نظریه مشورتی شماره 7/96/2549

نظریه مشورتی شماره 7/96/2549

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/96/2549


شماره نظریه:
7/96/2549

شماره پرونده:
96-168/1-1849

تاریخ نظریه:
1396/10/24

استعلام
مطابق ماده 348 قانون آئین دادرسی کیفری در جرائم موضوع بندهای الف ب پ و ت ماده 302 این قانون « جلسه رسیدگی بدون حضور وکیل متهم تشکیل نمی شود چنانچه متهم خود وکیل معرفی نکند یا وکیل او بدون اعلام عذر موجه در دادگاه حاضر نشود تعیین وکیل تسخیری الزامی است و... » و مطابق ماده 435 قانون مجازات اسلامی: « هرگاه در جنایت عمدی به علت مرگ یا فرار دسترسی به مرتکب ممکن نباشد با درخواست صاحب حق دیه جنایت از اموال مرتکب پرداخت می شود و در صورتی که مرتکب مالی نداشته باشد در خصوص قتل عمد ولی بازدم می تواند دیه را از عاقله بگیرد و در صورت نبود عاقله یا عدم دسترسی به آنها یا عدم تمکن آنها دیه از بیت المال پرداخت می شود و...» س: چنانچه قتل عمدی واقع و قاتل پس از ارتکاب جنایت فوت نماید و اولیاءدم در اجرای ماده 435 قانون مجازات اسلامی از دادگاه تقاضای پرداخت دیه از طریق بیت المال را بنمایند تکلیف ماده 348 قانون آئین دادرسی کیفری در خصوص تعیین وکیل چه می باشد؟ آیا نیاز به تعیین وکیل می باشد یا خیر؟ اگر نیاز است برای چه کسی می بایست تعیین شود.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1) در فرض سوال که ناظر به فوت متهم به قتل عمدی (قاتل) و مطالبه دیه از ناحیه ی اولیاء دم مقتول از بیت المال است با فرض این که در موارد مذکور در استعلام شرایط اعمال ماده ی 435 قانون مجازات اسلامی 1392 مبنی بر پرداخت دیه از بیت المال فراهم باشد اعمال حکم مقرر در ماده ی 348 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی سالبه به انتفاء موضوع است و دادگاه کیفری مربوط با عنایت به تبصره یک ماده 13 و ماده ی 85 و تبصره یک ماده ی موصوف در اجرای ماده 405 ناظر به تبصره الحاقی ماده ی 342 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی نسبت به دعوت از دستگاه پرداخت کننده دیه (که با توجه به این که اعتبار مربوط به دیه در اعتبارات وزارت دادگستری منظور گردیده است وزارتخانه مذکور می باشد) به منظور دفاع از حقوق بیت المال اقدام می نماید. 2) تعیین وکیل برای متهم در جرایم موضوع بند های الف ب پ و ت ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و الزام دادگاه به رعایت آن در ماده ی 348 این قانون ناظر به مواردی است که به اتهام متهم که از جرایم بندهای یاد شده ماده 302 قانون است رسیدگی می گردد و شامل مواردی که دادگاه کیفری ذیربط جهت رسیدگی به تقاضای اولیای دم دایر بر پرداخت دیه از بیت المال و به طرفیت دستگاه دولتی ذیربط (وزارت دادگستری) تشکیل می گردد نمی شود.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 435 ـ هرگاه در جنایت عمدی به علت مرگ یا فرار دسترسی به مرتکب ممکن نباشد با درخواست صاحب حق دیه جنایت از اموال مرتکب پرداخت می شود و درصورتی که مرتکب مالی نداشته باشد در خصوص قتل عمد ولی دم می تواند دیه را از عاقله بگیرد و درصورت نبود عاقله یا عدم دسترسی به آنها یا عدم تمکن آنها دیه از بیت المال پرداخت می شود و در غیر قتل دیه بر بیت المال خواهد بود. چنانچه پس از اخذ دیه دسترسی به مرتکب جنایت اعم از قتل و غیر قتل ممکن شود در صورتی که اخذ دیه به جهت گذشت از قصاص نباشد حق قصاص حسب مورد برای ولی دم یا مجنی علیه محفوظ است لکن باید قبل از قصاص دیه گرفته شده را برگرداند.

مشاهده ماده 435 قانون مجازات اسلامی

ماده 348 ـ در جرایم موضوع بندهای (الف) (ب) (پ) و (ت) ماده (302) این قانون جلسه رسیدگی بدون حضور وکیل متهم تشکیل نمی شود. چنانچه متهم خود وکیل معرفی نکند یا وکیل او بدون اعلام عذر موجه در دادگاه حاضر نشود تعیین وکیل تسخیری الزامی است و چنانچه وکیل تسخیری بدون اعلام عذر موجه در جلسه رسیدگی حاضر نشود دادگاه ضمن عزل او وکیل تسخیری دیگری تعیین می کند. حق‏ الوکاله وکیل تسخیری از محل اعتبارات قوه قضاییه پرداخت می شود. تبصره 1 ـ هرگاه وکیل بدون عذر موجه از حضور در دادرسی امتناع کند دادگاه مراتب را به مرجع صالح به منظور تعقیب وکیل متخلف اعلام می دارد. تبصره 2 ـ هرگاه پس از تعیین وکیل تسخیری متهم وکیل تعیینی به دادگاه معرفی کند وکالت تسخیری منتفی می شود. تبصره 3 ـ تقاضای تغییر وکیل تسخیری از سوی متهم فقط برای یکبار قابل پذیرش است.

مشاهده ماده 348 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 302 ـ به جرایم زیر در دادگاه کیفری یک رسیدگی می شود: الف ـ جرایم موجب مجازات سلب حیات ب ـ جرایم موجب حبس ابد پ ـ جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن (اصلاحی 24/03/1394) ت ـ جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر (اصلاحی 24/03/1394) ث ـ جرایم سیاسی و مطبوعاتی

مشاهده ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM