در صورتی که در حوزه قضایی بخش جرایم مربوط به صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب مانند مواد مخدر واقع شود آیا دادگاه بخش می تواند دستور بازداشت و تحت نظر قرار دادن متهم را صادر نماید و آیا می تواند برای کشف این جرایم دستور بازرسی ملک را صادر نماید آیا حوزه صلاحیت دادسرای شهرستان متبوع در خصوص این جرایم حوزه قضایی بخش هم می باشد و قضات دادسرا می توانند دستور بازداشت متهم یا بازرسی ملک را صادر نمایند./ع

1- با توجه به حوزه صلاحیت دادگاه بخش که مطابق ماده 299 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 به تمام جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری دو رسیدگی می کند و با عنایت به ماده 337 این قانون که رئیس دادگاه بخش یا دادرس آن تنها در جرایم موضوع ماده 302 قانون مذکور که در صلاحیت دادگاه کیفری یک است به عنوان جانشین بازپرس اقدام می کند بنابراین قضات دادگاه بخش صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی و صدور قرار مجرمیت را در جرایمی که در صلاحیت دادگاه انقلاب است ندارند و در صورت طرح چنین پرونده هایی در دادگاه عمومی بخش دادگاه مزبور باید قرار عدم صلاحیت صادر نماید و لکن عدم صلاحیت این دادگاه مانع از صدور دستورها و اقدامات لازم برای جلوگیری از امحای آثار جرم و فرار و مخفی شدن متهم و انجام تحقیقات ضروری با اتخاذ ملاک از ماده 78 قانون فوق الذکر در جرایم مشهود نمی باشد. 2- مراجع قضائی اعم از عمومی و اختصاصی صرفا در اموری مجاز به اقدام در قالب نیابت قضائی می باشند که نسبت به انجام آن اقدام برابر قانون صلاحیت ذاتی داشته باشند. به عبارت دیگر مقررات ناظر به تجویز انجام امور در قالب نیابت قضائی در مقام رفع مشکل فقدان صلاحیت محلی وضع شده است. مراجع قضائی دارای صلاحیت های ذاتی متفاوت نمی توانند به نیابت از یکدیگر اموری را انجام دهند؛ مگر آنکه در مقررات قانونی مربوط تصریح شده باشد. بنابر این در فرض سوال در جرائم صلاحیت دادگاه انقلاب موضوع ماده 303 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه عمومی بخش نمی تواند به نیابت قضایی از سوی دادسرا و دادگاه انقلاب اقدام نماید.