نظریه مشورتی شماره 7/98/60

نظریه مشورتی شماره 7/98/60

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/98/60


شماره نظریه:
7/98/60

شماره پرونده:
98-168-60ک

تاریخ نظریه:
1398/04/31

استعلام
1- با عنایت به مفاد ماده 310 ق آ د ک چنانچه متهم مرتکب 5 جرم حوزه قضایی متخلف شود تهران - اصفهان - شیراز - قم -کاشان - مرجع رسیدگی به جرایم متهم کدام مرجع قضایی محلی است دکتر خالقی در جلد دوم کتاب آ د ک خود چاپ 31 سال 95 معتقد است طبق اطلاق ماده شهر ششم مشهد صالح است و این در حالی است که سیاق خود ماده خروج موضوعی از شهری دارد که هیچ جرمی در آن انجام نشده است. 2- مفهوم بند پ ماده 116 ق آ د ک ) چیست؟به عبارت دیگر چنانچه شخصی در شیراز مرتکب رانندگی بدون گواهینامه یا جرح با چاقو شود یا تکدی گری نماید و محل سکونت متهم در قم باشد آیا دادستان قم وظیفه دارد که به دنبال موضوع برود و متهم را تعقیب کند یا در مورد او تحقیق نماید یا. ..؟ یا با عنایت به مفاد ماده 340 ق آ د ک دادگاه قم مکلف است چنین کند؟ و یا اینکه با توجه به مفاد ماده 119 ق آ د ک تنها در صورتی دادستان یا دادگاه قم حق اقدام دارد که از دادگاه شیراز نیابت قضایی برای قم تنظیم شده باشد. 3- اساسا چرا در ماده 117 ق آ د ک) راجع به وظیفه بازپرس درخصوص مفاد بند ب ماده 116 ( کشف جرم یا دستگیری متهم) تعیین تکلیف شده ولی در مورد مفاد بند پ مقیم بودن متهم در حوزه قضایی دیگر اقدامی از ناحیه بازپرس مطرح نگردیده است ضمنا چنین رویه ای هم وجود ندارد که در شهر دیگری جرم انجام شود لیکن دادستان محل سکونت متهم نسبت به بررسی اقدام کند در هر حال منظور مقنن از اینکه بند ج ماده 51 ق آ د ک مصوب سال 1378 را در بند پ ماده 116 قانون جدید تکرار کرده چیست؟ به عبارت دیگر چه اقدامی از ناحیه بازپرس ضروری است.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- بر اساس مواد 116 117 118 و 310 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در حقوق کیفری ایران اصل صلاحیت دادگاه محل وقوع جرم به عنوان یک قاعده مورد پذیرش قرار گرفته است. مطابق ماده 310 مرقوم چنانچه شخصی مرتکب چند جرم در حوزه های قضایی گوناگون شود دادگاه محل وقوع جرم اهم و در صورت تساوی جرائم دادگاه محل دستگیری متهم و چنانچه متهم دستگیر نشده باشد دادگاهی که ابتدائا شروع به تعقیب کرده است صلاحیت رسیدگی به همه جرائم را خواهد داشت. بدیهی است بر اساس مواد استنادی مورد اشاره دادگاه محل دستگیری متهم یا دادگاهی که ابتدائا شروع به تعقیب نموده است در صورتی صلاحیت رسیدگی دارد که حداقل یکی از جرائم در حوزه آنها واقع شده باشد. 2- اولا با توجه به صدر ماده 116 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 صلاحیت دادگاه محل اقامت متهم یا مظنون (بند پ این ماده) منوط به وجود یکی از «جهات قانونی تعقیب» یعنی موارد مذکور در ماده 64 قانون پیش گفته است؛ ثانیا با توجه به مواد 117 و 118 قانون یادشده این صلاحیت محدود به انجام تحقیقات مقدماتی به منظور جلوگیری از فرار متهم و محو آثار و علایم جرم است و پس از انجام این اقدامات پرونده با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه محل وقوع جرم ارسال می شود. 3- همان گونه که در بند اول ذکر شد در حقوق ایران صلاحیت دادگاه مستقر در محل وقوع جرم به عنوان یک قاعده پذیرش شده است و دادگاه های محل کشف جرم محل دستگیری و یا اقامت متهم یا مظنون باید به شایستگی دادگاه محل وقوع جرم از خود نفی صلاحیت نمایند. ماده 117 قانون آیین دادرسی کیفری نیز بیانگر همین قاعده است و مقررات آن در خصوص متهمی که در حوزه قضایی محل ماموریت بازپرس مقیم بوده و پس از انجام اقدامات لازم دستگیر شده است نیز مجری است.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 310 ـ متهم در دادگاهی محاکمه می شود که جرم در حوزه آن واقع شود. اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه‏های قضایی مختلف گردد رسیدگی در دادگاهی صورت میگیرد که مهمترین جرم در حوزه آن واقع شده باشد. چنانچه جرایم ارتکابی از حیث مجازات مساوی باشد دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شود به همه آنها رسیدگی می کند. در صورتی که متهم دستگیر نشده باشد دادگاهی که ابتداء تعقیب در حوزه آن شروع شده است صلاحیت رسیدگی به تمام جرایم را دارد.

مشاهده ماده 310 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 116 ـ بازپرس در حوزه قضایی محل ماموریت خود با رعایت مفاد این قانون ایفای وظیفه می کند و در صورت وجود جهات قانونی در موارد زیر شروع به تحقیق می نماید: الف ـ جرم در حوزه قضایی محل ماموریت او واقع شود. ب ـ جرم در حوزه قضایی دیگری واقع گردد و در حوزه قضایی محل ماموریت او کشف یا متهم در آن حوزه دستگیر شود. پ ـ جرم در حوزه قضایی دیگری واقع شود اما متهم یا مظنون به ارتکاب جرم در حوزه قضایی محل ماموریت او مقیم باشد.

مشاهده ماده 116 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 117 ـ در مواردی که جرم خارج از حوزه قضایی محل ماموریت بازپرس واقع شده اما در حوزه او کشف یا مرتکب در آن حوزه دستگیر شود بازپرس تحقیقات و اقدامات مقتضی را به عمل می آورد و در صورت لزوم قرار تامین نیز صادر می کند و چنانچه قرار صادره منتهی به بازداشت متهم شود پس از رسیدگی به اعتراض وی در دادگاه کیفری که بازپرس در معیت آن انجام وظیفه می نماید با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به همراه متهم حداکثر ظرف چهل و هشت ساعت به دادسرای محل وقوع جرم می‏فرستد.

مشاهده ماده 117 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 118 ـ هرگاه آثار و ادله وقوع جرمی در حوزه قضایی محل ماموریت بازپرس کشف شود اما محل وقوع آن معلوم نباشد بازپرس ضمن انجام تحقیقات سعی در کشف محل وقوع جرم می کند و اگر محل وقوع جرم تا ختم تحقیقات مشخص نشود بازپرس در خصوص موضوع اظهار عقیده می کند.

مشاهده ماده 118 قانون آیین دادرسی کیفری

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM