نظریه مشورتی شماره 1138/5/7

نظریه مشورتی شماره 1138/5/7

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 1138/5/7


شماره نظریه:
1138/5/7

شماره پرونده:
659-1/168-95

تاریخ نظریه:
1395/05/16

استعلام
1-پرونده با موضوع نزاع دسته جمعی به بازپرس ارجاع می¬گردد و بازپرسی پس از انجام تحقیقات مبادرت به صدور قرار می¬نماید و جهت اظهارنظر نزد دادستان ارسال می¬گردد دادستان محترم علاوه بر سی و سه مورد نقص تحقیقاتی راسا مبادرت به یک سری تحقیقات اخذ اظهارات شهود می¬نماید وپس از اخذ اظهارات شهود و تحقیقات برای انجام و تکمیل تحقیقات پرونده را به شعبه بازپرسی عودت می¬نماید حال سوال این است که آیا دادستان محترم می¬تواند راسا در پرونده ای با این کیفیت مبادرت به تحقیقات نماید یا خیر؟ 2-پرونده ای با موضوع تصادف به شعبه بازپرسی ارجاع کرده است و علی¬رغم چندین مرتبه ابلاغ اخطاریه به شاکی مصدوم که راننده غیر مقصر می¬باشد گواهی قطعی پزشکی قانونی خود را به شعبه ارایه ننموده حال سوال این¬ جاست که در این مورد بالغ بر یک سال از طول درمان وی گذشته است وتوجها به اینک ددیه به نرخ روز محاسبه و نگهداری پرونده موجب تضییع حق متهم می¬گردد دادسرا و بازپرس با چه تکلیفی روبروست؟ 3-در پرونده¬ای شعبه دادگاه و اسفراین قرار منع تعقیب صادره از شعبه اول بازپرسی را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر می¬نماید وپرونده را جهت صدور قرار جلب به دادرسی و صدور کیفر خواست به بازپرسی و دادستانی ارسال می¬دارند حال سوال این¬ جاست آیا با توجه به نص صریح ماده 276 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب92 که اشاره ای به صدور قرار جلب دادرسی نشده و فقط قید تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب را آورده است بازپرس با چه تکلیفی مواجه است.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- مطابق ماده 92 آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تحقیقات مقدماتی کلیه جرایم بر عهده بازپرس است و اختیاراتی که برای دادستان در غیر جرایم مستوجب مجازات¬های مقرر در ماده 302 این قانون پیش¬بینی شده منوط به کمبود بازپرس است؛ بنابراین با وصف ارجاع تحقیقات به بازپرس در فرض سوال دادستان مجاز به انجام تحقیقات همان پرونده نیست و صرفا طبق ماده 73 قانون مذکور حق نظارت و ارائه تعلیمات لازم را دارد. 2- به موجب بند ت ماده 68 و نیز ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی شاکی باید ادله وقوع جرم را اظهار و ابراز نماید و مطابق مواد 3 94 95 و 136 قانون فوق¬الذکر بازپرس مکلف است تحقیقات مقدماتی را که شامل جمع¬آوری ادله وقوع جرم نیز می¬باشد در اسرع وقت انجام دهد و لذا تعلل شاکی در مراجعه به پزشکی قانونی و یا عدم ارائه مدارک پزشکی دال بر ورود صدمات و جراحات مانع از تکمیل تحقیقات توسط بازپرس مربوط نبوده و بازپرس باید با توجه به ادله موجود در صورت تکمیل تحقیقات و کفایت آن مطابق ماده 264 قانون فوق¬الذکر به صورت مستند عقیده خود را ابراز نماید و در هر صورت صرف عدم مراجعه شاکی رافع تکلیف بازپرس به رسیدگی سریع و تکمیل تحقیقات نمی¬باشد. بدیهی است که عدم مراجعه شاکی به شعبه بازپرسی علی¬رغم احضار وی و یا عدم ارایه گواهی پزشکی قانونی دایر بر تعیین آخرین وضعیت درمانی وی و یا معاینه مجدد می¬تواند قرینه بر بهبودی کامل قرار گیرد که در این صورت آخرین نظریه پزشکی ارایه شده ملاک عمل و تصمیم بازپرس خواهد بود. 3- مستفاد از مواد 274 و 276 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 این است که چنانچه دادگاه در رسیدگی به اعتراض شاکی نسبت به قرار منع تعقیب اعتراض شاکی را (به هر علتی) موجه بداند آن را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر می¬نماید. در این صورت بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب به دادگاه صالح ارسال نماید و دادگاه وفق بند ب ماده 335 قانون مذکور شروع به رسیدگی می¬کند؛ بنابراین موجبی برای صدور قرار جلب به دادرسی توسط بازپرس یا صدور کیفرخواست توسط دادستان نیست.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 276 ـ در صورت نقض قرار منع تعقیب و صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم کند و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب از وی پرونده را به دادگاه ارسال نماید.

مشاهده ماده 276 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 92 ـ تحقیقات مقدماتی تمام جرایم بر عهده بازپرس است. در غیر جرایم مستوجب مجازات های مقرر در ماده (302) این قانون در صورت کمبود بازپرس دادستان نیز دارای تمام وظایف و اختیاراتی است که برای بازپرس تعیین شده است. در این حالت چنانچه دادستان انجام تحقیقات مقدماتی را به دادیار ارجاع دهد قرارهای نهائی دادیار و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم باید در همان روز صدور به نظر دادستان برسد و دادستان نیز مکلف است حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت در این باره اظهارنظر کند. (اصلاحی 24/03/1394) تبصره ـ در صورت عدم حضور بازپرس یا معذور بودن وی از انجام وظیفه و عدم دسترسی به بازپرس دیگر در آن دادسرا در جرایم موضوع ماده (302) این قانون دادرس دادگاه به تقاضای دادستان و تعیین رئیس حوزه قضایی وظیفه بازپرس را فقط تا زمان باقی بودن وضعیت مذکور انجام می دهد.

مشاهده ماده 92 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 100 ـ شاکی می تواند در هنگام تحقیقات شهود خود را معرفی و ادله‏اش را اظهار کند و در تحقیقات حضور یابد صورتمجلس تحقیقات مقدماتی یا سایر اوراق پرونده را که با ضرورت کشف حقیقت منافات ندارد مطالعه کند و یا به هزینه خود از آنها تصویر یا رونوشت بگیرد. تبصره 1 ـ در صورت درخواست شاکی چنانچه بازپرس مطالعه یا دسترسی به تمام یا برخی از اوراق پرونده را منافی با ضرورت کشف حقیقت بداند با ذکر دلیل قرار رد درخواست را صادر می کند. این قرار حضوری به شاکی ابلاغ می شود و ظرف سه روز قابل اعتراض در دادگاه صالح است. دادگاه مکلف است در وقت فوق العاده به اعتراض رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند. تصمیم دادگاه قطعی است. تبصره 2 ـ ارائه اسناد و مدارک طبقه بندی شده و اسناد حاوی مطالب مربوط به تحقیقات جرایم منافی عفت و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی به شاکی ممنوع است. تبصره 3 ـ شاکی باید از انتشار مطالب و مدارکی که انتشار آنها به موجب شرع یا قانون ممنوع است امتناع کند مگر در مقام احقاق حق خود در مراجع صالح

مشاهده ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 274 ـ دادگاه در صورتی که اعتراض شاکی به قرار منع یا موقوفی تعقیب را موجه بداند آن را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر می کند. در مواردی که به نظر دادگاه تحقیقات دادسرا کامل نباشد بدون نقض قرار می تواند تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد یا خود اقدام به تکمیل تحقیقات کند. موارد نقص تحقیق باید به تفصیل و بدون هرگونه ابهام در تصمیم دادگاه قید شود. در صورت نقض قرار اناطه توسط دادگاه بازپرس تحقیقات خود را ادامه می دهد.

مشاهده ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM