نشست قضایی شماره 1400-8169

نشست قضایی شماره 1400-8169

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1400-8169


کد نشست:
1400-8169

تاریخ برگزاری:
1399/06/19

برگزار شده توسط:
استان گلستان/ شهر گرگان

موضوع:
مطالبه خسارت های مازاد بر دیه در صورت از کار افتادگی زیان دیده

پرسش:
الف دادخواستی به طرفیت ب مطرح و اظهار داشته در اثر بی احتیاطی (ب) در امر رانندگی صدماتی به اینجانب وارد گردیده که در اثر این حادثه یکی از پاهای من قطع شده است. دادگاه کیفری حکم بر محکومیت (ب) به پرداخت دیه را نموده و دادنامه قطعی شده است. لیکن اینجانب در اثر این حادثه هزینه های زیادی همچون پرداخت هزینه پزشکی قانونی ایاب و ذهاب و.. . متقبل شده ام و با توجه به اینکه از تاریخ وقوع تصادف دیگر قادر به حضور در محل کار نبوده ام و با قطع پای خود نیز دیگر قادر به انجام کار نمی باشم لذا کلیه هزینه های پرداختی و از کار افتادگی خویش را از تاریخ وقوع حادثه مطالبه می نمایم.

نظر هیئت عالی:
مصدوم نمی تواند علاوه بر دیه و ارش خساراتی را تحت عنوان از کار افتادگی مطالبه کند مگر اینکه اثبات نماید که خسارت وارده بیش از دیه و ارش مقدر بوده است. در این صورت این ادعا عنوان عام خسارت را داشته و با توجه به مواد 1 و 5 قانون مسیولیت مدنی و قواعد فقهی اتلاف و تسبیب و لاضرر قابل مطالبه است. قابل ذکر است در حوادث رانندگی با توجه به مواد 1 و 35 قانون بیمه اجباری خسارت وارده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از رانندگی پرداخت هزینه های معالجه به عهده بیمه گر یا صندوق مربوطه است.

نظر اکثریت:
حسب نظریه شورای نگهبان در زمان های مختلف از جمله در سال 1389 مطالبه خسارات مازاد بر دیه غیر مشروع می باشد. بر اساس اصول قانون اساسی از جمله مواد 98 و 96 و 72 و 4 قانون اساسی کلیه مقررات باید بر اساس موازین اسلامی باشد که این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر حاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقهای شورای نگهبان می باشد لذا حسب نظریه محترم شورای نگهبان مجنی علیه مستحق دریافت بیش از دیه را نمی باشد و نظریه شورای نگهبان نیز تا زمانیکه نظریه دیگر مغایری از سوی آن شورا اعلام نگردیده باشد و یا مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز مصوبه ای که با رعایت ضرورات یا مصلحت نظام بر خلاف نظریه شورای نگهبان مقرر شده باشد در مانحن فیه وجود ندارد. لذا نظریه شورای نگهبان به تعبیری همانند نظارت آن مرجع بر انتخابات استصوابی می باشد و صرفا نظریه مشورتی و استطلاعی نمی باشد (و مانند نظریه مشورتی اداره حقوقی نمی باشد) علیهذا قانون مسیولیت مدنی مصوب 1339/2/7 تا جایی که مغایر با نظریه شورای نگهبان باشد غیر مشروع و باطل و غیر قابل ترتیب اثر می باشد به همین جهت هم در زمان وضع قانون آیین دادرسی کیفری سال 1392 مطالبه هزینه معالجه درمانی علاوه بر دیه که در پیش نویس مقرر شده بود حذف و در تبصره 2 ماده 14 قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت منافع ممکن الحصول و عدم النفع را غیر قابل مطالبه اعلام نمودند لازم به ذکر است که در تایید این نظر رای های اصراری متعددی هم از دیوان عالی کشور صادر شده است و در پایان معروض می دارد جهت تشخیص مغایرت مقررات با موازین شرعی تنها مرجع رسمی فقهای شورای نگهبان طبق اصول قانون اساسی می باشند و حتی اگر قاضی مجتهد جامع الشرایط برای فتوا هم باشد و در پرونده ای نظریه شورای نگهبان را مخالف نظر اجتهادی خود بداند بایستی مستفادا از تبصره ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی قرار امتناع از رسیدگی صادر نموده و پرونده به شعبه دیگری جهت رسیدگی ارجاع گردد.

نظر اقلیت:
در ابتدا باید گفت که اصطلاح خسارت مازاد بر دیه با التفاوت به این نکته که دیه بدل از خسارت جسمانی است در حالیکه خسارت موضوع سوال خسارت مالی می باشد نمی تواند درست باشد و باید قایل به خسارت غیر از دیه بوده و در ادامه با عنایت به مواد 1 2 3 قانون مسیولیت مدنی و اصول فقهی چون (لاضرر و نفی و حرج) که دلالت بر جبران کامل خسارت وارده به اشخاص دارند و با ملحوظ نظر داشتن ماده ی 10 قانون شخص ثالث که متعاقب ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری وضع شود و حتی در صورت اعتقاد به تعارض مسیله ای قابل تامل خواهد بود. لذا فارغ از سختی کیفیت پرداخت خسارت به نظر می رسد خسارت های غیر از دیه قابل پرداخت است.

مبحث:
آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 1 - هر کس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می باشد.

مشاهده ماده 1 قانون مسئولیت مدنی

ماده 2 - در موردی که عمل وارد کننده زیان موجب خسارت مادی یا معنوی زیان دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران خسارات مزبور محکوم می نماید و چنان چه عمل وارد کننده زیان فقط موجب یکی از خسارات مزبور باشد دادگاه او را به جبران همان نوع خساراتی که وارد نموده محکوم خواهد نمود.

مشاهده ماده 2 قانون مسئولیت مدنی

ماده 3 - دادگاه میزان زیان و طریقه و کیفیت جبران آن را با توجه به اوضاع و احوال قضیه تعیین خواهد کرد جبران زیان را به صورت مستمری نمی شود تعیین کرد مگر آن که مدیون تامین مقتضی برای پرداخت آن بدهد یا آن که قانون آن را تجویز نماید.

مشاهده ماده 3 قانون مسئولیت مدنی

ماده 5 - اگر در اثر آسیبی که به بدن یا سلامتی کسی وارد شده در بدن او نقصی پیدا شود یا قوه کار زیان دیده کم گردد و یا از بین برود و یا موجب افزایش مخارج زندگانی او بشود وارد کننده زیان مسئول جبران کلیه خسارات مزبور است. دادگاه جبران زیان را با رعایت اوضاع و احوال قضیه به طریق مستمری و یا پرداخت مبلغی دفعتا واحده تعیین می نماید و در مواردی که جبران زیان باید به طریق مستمری به عمل آید تشخیص این که به چه اندازه و تا چه میزان و تا چه مبلغ می توان از وارد کننده زیان تامین گرفت با دادگاه است. اگر در موقع صدور حکم تعیین عواقب صدمات بدنی به طور تحقیق ممکن نباشد دادگاه از تاریخ صدور حکم تا دو سال حق تجدید نظر نسبت به حکم خواهد داشت.

مشاهده ماده 5 قانون مسئولیت مدنی

ماده 14 ـ شاکی می تواند جبران تمام ضرر و زیانهای مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند. تبصره 1 ـ زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید. تبصره 2 ـ منافع ممکن الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرایم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی شود.

مشاهده ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 3 - قضات دادگاهها موظفند موافق قوانین به دعاوی رسیدگی کرده حکم مقتضی صادر و یا فصل خصومت نمایند. در صورتی که قوانین موضوعه کامل یا صریح نبوده یا متعارض باشند یا اصلا" قانونی در قضیه مطروحه وجود نداشته باشد با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوی معتبر و اصول حقوقی که مغایر با موازین شرعی نباشد حکم قضیه را صادر نمایند و نمی توانند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین از رسیدگی به دعوا و صدور حکم امتناع ورزند والا مستنکف از احقاق حق شناخته شده و به مجازات آن محکوم خواهند شد. تبصره - چنانچه قاضی مجتهد باشد و قانون را خلاف شرع بداند پرونده به شعبه دیگری جهت رسیدگی ارجاع خواهد شد.

مشاهده ماده 3 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 14 - درخواست تامین دلایل و امارات از دادگاهی می شود که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن واقع است.

مشاهده ماده 14 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

ماده 1 ـ بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر طرف تعهد را بیمه گذار وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند.

مشاهده ماده 1 قانون بیمه

ماده 35 ـ طرفین می توانند در قراردادهای بیمه هر شرط دیگری بنمایند لیکن موعد مذکوره در ماده 16 را نمی توانند تقلیل دهند ولی ممکن است موعد را به رضایت یکدیگر تمدید کنند. این قانون شامل قراردادهای گذشته بیمه نیز خواهد بود.

مشاهده ماده 35 قانون بیمه

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM