نشست قضایی شماره 1399-7348

نشست قضایی شماره 1399-7348

مجموعه کامل نشست های قضایی

نشست قضایی شماره 1399-7348


کد نشست:
1399-7348

تاریخ برگزاری:
1398/05/24

برگزار شده توسط:
استان مازندران/ شهر ساری

موضوع:
امکان رسیدگی مجدد در قرار صادره منع تعقیب

پرسش:
چنانچه پرونده ای که بازپرس صلاحیت رسیدگی نداشته منتهی به صدور قرار منع تعقیب قطعی شود و سپس شاکی مجددا در دادگاه صالح اقدام به طرح شکایت نماید. آیا پرونده جدید قابلیت رسیدگی مجدد دارد؟

نظر هیئت عالی:
با توجه به اعتبار امر مختوم موضوع در فرض سوال تا بقاء قرار منع پیگرد امکان رسیدگی مجدد وجود ندارد. نتیجتا نظریه اکثریت صحیح اعلام می شود.

نظر اکثریت:
با توجه به اینکه در خصوص موضوع شکایت شاکی رسیدگی انجام و پرونده منتهی به صدور رای شده است و این رای به مرحله قطعیت رسیده است لذا موضوع شکایت جدید شاکی قابلیت رسیدگی مجدد ندارد و مشمول قاعده اعتبار امر مختوم است و به استناد بند چ ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری از موارد صدور قرار موقوفی تعقیب است. حتی اگر مقام قضایی صادرکننده رای اول فاقد صلاحیت بوده باشد و تا زمانی که به موجب حکم قانونی رای صادره در پرونده اول نقض نشده و پرونده به دادگاه صالح ارسال نشده است اقدام دیگری متصور نیست. همانطور که قانونگذار در بند پ ماده 450 و مورد 3 از بند ب ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری این اختیار را برای دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی کشور در پرونده ای که با اعتراض طرفین به رای مرجع قضایی به آن مرجع ارسال شده باشد متصور دانسته است. از طرفی قانونگذار در ماده 118 قانون آیین دادرسی کیفری در فرضی که محل وقوع جرم معلوم نباشد و جرم در محل ماموریت بازپرس کشف شده باشد بازپرس را مکلف به رسیدگی و در صورت عدم تشخیص محل وقوع جرم مکلف به اظهار عقیده دانسته است حتی اگر صالح به رسیدگی نباشد. بنابراین رای نخستین صادره معتبر بوده و موضوع شکایت جدید قابلیت رسیدگی مجدد ندارد.

نظر اقلیت:
با توجه به اینکه موضوع صلاحیت امری شکلی است و قواعد شکلی بر قواعد ماهوی ارجحیت دارد و از طرفی در پرونده نخستین مقام قضایی رسیدگی کننده به پرونده صلاحیت نداشته است لذا اقدام ایشان در حکم عدم رسیدگی است و شکایت جدید که در مرجع صالح مطرح شده است قابلیت رسیدگی مجدد دارد و مشمول قاعده اعتبار امر مختوم نیست.

مبحث:
آیین دادرسی کیفری

منبع:
سامانه نشست های قضایی


مواد مرتبط با این نشست قضایی

ماده 13 ـ تعقیب امر کیفری که طبق قانون شروع شده است و همچنین اجرای مجازات موقوف نمی شود مگر در موارد زیر: الف ـ فوت متهم یا محکوم علیه ب ـ گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت پ ـ شمول عفو ت ـ نسخ مجازات قانونی ث ـ شمول مرور زمان در موارد پیش بینی شده در قانون ج ـ توبه متهم در موارد پیشبینی شده در قانون چ ـ اعتبار امر مختوم تبصره 1 ـ درباره دیه مطابق قانون مجازات اسلامی عمل می گردد. تبصره 2 ـ هرگاه مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود تا زمان افاقه تعقیب و دادرسی متوقف می شود. مگر آنکه در جرایم حق الناسی شرایط اثبات جرم به نحوی باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری در فرض افاقه نیز نتواند از خود رفع اتهام کند. در این صورت به ولی قیم یا سرپرست قانونی وی ابلاغ می شود که ظرف مهلت پنج روز نسبت به معرفی وکیل اقدام نماید. درصورت عدم معرفی صرف نظر از نوع جرم ارتکابی و میزان مجازات آن وفق مقررات برای وی وکیل تسخیری تعیین می شود و تعقیب و دادرسی ادامه می یابد. (اصلاحی 24/03/1394)

مشاهده ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 469 ـ در موقع رسیدگی عضو ممیز گزارش پرونده و مفاد اوراقی را که لازم است قرائت می کند و طرفین یا وکلای آنان در صورت حضور می توانند با اجازه رئیس شعبه مطالب خود را اظهار دارند. همچنین دادستان کل یا نماینده وی با حضور در شعبه به طور مستدل مستند و مکتوب نسبت به نقض یا ابرام رای معترض عنه یا فرجام خواسته نظر خود را اعلام می کند. سپس اعضای شعبه با توجه به محتویات پرونده و مفاد گزارش و مطالب اظهار شده با درج نظر دادستان کل کشور یا نماینده وی در متن دادنامه به شرح زیر اتخاذ تصمیم می کنند: الف ـ اگر رای مطابق قانون و ادله موجود در پرونده باشد با ابرام آن پرونده را به دادگاه صادرکننده رای اعاده می ـنمایند. ب ـ هرگاه رای مخالف قانون یا بدون توجه به ادله و مدافعات طرفین صادر شده باشد یا رعایت تشریفات قانونی نشده و آن تشریفات به درجه ای از اهمیت باشد که موجب بی اعتباری رای شود شعبه دیوان عالی کشور رای را نقض و به شرح زیر اقدام می کند: 1 ـ اگر عملی که محکوم علیه به اتهام ارتکاب آن محکوم شده به فرض ثبوت جرم نبوده یا به لحاظ شمول عفو عمومی و یا سایر جهات قانونی متهم قابل تعقیب نباشد رای صادره نقض بلا ارجاع می شود. 2 ـ اگر رای صادره از نوع قرار و یا حکمی باشد که به علت ناقص بودن تحقیقات نقض شده است برای رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده رای ارجاع می شود. 3 ـ اگر رای به علت عدم صلاحیت ذاتی دادگاه نقض شود پرونده به مرجعی که دیوان عالی کشور صالح تشخیص می دهد ارسال می شود و مرجع مذکور مکلف به رسیدگی است. 4 ـ در سایر موارد پس از نقض رای پرونده به دادگاه هم عرض ارجاع می شود. تبصره ـ در مواردی که دیوان عالی کشور رای را به علت نقص تحقیقات نقض می کند مکلف است تمام موارد نقص تحقیقات را به تفصیل ذکر کند.

مشاهده ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 450 ـ رئیس شعبه پرونده های ارجاعی را بررسی و گزارش جامع آن را تهیه می کند و یا به نوبت به یکی از اعضای دادگاه تجدید نظر استان ارجاع می دهد. این عضو گزارش پرونده را که متضمن جریان آن و بررسی کامل در خصوص تجدید نظرخواهی و جهات قانونی آن است تهیه و در جلسه دادگاه قرائت می کند. خلاصه این گزارش در پرونده درج می شود و سپس دادگاه به شرح زیر اتخاذ تصمیم می نماید: الف ـ در صورتی که تحقیقات ناقص باشد قرار رفع نقص صادر می کند و پرونده را نزد دادسرای صادرکننده کیفرخواست یا دادگاه صادر کننده رای میفرستد تا پس از انجام دستور دادگاه تجدید نظر استان آن را بدون اظهار نظر اعاده کند و یا دادگاه تجدید نظر می تواند خود مبادرت به انجام تحقیقات نماید. ب ـ هرگاه رای صادره از نوع قرار باشد و تحقیقات یا اقدامات دیگر ضروری نباشد و قرار مطابق مقررات صادر شده باشد آن را تایید و پرونده به دادگاه صادر کننده قرار اعاده می شود و چنانچه به هر علت دادگاه تجدید نظر عقیده به نقض داشته باشد پرونده برای رسیدگی به دادگاه صادرکننده قرار اعاده می شود و آن دادگاه مکلف است خارج از نوبت رسیدگی کند. پ ـ هرگاه رای توسط دادگاهی که صلاحیت ذاتی یا محلی ندارد صادر شود دادگاه تجدید نظر استان رای را نقض و پرونده را به مرجع صالح ارسال و مراتب را به دادگاه صادرکننده رای اعلام می کند. ت ـ اگر عملی که محکوم علیه به اتهام ارتکاب آن محکوم شده به فرض ثبوت جرم نبوده یا به لحاظ شمول عفو عمومی و یا سایر جهات قانونی متهم قابل تعقیب نباشد رای مقتضی صادر می کند. ث ـ در غیر از موارد مذکور در بندهای فوق هرگاه جرم از جرایم مستوجب مجازات های حدود قصاص و جرایم غیرعمدی مستوجب بیش از نصف دیه و یا جرایم تعزیری درجه چهار و پنج باشد بطور مطلق و در جرایم تعزیری درجه شش و هفت در صورت محکومیت به حبس و در سایر جرایم در صورت اقتضاء دادگاه تجدیدنظر با صدور دستور تعیین وقت رسیدگی طرفین و اشخاصی را که حضورشان ضروری است احضار می کند. طرفین می توانند شخصا حاضر شوند یا وکیل معرفی کنند. در هرحال عدم حضور یا عدم معرفی وکیل مانع از رسیدگی نیست. (اصلاحی 24/03/1394)

مشاهده ماده 450 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 118 ـ هرگاه آثار و ادله وقوع جرمی در حوزه قضایی محل ماموریت بازپرس کشف شود اما محل وقوع آن معلوم نباشد بازپرس ضمن انجام تحقیقات سعی در کشف محل وقوع جرم می کند و اگر محل وقوع جرم تا ختم تحقیقات مشخص نشود بازپرس در خصوص موضوع اظهار عقیده می کند.

مشاهده ماده 118 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM