نظریه مشورتی شماره 7/1400/64

نظریه مشورتی شماره 7/1400/64

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/1400/64


شماره نظریه:
7/1400/64

شماره پرونده:
1400-186/1-64 ک

تاریخ نظریه:
1400/03/25

استعلام
با ملاحظه مواد 10 و 102 قانون آیین دادرسی کیفری و الزام دادگاه به شروع تحقیقات با شکایت شاکی خصوصی و رسیدگی به موضوع در محدوده شکایت شاکی خصوصی آیا اتهام زنای محصن از سوی فرد دیگری غیر از همسر زانی قابل طرح و رسیدگی است؟ 2- زنی که به اتهام زنای به عنف شکایت کرده است آیا در صورت عدم اثبات عنف می تواند وقوع زنا با وصف احصان از سوی مرد را مدعی شود؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- منظور از شاکی شخصی است که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان قابل مطالبه شده است و بر اساس ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ضرر و زیان¬های قابل مطالبه اعم از زیان¬های مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول است و بر اساس تبصره یک آن ماده زیان معنوی عبارت از صدمات روحی و هتک حیثیت و اعتبار شخصی خانوادگی یا اجتماعی است. با این وصف در فرض سوال در جرایم منافی عفت همسر پدر و مادر می¬توانند در زمره شکات باشند. 2- در فرض استعلام که شاکیه به اتهام زنای به عنف شکایت کرده است دادگاه مطابق ماده 102 قانون آیین دادرسی کیفری مجاز به تعقیب و رسیدگی است و چنانچه اوصاف «عنف» یا «احصان» در دادگاه احراز نشود ولی اصل زنا احراز شود دادگاه مکلف به رسیدگی و صدور حکم است؛ بنابراین طرح شکایت مجدد سالبه به انتفای موضوع است

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 10 ـ بزه دیده شخصی است که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان می گردد و چنانچه تعقیب مرتکب را درخواست کند «شاکی» و هرگاه جبران ضرر و زیان وارده را مطالبه کند «مدعی خصوصی» نامیده می شود.

مشاهده ماده 10 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 102 ـ انجام هرگونه تعقیب و تحقیق در جرایم منافی عفت ممنوع است و پرسش از هیچ فردی در این خصوص مجاز نیست مگر در مواردی که جرم در مرئی و منظر عام واقع شده و یا دارای شاکی یا به عنف یا سازمان یافته باشد که در این صورت تعقیب و تحقیق فقط در محدوده شکایت و یا اوضاع و احوال مشهود توسط مقام قضایی انجام می شود. (اصلاحی 24/03/1394) تبصره 1 ـ در جرایم منافی عفت هرگاه شاکی وجود نداشته باشد و متهم بدوا قصد اقرار داشته باشد قاضی وی را توصیه به پوشاندن جرم و عدم اقرار می کند. تبصره 2 ـ قاضی مکلف است عواقب شهادت فاقد شرایط قانونی را به شاهدان تذکر دهد. تبصره 3 ـ در جرایم مذکور در این ماده اگر بزه دیده محجور باشد ولی یا سرپرست قانونی او حق طرح شکایت دارد. در مورد بزه دیده بالغی که سن او زیر هجده سال است ولی یا سرپرست قانونی او نیز حق طرح شکایت دارد.

مشاهده ماده 102 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 14 ـ شاکی می تواند جبران تمام ضرر و زیانهای مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند. تبصره 1 ـ زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید. تبصره 2 ـ منافع ممکن الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرایم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی شود.

مشاهده ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM