نظریه مشورتی شماره 2034/96/7

نظریه مشورتی شماره 2034/96/7

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 2034/96/7


شماره نظریه:
2034/96/7

شماره پرونده:
685-1/168-96

تاریخ نظریه:
1396/09/01

استعلام
نظر به اینکه به استناد ماده 202 قانون آئین دادرسی کیفری جنون در حین ارتکاب جرم از موجبات قرار موقوفی تعقیب است مقام قضایی رسیدگی کننده به پرونده جهت بررسی جنون مورد را به پزشکی قانونی اعلام و پزشکی قانونی اعلام نموده است جنون ندارد ولی متهم در دادگاه دیگری از استان دیگری مراجعه و به لحاظ جنون متصل به صغر حکم حجر را از دادگاه خانواده دریافت می نماید حال تکلیف دادگاه چیست. 1-آیا دادگاه ملزم به تبعیت از رای دادگاه خانواده است با این توضیح که ماده 18 آئین دادرسی کیفری تبعیت دادگاه حقوقی را از کیفری لازم الاتباع دانسته؟ 2-آیا با فرض ملزم بودن دادسرا می تواند با اعطای نیابت مجدد نظریه پزشکی قانونی را اخذ نماید؟ 3-آیا با فرض که پزشکی قانونی که ابتدا متهم را جنون اعلام نموده از نظریه خود عدول کند آیا دادسرا مجاز به ادامه تعقیب است یا می بایست حکم حجر نیز توسط دادگاه ملغی اعلام گردد.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
صرف نظر از این که امور حسبی مانند حجر مشمول اعتبار امر مختومه نمی باشد در فرض استعلام با عنایت به ماده 1207 و بعد قانون مدنی محجور از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع است و با توجه به مفهوم مخالف ماده 72 قانون امور حسبی در فاصله حکم حجر و رفع حجر دادگاه در موضوع اهلیت متعاملین باید به حکم حجر ترتیب اثر دهد اما هیچ یک از مقررات مربوط حکایتی از این که مرجع کیفری در احراز مسوولیت کیفری متهم تابع حکم حجر صادره از مرجع حقوقی باشد ندارد بلکه با عنایت به مواد 140 و 149 قانون مجازات اسلامی 1392 و مواد370 و 202 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و سایر مقررات مربوط احراز مسوولیت کیفری متهم و در نهایت احراز مجرمیت یا برائت وی وظیفه ذاتی مرجع کیفری است بنابراین مرجع کیفری در مواردی که احتمال جنون متهم را در حین ارتکاب جرم بدهد باید تحقیقات مقدماتی لازم را انجام و نظریه پزشکی قانونی را تحصیل کند و در فرض سوال نیز تحصیل این نظریه ضروری است.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 18 ـ هرگاه رای قطعی کیفری موثر در ماهیت امر حقوقی باشد برای دادگاهی که به امر حقوقی یا ضرر و زیان رسیدگی می کند لازم الاتباع است.

مشاهده ماده 18 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 202 ـ هرگاه بازپرس در جریان تحقیقات احتمال دهد متهم هنگام ارتکاب جرم مجنون بوده است تحقیقات لازم را از نزدیکان او و سایر مطلعان به عمل می آورد نظریه پزشکی قانونی را تحصیل می کند و با احراز جنون پرونده را با صدور قرار موقوفی تعقیب نزد دادستان میفرستد. در صورت موافقت دادستان با نظر بازپرس چنانچه جنون استمرار داشته باشد شخص مجنون بنابر ضرورت حسب دستور دادستان به مراکز مخصوص نگهداری و درمان سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی منتقل می شود. مراکز مذکور مکلف به پذیرش میباشند و در صورت امتناع از اجرای دستور دادستان به مجازات امتناع از دستور مقام قضایی مطابق قانون مجازات اسلامی محکوم می شوند. تبصره 1 ـ آیین نامه اجرائی این ماده توسط وزیر دادگستری با همکاری وزرای بهداشت درمان و آموزش پزشکی و تعاون کار و رفاه اجتماعی تهیه می شود و به تصویب رئیس قوه قضاییه می رسد. تبصره 2 ـ چنانچه جرایم مشمول این ماده مستلزم پرداخت دیه باشد طبق مقررات مربوط اقدام می شود.

مشاهده ماده 202 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 370 ـ چنانچه دادگاه در جریان رسیدگی احتمال دهد متهم حین ارتکاب جرم مجنون بوده است تحقیقات لازم را از نزدیکان او و سایر مطلعان به عمل می آورد نظریه پزشکی قانونی را تحصیل می کند و با احراز جنون نسبت به اصل اتهام به صدور قرار موقوفی تعقیب مبادرت می کند و با رعایت اقدامات تامینی برای متهم تصمیم می گیرد. تبصره ـ چنانچه جرایم مشمول این ماده مستلزم پرداخت دیه باشد طبق مقررات مربوط اقدام می شود.

مشاهده ماده 370 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 72- حکم حجر یا رفع حجر مانع نیست که اگر اهلیت یا عدم اهلیت یکی از متعاملین در دادگاهی قبل از حکم حجر و یا بعد از رفع حجر ثابت شود دادگاه به آنچه نزد او ثابت شده است ترتیب اثر دهد.

مشاهده ماده 72 قانون امور حسبی

ماده 140 ـ مسوولیت کیفری در حدود قصاص و تعزیرات تنها زمانی محقق است که فرد حین ارتکاب جرم عاقل بالغ و مختار باشد به جز در مورد اکراه بر قتل که حکم آن در کتاب سوم «قصاص» آمده است.

مشاهده ماده 140 قانون مجازات اسلامی

ماده 149 ـ هرگاه مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلال روانی بوده به نحوی که فاقد اراده یا قوه تمییز باشد مجنون محسوب می شود و مسوولیت کیفری ندارد.

مشاهده ماده 149 قانون مجازات اسلامی

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM