتر از 110 سکه یا معادل آن باشد، مرد باز هم نسبت به پرداخت مهریه تا 110 سکه مکلف است و ضمانت اجرای عدم پرداخت مهریه پابرجاست و نسبت به مازاد بر 110 سکه دادگاه با توجه به دارایی و ملائت زوج اتخاذ تصمیم می نماید، یعنی چنانچه مرد شرایط مالی کافی برای پرداخت مازاد بر 110 سکه را داشته باشد، حکم به پرداخت آن خواهد داد و در غیر اینصورت مرد الزامی به پرداخت آن ندارد. 

 

مهریه چگونه پرداخت میشود؟

بطور کلی با توجه به اینکه مهریه از جمله حقوق مالی زن می باشد، هر زمان امکان مطالبه مهریه را از همسر خود دارد و مرد بایستی در صورتی که پرداخت آن عندالاستطاعه نباشد، مهریه زن را پرداخت نماید. همچنین با توجه به نوع مهریه، نحوه ی پرداخت مهریه نیز متفاوت است، برای مثال چنانچه مهریه زن شش دانگ یک خانه باشد، پرداخت آن توسط مرد از طریق تنظیم سند رسمی در دفترخانه به نام همسر خود می باشد و چنانچه مهریه زن بطور مثال 100 عدد سکه باشد، مرد بایستی مبادرت به پرداخت یکجای 100 عدد سکه به زن نماید. 
حال چنانچه مرد از پرداخت مهریه امتناع نماید، زن می تواند از طریق مراجعه به اجرای ثبت یا دادگاه مهریه خود را مطالبه نماید. 

 

مهریه چگونه محاسبه میشود؟

محاسبه مهریه زمانی مطرح می گردد که مهریه تعیین شده پول (مهریه وجه رایج) باشد و هر زمان که زن مهریه خود را مطالبه کند، مهریه زوجه به نرخ روز محاسبه و پرداخت می گردد. 
در همین خصوص «تبصره ماده 1082 قانون مدنی» مقرر نموده است : «چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند». 
حال با توجه به ماده فوق برای محاسبه مهریه به 2 نکته باید توجه گردد: 
یک) مبلغ تعیین شده بعنوان 
مهریه دو) سال وقوع عقد نکاح 
بطور مثال اگر زنی در سال 1380 عقد نموده باشد و مهریه تعیین شده وی 100 میلیون تومان باشد و در سال 1398 مهریه خود را مطالبه نماید، شاخص یک سال قبل از مطالبه یعنی 1397 را تقسیم بر شاخص سال 1380 می نماییم و عددی که به دست می آید را در مبلغ مهریه ضرب می کنیم. حال عدد به دست آمده مهریه به نرخ روز می باشد. البته با توجه به اینکه محاسبه مهریه و تعیین شاخص ها مستلزم صرف زمان و دسترسی به شاخص های سالیانه می باشد، وکیلیک جهت سهولت کار مبادرت به طراحی فرم محاسبه آنلاین مهریه نموده است که برای این کار کافیست بر روی لینک زیر کیلیک نمایید. 


محاسبه آنلاین مهریه


مهریه چند نوع است؟

مهریه با توجه به تقسیم بندی های فقهی و حقوقی دارای انواع مختلفی می باشد که مهمترین آنها عبارتند از : 

1ـ مهر المسمى:

مهریه مهرالمسمی به مهریه ای گفته می شود که زن و مرد پیش از انعقاد عقد یا پس از آن نسبت به نوع، میزان و مقدار آن توافق می‌کنند. در این حالت مهریه باید به قدری برای طرفین مشخص باشد که موجب جهل یا اشتباه نگردد. 

2ـ مهرالمثل 

اگر در زمان عقد نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد و یا اینکه مهریه تعیین شده به هر دلیل باطل باشد و همچنین قبل از تعیین آن بین زن و مرد عمل زناشویی صورت گرفته باشد، مهریه ای که برای زن تعیین می گردد مهرالمثل نام دارد. مهرالمثل زن براساس برخی اوصاف و شرایط از قبیل وضعیت خانوادگی زن، عرف و عادت محل زندگی، تحصیلات، وضعیت وی در قیاس با بستگان و نزدیکان و آشنایان او تعیین میشود. در این خصوص «ماده 1091 قانون مدنی» مقرر نموده: برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین‌ معمول محل و غیره در نظر گرفته شود. در تعیین این نوع مهر به شرایط و وضعیت مالی مرد توجهی نمی شود.

3ـ مهر المتعه 

در صورتیکه در نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد و یا اینکه مهریه ی تعیین شده به هر دلیل باطل باشد، اگر قبل از نزدیکی طلاق واقع شود، در اینصورت زن مستحق مهریه ای است که به آن مهر المتعه می‌گویند. در این باره «ماده 1093 قانون مدنی» بیان می‌دارد: هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از ‌آن (نزدیکی) طلاق دهد، مستحق مهرالمثل خواهد بود. در تعیین مهرالمتعه، برخلاف مهرالمثل وضعیت مالی مرد در نظر گرفته می شود، چنانچه «ماده 1094 قانون مدنی» مقرر داشته: برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه میشود. 

 

مهریه عندالاستطاعه چیست؟

مهریه عندالاستطاعه به معنی این است که پرداخت مهریه توسط زوج مشروط به داشتن توانایی مالی در پرداخت آن است، در واقع با تعیین مهریه عندالاستطاعه، اصل بر این است که مرد استطاعت یا همان توانایی مالی در پرداخت آن را ندارد و اگر زن بخواهد مهریه خود را مطالبه کند، باید در دادگاه استطاعت و ملائت زوج را ثابت نماید. 
همچنین قابل ذکر است که زن و مرد در تعیین نحوه پرداخت مهریه بصورت مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه اختیار کامل دارند و می توانند با توافق یکدیگر بخشی را بصورت مهریه عندالمطالبه و بخش دیگر را بصورت مهریه عندالاستطاعه معین کنند. 

 

مهریه عندالمطالبه چیست؟

مهریه عندالمطالبه به این معنی است که زوج موظف است به محض مطالبه ی زوجه، مهریه وی را به او بپردازد. زن در مطالبه ی مهریه عندالمطالبه خود هیچ محدودیتی نداشته و در هر زمان می تواند آن را از مرد بخواهد که در این صورت مرد باید آن را پرداخت کند، چرا که وقتی مرد مهریه را به صورت عندالمطالبه قبول می کند، اصل بر این است که توانایی مالی لازم جهت پرداخت آنرا دارد و اگر نتواند آن را بپردازد بایستی به منظور تقسیط آن، در دادگاه اعسار خود را ثابت کند. 

 

مهریه عندالمطالبه در طلاق چگونه است؟

مهریه عندالمطالبه یعنی زوج باید هر زمان که زن مهریه اش را مطالبه کرد، مهریه او را پرداخت کند و به همین دلیل تفاوتی در مطالبه مهریه در زمان زندگی مشترک و یا زمان طلاق وجود ندارد و زن هر زمان امکان مطالبه مهریه را از همسرش دارد. 
مهمترین نکته در خصوص مطالبه مهریه در هنگام طلاق این است که مطابق «ماده 29 قانون حمایت خانواده» ثبت طلاق موکول به تادیه حقوق مالی زوجه است. یعنی تا زمانی که مرد حقوق مالی زن را پرداخت ننماید امکان ثبت طلاق وجود ندارد و مطابق ماده فوق حقوق مالی زن شامل جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت می‌باشد.
قانونگذار در «ماده 29 قانون حمایت خانواده» مقرر نموده است که: دادگاه ضمن رای خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (336) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند. ثبت طلاق موکول به تادیه حقوق مالی زوجه است. طلاق در صورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکوم به نیز ثبت می‌شود. در هرحال هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند. 

 

مهریه قدیم به نرخ روز؟

مهریه زن در کشور ما معمولاً بصورت وجه نقد ( مهریه پول ) یا سکه ( مهریه سکه تمام بهار آزادی ) تعیین می شود و هر وقت که زن مهریه خود را مطالبه کند، مهریه زن به نرخ روزی که آن را مطالبه می کند محاسبه و پرداخت می گردد. حال اگر زن پس از  گذشت چند سال از زندگی مشترک، مهریه خود را بخواهد، مسلماً مهریه قدیم به نرخ روز پرداخت می شود.

محاسبه مهریه قدیم به نرخ روز بیشتر در مهریه پول یا مهریه وجه نقد معنی پیدا می کند، چرا که در مورد مطالبه مهریه سکه طلا مرد موظف است تعداد سکه ای را که تعیین گردیده پرداخت کند و نرخ آن هر چه باشد مکلف به پرداخت آن می باشد.

به همین منظور «تبصره ماده 1082 قانون مدنی» بیان داشته: « چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند».

با توجه به ماده فوق، برای محاسبه مهریه قدیم به نرخ روز به دو مورد توجه می شود :

یک) مبلغ تعیین شده بعنوان مهریه

دو) سال وقوع عقد نکاح

برای مثال چنانچه در سال 1375 زنی عقد کرده باشد و مهریه او 200 میلیون تومان باشد و بخواهیم مهریه 1401 او را حساب نماییم، شاخص یک سال قبل از مطالبه مهریه، یعنی 1400 را تقسیم بر شاخص سال 1375 می کنیم و عدد به دست آمده را در مبلغ مهریه ضرب میکنیم، حال عددی که بدست می آید، مهریه به نرخ روز میباشد.

با توجه به اینکه محاسبه مهریه نیازمند زمان و امکان دسترسی به شاخصهای سالیانه است، وکیلیک به منظور راحتی شما اقدام به طراحی فرم محاسبه آنلاین مهریه نموده است که برای این کار کافیست بر روی لینک زیر کیلیک کنید.

محاسبه آنلاین مهریه

 

مهریه قانونی چند سکه است؟
مهریه قانون چقدر است؟

مهریه قانونی در عرف به این معنی است که در واقع قانون، پرداخت چه میزان مهریه توسط مرد را تحت هر شرایطی مورد حمایت قرار داده است. یعنی قانون تا چه میزان مرد را بدون توجه به میزان دارایی او مکلف به پرداخت مهریه کرده است. قانونگذار در این خصوص در «ماده 22 قانون حمایت خانواده» مقرر کرده است: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا (110 سکه) یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد وصول آن مشمول مقررات «ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی» است. چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.»  در واقع مهریه قانونی مطابق ماده فوق این است که اگر مهریه تعیین شده تا میزان 110 سکه یا معادل مبلغ آن باشد، مرد تحت هر شرایطی و بدون توجه به وضعیت مالی مکلف به پرداخت آن است و صرفاً در صورت عدم امکان پرداخت یکدفعه ی آن می تواند تقاضای صدور حکم اعسار و تقسیط آن نماید، ولی به هر حال مرد باید ولو به صورت اقساط تا 110 سکه مهریه را بپردازد و اگر

تعداد سکه یا مبلغ آن بیش از 110 عدد یا معادل آن باشد، نسبت به تعداد مازاد چنانچه توانایی مالی داشته باشد، از مرد اخذ خواهد شد. 

 

 
 

« برخی پرسشهای مطرح شده در نشست های قضایی »

 

1. تامین خواسته در دعوای مهریه

2. اثبات جنون زوج در هنگام وقوع عقد نکاح و استناد زوجه به شروط ضمن عقد نکاح جهت طلاق و یا مطالبه مهریه

3. دعاوی متعدد مهریه جهت سهولت دروصول

4. تاثیر درخواست تعدیل تقسیط مهریه در آزادی محکوم علیه

5. مطالبه مهریه از طریق پرونده حقوقی و اجرائیه اداره ثبت اسناد

6. امکان مطالبه مهریه از غیر زوج

7. نحوه کسر نفقه و مهریه از حقوق زوج کارمند

8. بررسی معامله به قصد فرار از دین در دعاوی مهریه

9. رسیدگی خارج از نوبت به تعدیل اقساط مهریه

10. مرجع صالح مطالبه مهریه و الزام به تنظیم سند

11. مهریه زوجه پس از وفات وی 

12. بررسی مهریه زوجه غیر مدخوله در صورت فوت زوج

13. نحوه مطالبه مهریه زوجه توسط وارث

14. دعوای مطالبه مهریه به طرفیت ورثه

15. نحوه احراز استطاعت زوج در دعاوی مطالبه مهریه به صورت عندالاستطاعه

16. خسارت تاخیر تادیه در دعوای مطالبه مهریه

17. بررسی امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه از مهریه تقسیط شده

18. ملاک محاسبه پرداخت باقیمانده مهریه

19. بررسی کفایت گواهی اجرای ثبتی برای جلوگیری از رفع اثر قرار تامین خواسته راجع به مطالبه مهریه

20. بررسی اعتبار تغییر مهریه پس از عقد در سند ازدواج

21. تعهد شخص ثالث جهت پرداخت مهریه و حقوق مالی زوجه

22. صلاحیت شورا و دادگاه عمومی در دعاوی راجع به جهیزیه مهریه و نفقه تا سقف 20 میلیون تومان

23. مطالبه مهریه

24. میزان وثیقه بابت مهریه

25. ماهیت حقوقی بذل مهریه

 

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM