مقتضای قانونی تحقق شرط ضمن عقد نکاح فقط صدور حکم بر احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق است؛ بنابراین صدور گواهی عدم امکان سازش وجاهت قانونی ندارد و مدت اعتبار حکم مذکور شش ماه است.

در تاریخ 1392/2/8 خانم ص. ش.ش.ع.الف. بطرفیت همسرش آقای خ. الف. دادخواستی بخواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق بلحاظ سوء رفتار و سوء معاشرت خوانده و اعتیاد وی به مواد مخدر تقدیم نموده که در شعبه 25 دادگاه عمومی حقوقی اصفهان ثبت و مود رسیدگی قرار میگیرد در جلسه دادرسی مورخ 1392/5/27 که با حضور زوجین تشکیل گردیده خواهان اظهار داشت دعوی بشرح دادخواست تقدیمی است خوانده مواد مخدر مصرف می کند چند سال زندانی بوده است خرجی و نفقه نمیدهد خوانده دفاعا اظهار داشت اعتیاد داشتم الان ندارم بعضی از اظهارات خواهان را قبول ندارم سپس دادگاه سوابق زوج خوانده را از زندان و اداره آگاهی اصفهان و دادگاه انقلاب اسلامی استعلام نموده در پاسخ واصله از اداره تشخیص هویت اصفهان هفت فقره سابقه کیفری باتهامات مربوط به مواد مخدر برای خوانده اعلام گردیده و در پاسخ شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان پنج فقره سابقه که در چهار فقره باتهامات اعتیاد و نگهداری مواد مخدر و یکفقره باتهام نگهداری یک عدد پایپ حکم بر محکومیت اصدار یافته و در یک فقره دیگر قرار منع تعقیب صادر شده برای زوج خوانده اعلام شده است. سپس دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نمود و کانون ترک اعتیاد و بازتوانی ب. بشرح برگ 27 پرونده اعلام نموده که آقای خ. الف. فرزند ر. از تاریخ 1391/4/9 بمدت 28 روز در این مرکز مشغول سم زدایی و ترک اعتیاد خود بوده است. زوجین هر یک داور خود را معرفی نموده اند و داوران منتخب زوجین هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را تقدیم داشته اند زوجه بشرح صورتجلسه مورخ 1392/12/26 اظهار داشت از این زندگی خسته شدم همسرم اعتیاد دارد و خلافکار است و توان ادامه زندگی با وی را ندارم بدون سر پناه هستم و حاضرم در قبال طلاق دو عدد سکه بهار آزادی از مهریه ام را به زوج بذل کنم و باردار نیستم و فرزند مشترک نیز 17 ساله است. سپس دادگاه ضمن اعلام ختم رسیدگی بموجب دادنامه شماره 10- 93 مورخ 1393/1/5 با استدلال اینکه حسب تعهد نامه کتبی پیوست پرونده و گواهی شماره.. ... دادگاه انقلاب اسلامی و جوابیه شماره.. ..... اداره تشخیص هویت آگاهی اصفهان و سایر شواهد و قراین موجود اعتیاد زوج به مواد مخدر مضر محرز است و با اثبات تخلف وی از بند 7 شرط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج و تحقق شرط مذکور بنفع زوجه موجبات استفاده خواهان از وکالت تفویضی در سند ازدواج فراهم می باشد و از طرفی هم مساعی دادگاه و داوران طرفین جهت ایجاد صلح و سازش و اصلاح ذات البین موثر واقع نشده و زوجه با بذل دو قطعه سکه بهار آزادی از مهریه خود و قبول بذل بوکالت از سوی زوج اصرار بر طلاق دارد لذا خواسته خواهان را ثابت تشخیص و مستندا بمواد 1119 و 1146 قانون مدنی و مواد 26 و 27 و 28 و 34 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 ضمن صدور حکم بر احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق گواهی عدم امکان سازش زوجین را صادر و به زوجه اجازه داده که ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق نسبت به اجرای صیغه طلاق از نوع خلع و ثبت آن بوکالت از سوی زوج با داشتن حق توکیل بغیر اقدام نماید. زوجه حسب اقرار خود باردار نمی باشد. زوجین دارای یک فرزند مشترک 17 ساله هستند که با توجه به بلوغ شرعی وی دادگاه در خصوص حضانت وی مواجه با تکلیف نیست. پس از ابلاغ رای صادره زوج نسبت به آن تجدیدنظر خواهی نموده که پس از طی تشریفات قانونی شعبه 24 دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان وارد رسیدگی شده و در جلسه دادرسی مورخ 1393/8/7 که با حضور زوجین تشکیل گردیده زوج تجدیدنظر خواه اظهار داشت حدود بیست و یکسال معتاد بودم و تریاک مصرف میکردم و دو سال آخر شیشه مصرف میکردم و لابلای تریاک هرویین هم مصرف میکردم و تهران بودیم و در کوچه ما که بیست خانه داشت هفده نفره معتاد بودند و شاگرد میوه فروشی هستم و بیست و دو ماه است که پاک هستم بخاطر اعتیاد دندانهایم را کشیدم ودندان مصنوعی گذاشتم و حدود یکسال و نیم است که از همسرم جدا زندگی می کنم و در پاسخ به سیوال دادگاه که به چند کمپ برای ترک اعتیاد رفتید و چند وقت در کمپ بودید ؟ اظهار داشت یک دوره در کمپ ب. به مدت 24 روز بودم وکمپ مال پسر عموی زنم است وسه ماه هم در کمپ نیروی انتظامی در جاده.. . بودم زوجه اظهار داشت چهار بار رفته در کمپ ط. که از پسر عموی من است و یکبار 24 روز بوده و یکبار سه ماه بوده و سه ماه هم کمپ اجباری نیروی انتظامی بود و بعد از آنکه از کمپ آمد بازهم مصرف کرد و چهل سکه که بعهده پدرش بود دو دانگ خانه را بصورت وکالتی بنام من کردند و از مهریه ای که بعهده شوهرم است چیزی نگرفتم و هزار تومان از مهریه خود را در قبال طلاق به شوهرم بذل میکنم دادگاه پس از انعکاس دیگر اظهارات زوج و زوجه در صورتمجلس با اعلام ختم رسیدگی بموجب دادنامه شماره 1174- 93 مورخ 1393/8/14 با استدلال منعکس در آن و ذکر سوابق کیفری زوج تجدیدنظر خواه که در گزارش پلیس آگاهی اصفهان و دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان اعلام گردیده و اشاره به بستری شدن نامبرده در کمپ ترک اعتیاد و نیز اظهارات تجدیدنظر خواه در خصوص سابقه اعتیاد وی و چگونگی مصرف انواع مواد مخدر در طول 21 سال تخلف او از شرط هفتم از شرایط ضمن عقد مقید در سند ازدواج را محرز تشخیص و چون اعتیاد او شرایطی را بوجود آورده که ادامه زندگی برای همسرش پس از حدود 21 سال غیر قابل تحمل و دشوار شده خصوصا که از تاریخ عقد آنها 21 سال گذشته و اعلام کرده 21 سال معتاد بودم که شامل تمام دوران عقد و زندگی آنها میشود و از طرفی هم زوج بموجب سند نکاحیه به همسرش وکالت بلاعزل با حق توکیل بغیر داده تا در صورت تحقق یکی از شرایط دوازده گانه ضمن عقد با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه با انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و وکالت بلاعزل با حق توکیل بغیر داده تا در صورت بذل از طرف او قبول بذل نماید و زوجه در جلسه رسیدگی 1393/8/7 این دادگاه اعلام کرده از مهریه ای که به عهده شوهرم است چیزی وصول نکردم و هزار تومان از مهریه خود را در قبال طلاق به شوهرش بذل نموده است بنابراین اعتراض تجدیدنظر خواه را غیر موجه تشخیص و ضمن رد آن دادنامه تجدیدنظر خواسته را تایید نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ 1393/10/28 به زوج ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ 1393/11/18 با تقدیم دادخواست و لایحه فرجامی نسبت به آن فرجام خواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است لوایح طرفین به هنگام شور قرایت می گردد.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرایت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

فرجام خواهی آقای خ. الف. نسبت به دادنامه شماره 1174- 93 مورخ 1393/8/14 شعبه 24 دادگاه تجدیدنظر استان اصفهان که در جهت تایید رای بدوی متضمن حکم بر احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق از طرف زوجه فرجامخوانده انشاء گردیده وارد و موجه نیست زیرا زوجه فرجام خوانده بشرح دادخواست تقدیمی و توضیحات بعدی خود در جلسه دادرسی با اشاره به سوء رفتار وسوء معاشرت زوج و اعتیاد وی به مواد مخدر و بیکاری و عدم پرداخت نفقه درخواست طلاق نموده و محتویات پرونده و اظهارات ومدافعات طرفین در مراحل دادرسی خصوصا جلسه دادرسی مورخ 1393/8/7 دادگاه تجدیدنظر و پاسخ استعلامات واصله از پلیس آگاهی و دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان مبین آنست که زوج فرجام خواه بمدت 21 سال یعنی در تمام مدت دوران زوجیت معتاد به مواد مخدر بوده و در طول این مدت انواع مواد مخدر از نوع تریاک و شیشه و کراک و هرویین مصرف میکرده و در ارتباط با اعتیاد خود و نگهداری مواد مخدر از سال 1381 لغایت 1390 دارای شش فقره سابقه کیفری از دادگاه انقلاب بوده که آراء صادره هم حسب الاقرار بمرحله اجراء در آمده است و بعلاوه جهت ترک اعتیاد خود چندین بار در کمپ های ترک اعتیاد بستری گردیده که هر بار پس از ترخیص مجددا به مصرف مواد مخدر روی آورده است و آخرین بار در کمپ ترک اعتیاد ب. از تاریخ 1391/4/9 بمدت 28 روز مشغول ترک اعتیاد خود بوده است و از طرفی علیرغم اینکه بموجب تعهد نامه مورخ 1380/6/23 متعهد گردیده که منبعد مواد مخدر مصرف ننماید و در صورت تخلف بدون هیچگونه ادعایی از همسرش جدا شود معهذا بر خلاف این تعهد خود عمل نموده و بعد از تعهد مذکور هم حسب اقرار بر اعتیاد خود و مصرف مواد مخدر ادامه داده است که بستری شدن نامبرده در کمپ ترک اعتیاد ب. در سال 1391 موید آن است که بنابراین اعتیاد مستمر مضره فرجام خواه به مواد مخدر که موجب بروز تنش و اختلافات خانوادگی بین طرفین شده و مالا افتراق جسمانی آنان در پی داشته و به اساس زندگی طرفین لطمه شدید وارد نموده و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار ساخته ثابت و مدلل بوده و چون حسب اظهارات طرفین فرجام خواه به دفعات جهت ترک اعتیاد خود در کمپ های متعدد بستری گردیده و هر بار پس از ترخیص از کمپ مجددا به مصرف مواد مخدر روی آورده است لذا صرف اینکه مشارالیه آخرین بار بمدت 28 روز در سال 1391 در کانون ترک اعتیاد ب. مشغول ترک اعتیاد خود بوده این امر نمی تواند دلیل قطعی بر ترک اعتیاد وی محسوب گردد از این رو ادعای فرجام خواه مبنی بر ترک اعتیادش موثر در مقام نبوده و قابلیت توجه و ترتیب اثر را ندارد بنابمراتب اشعاری تخلف فرجام خواه از بند 7 شرط ضمن العقد مقید در قباله نکاحیه که بامضاء طرفین رسیده ثابت و محرز بوده و با توجه به ثبوت تحقق شرط مذکور موجبات اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط موضوع بند ب شرط ضمن العقد که از طرف زوج به زوجه تفویض گردیده فراهم بوده و زوجه فرجام خوانده حق دارد که با اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط ضمن انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه و واقعه طلاق را به ثبت برساند از این رو دادنامه های بدوی و فرجام خواسته با توجه به جامع اوراق پرونده و مراتب اشعاری موجها و منطبق بر موازین قانونی اصدار یافته و از حیث ماهوی و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر آراء مرقوم مترتب نبوده و اعتراضات فرجامخواه در حدی نیست که به مبانی استنباط و تشخیص دادگاه و اساس دادنامه فرجام خواسته خلل و خدشه ای وارد و موجبات نقض آن را فراهم سازد النهایه چون مقتضای قانونی تحقق شرط ضمن عقد نکاح با لحاظ ماده 26 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 فقط صدور حکم بر احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق بوده و صدور گواهی عدم امکان سازش وجاهت قانونی ندارد و بعلاوه مدت اعتبار حکم مذکور طبق ماده 33 قانون مذکور شش ماه می باشد لذا ضمن حذف گواهی عدم امکان سازش صادره از دادنامه بدوی مدت اعتبار حکم صادره که در دادنامه بدوی سه ماه اعلام گردیده به مدت شش ماه از تاریخ ابلاغ رای فرجامی اصلاح میگردد که با اصلاحات بعمل آمده چون ایراد دیگری مشهود نمی باشد فلذا ضمن رد فرجام خواهی فرجام خواه مستندا بمواد 370و 403 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته با رعایت اصلاحات مرقوم ابرام میگردد.
شعبه 8 دیوان عالی کشور - رییس و مستشار و عضومعاون
حسن عباسیان - مسعود کریم پورنطنزی - جعفر پوربدخشان