نظریه مشورتی شماره 7/99/313

نظریه مشورتی شماره 7/99/313

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/99/313


شماره نظریه:
7/99/313

شماره پرونده:
99-186/2-313ک

تاریخ نظریه:
1399/03/31

استعلام
در تعدادی از مواد مندرج در فصل پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 عبارت «جبران خسارت» قید شده است. آیا شرط و رکن مادی تحقق جرایم فوق ورود خسارت است و در صورت عدم ورود خسارت جرم واقع نمی شود؛ یا این که صرف ورود ضرر از هر نوع معنوی اجتماعی و عمومی (اعتباری) نیز برای تحقق جرم کافی است و قید مذکور از جهت صدور حکم به جبران خسارات مادی وارده (به شرط ورود) بدون تقدیم دادخواست بوده است؟ آیا از جهت ذکر جبران خسارت وارده بین مواد فوق و مواد 598-599 قانون مجازات اسلامی در رکن مادی و تحقق جرم تفاوت است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
با توجه به مواد قانونی راجع به بزه جعل در فصل پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 (از ماده 523 به بعد) اضرار بالفعل (آنی) شرط تحقق بزه جعل نیست؛ بلکه «امکان ورود ضرر به غیر» از عمل جعل اعم از ضرر مادی یا معنوی در آتیه و حتی بالقوه نیز برای تحقق جرم جعل با حصول سایر ارکان بزه کافی است. اشاره به «جبران خسارت» در مواد قانونی راجع به جعل تاکیدی بر حق مطالبه خسارت توسط زیان دیده از جرم است که با توجه به مواد 14 و 15 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 مستلزم تقدیم دادخواست با رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی است. عبارت «جبران خسارت» در مواد قانونی موضوع جعل و یا موارد مذکور در مواد 604 و 605 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) تفاوتی با عبارت «جبران خسارت» در مواد 598 و 599 این قانون ندارد و صدور حکم به جبران خسارت در جرایم موضوع مواد 598 و 599 قانون پیش گفته و نیز در جرم جعل منوط به مطالبه شاکی و تقدیم دادخواست ضرر و زیان پیش از اعلام ختم دادرسی است./شﻫ

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 598 ـ دیه پاره کردن بینی در صورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود یک سوم دیه کامل و اگر بهبود یابد یک دهم دیه کامل است.

مشاهده ماده 598 قانون مجازات اسلامی

ماده 599 ـ دیه از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است نصف دیه کامل میباشد.

مشاهده ماده 599 قانون مجازات اسلامی

ماده 604 ـ گوش شنوا و ناشنوا یا معیوبی که لاله آن سالم و دارای حس و حیات کامل باشد در احکام این فصل یکسان هستند.

مشاهده ماده 604 قانون مجازات اسلامی

ماده 605 ـ پاره کردن پرده گوش موجب ارش است و اگر در اثر آن حس شنوایی نیز از بین برود یا نقصان پیدا کند دیه آن نیز باید پرداخت شود.

مشاهده ماده 605 قانون مجازات اسلامی

ماده 14 ـ شاکی می تواند جبران تمام ضرر و زیانهای مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند. تبصره 1 ـ زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید. تبصره 2 ـ منافع ممکن الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرایم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی شود.

مشاهده ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 15 ـ پس از آنکه متهم تحت تعقیب قرار گرفت زیان دیده از جرم می تواند تصویر یا رونوشت مصدق تمام ادله و مدارک خود را جهت پیوست به پرونده به مرجع تعقیب تسلیم کند و تا قبل‏ از اعلام‏ ختم‏ دادرسی دادخواست ضرر و زیان خود را تسلیم دادگاه کند. مطالبه ضرر و زیان و رسیدگی به آن مستلزم رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی است.

مشاهده ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM