چنانچه در محکمه حقوقی صوری بودن معامله ای اثبات شود به دلیل اینکه با معامله صوری انتقال صورت نمی گیرد لذا بزه معامله به قصد فرار از دین نیز موضوعیت نخواهد داشت.

آقایان ح.م. و س.ر. به اتهام شرکت در معامله به قصد فرار از دین تحت تعقیب قرار گرفتند. شعبه 108 دادگاه عمومی جزایی طی دادنامه شماره 00011-19/1/91 با این استدلال که متهم ردیف اول به قصد فرار از پرداخت مهریه موضوع سند نکاحیه و اظهارنامه مورخ 9/9/89 با شرکت متهم ردیف دوم سرقفلی مغازه را مورد معامله قرار داده اند و در تاریخ معامله از منتقل الیه (متهم ردیف دوم) سند وکالت انتقال نیز دریافت نموده است بزهکاریش را احراز نموده و هر یک از متهمان را به استناد ماده 4 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به مجازات حبس محکوم نموده است. تجدیدنظرخواهی آنان در شعبه 10 دادگاه تجدیدنظر استان رسیدگی دادگاه مزبور با این استدلال که انجام معامله به طور صوری و به منظور فرار از پرداخت دین بوده است رای بدوی را جعلی دانسته و طی دادنامه شماره 00754-25/7/91 تایید نموده است. آقای الف.ب. به وکالت از محکوم علیها به شرح لایحه تقدیمی نسبت به رای صادره درخواست اعاده دادرسی کرده پرونده به این شعبه دیوان عالی کشور ارجاع با قرایت گزارش آقای رزاقی به شرح زیر اقدام به صدور رای می نماید.

صرف نظر از اینکه تاریخ انجام معامله مورد حکم 31/6/89 بوده و تا تاریخ مزبور هیچ گونه حکمی علیه آقای ح.م.در حق همسرش صادر نشده و تاریخ تقدیم اظهارنامه زوجه دایر به مطالبه مهریه نیز 9/9/89 موخر از تاریخ معامله مزبور بوده است از آنجایی که در دادنامه شماره 00754-25/7/91 صادره از شعبه 10 دادگاه تجدیدنظر استان تصریح شده است که معامله انجام شده صوری بوده است که مطابق ماده 218 قانون مدنی معامله صوری باطل می باشد در حالی که بیان مقنن در ماده 4 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ظهور در انجام معامله به طور صحیح و تحقق انتقال به غیر دارد (چنانچه اداره حقوقی نیز در نظریه شماره 6223/7-7/10/1378 حاکی است که در صورت عدم وقوع بیع موضوع از شمول ماده مزبور خارج است.) لذا با وصف مذکور محکومیت کیفری متهمان موجه نبوده به استناد بند 5 ماده 272 قانون آیین دادرسی کیفری با درخواست اعاده دادرسی آقای الف.ب. وکیل آقایان ح.م. و س.ر. نسبت به دادنامه دادگاه تجدیدنظر موافقت می شود و پرونده جهت رسیدگی مجدد به شعبه دیگر هم عرض ارجاع می گردد.
رییس شعبه 27 دیوان عالی کشور ـ مستشار
فاضل ـ رزاقی