نظریه مشورتی شماره 7/96/1285

نظریه مشورتی شماره 7/96/1285

مجموعه کامل نظریات مشورتی

نظریه مشورتی شماره 7/96/1285


شماره نظریه:
7/96/1285

شماره پرونده:
96-51-969

تاریخ نظریه:
1396/06/07

استعلام

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1) الف: مقررات ماده 60 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 ناظر به استیفای جزای نقدی (محکوم­به) از محل وثیقه متعلق به شخص محکوم­علیه است که می­باید با رعایت مستثنیات دین برداشت شود و منصرف از تشریفات مربوط به ضبط وثیقه مذکور در قانون آئین دادرسی کیفری 1392 می­باشد. بدیهی است چنانچه وثیقه­گذار شخصی­غیر از محکوم­علیه باشد در این صورت از شمول ماده 60 قانون صدر الذکر خارج بوده و مطابق عمومات قانون آئین دادرسی کیفری عمل  می­شود. ب: با توجه به تبصره ماده 27 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 23/3/1394 مبنی بر اینکه محکومیت های کیفری سازمان تعزیرات حکومتی تابع مقررات حاکم بر اجرای احکام کیفری دادگا هها است و با لحاظ ماده 60 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 3/10/1392 و تبصره آن که تبدیل جزای نقدی به حبس باید با دستور قضایی صورت پذیرد و عنایت به اینکه مطابق ماده 529 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی قاضی اجرای احکام کیفری درخصوص تبدیل جزای نقدی به بازداشت (حبس) باید مطابق دستور دادگاه مربوطه اقدام نماید. بنابراین صدور دستور بازداشت بدل از جزای نقدی در صلاحیت شعبه دادگاه موضوع تبصره یک ماده 60 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 3/10/1392 و اصلاحات بعدی می باشد و قاضی اجرای احکام در این خصوص اختیاری ندارد. 2) اولا: هرچند با توجه به بندهای الف و ب ماده 11 و ماده 44 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز 1392 رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز در غیر موارد تخلف تعیین شعب ویژه دادگاهها از سوی ریاست محترم قوه قضائیه ( ویا در اجرای بخشنامه مورخ 9/4/1392 از جانب روسای کل دادگستری استانها مبنی بر تفویض اختیار به ایشان) ­باید از میان شعب دادگاه انقلاب با حفظ صلاحیت ذاتی این دادگاهها در امر رسیدگی به جرائم مربوط به قاچاق کالا و ارز صورت پذیرد اما در خصوص موارد مربوط به صدور حکم مبنی بر تبدیل جزای نقدی به حبس موضوع تبصره یک ماده 60 قانون فوق­الذکر تعیین شعبه یا شعبی از دادگاههای حوزه قضائی مربوط جهت این امر علی­الاصول به عهده ریاست محترم قوه قضائیه است؛ معذلک تعیین شعبه یا شعبی از دادگاههای انقلاب جهت اعمال وظیفه مقرر در تبصره یک ماده 60 قانون یاد شده (صدورحکم بر تبدیل جزای نقدی به حبس) با توجه به صلاحیت ذاتی این دادگاه در امر رسیدگی به جرائم قاچاق کالاوارز و مباحث تخصصی آن مناسب­تر به نظر می­رسد و با اطلاق ماده 44 قانون مزبوردر تعیین صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب نیز سازگاراست. اما در هر صورت تعیین شعب یا شعبی از دادگاههای عمومی جزائی به ویژه در حوزه­های قضایی که دادگاه انقلاب مستقر نمی­باشد با توجه به تصریح مقنن در تبصره یک ماده 60 قانون فوق­الذکر به تعیین آنها از میان شعب دادگاههای حوزه قضائی مربوطه (و اطلاق کلمه دادگاهها) وبا لحاظ غلبه جنبه اجرائی اقدام دادگاه در صدور حکم تبدیل جزای نقدی به حبس مغایر با قانون به نظر نمی­رسد. ثانیا: مستفاد از ماده ی 51 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 3/10/1392 با اصلاحات بعدی ناظر به مواد 116 و 117 و ملاک صدر ماده ی 310 311 و 529 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی منظور از عبارت "دادگاه های حوزه قضایی مربوط " مذکور در تبصره ی یک ماده 60 دادگاهایی است که مطابق قواعد عام حاکم بر تعیین صلاحیت به عنوان مرجع صالح تعیین می گردند.

منبع
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مواد مرتبط با این نظریه مشورتی

ماده 27ـ مقررات این قانون در مورد گزارش های اصلاحی مراجع قضائی و آرای مدنی سایر مراجعی که به موجب قانون اجرای آنها بر عهده اجرای احکام مدنی دادگستری است و همچنین آرای مدنی تعزیرات حکومتی نیز مجری است. تبصره ـ محکومیت های کیفری سازمان تعزیرات حکومتی تابع مقررات حاکم بر اجرای احکام کیفری دادگاهها است.

مشاهده ماده 27 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

ماده 529 ـ هرکس به موجب حکم قطعی دادگاه به پرداخت جزای نقدی محکوم گردد و آن را نپردازد اموال وی به وسیله مرجع اجرای حکم شناسایی توقیف و با رعایت مقررات راجع به مستثنیات دین از محل فروش آنها نسبت به اجرای حکم اقدام می شود. در صورت فقدان مال یا عدم شناسایی آن مرجع اجرای حکم می تواند با توقیف بخشی از حقوق طبق قانون اجرای احکام مدنی و یا تمام یا بخشی از سایر درآمدهای محکوم علیه برای وصول جزای نقدی اقدام مقتضی به عمل آورد. در صورت تقاضای تقسیط از جانب محکوم علیه و احراز قدرت وی به پرداخت اقساط دادگاه نخستین که رای زیر نظر آن اجراء می شود می تواند با اخذ تضمین مناسب امر به تقسیط نماید. هرگاه اجرای حکم به طرق مذکور ممکن نگردد با رعایت مقررات مربوط به مجازات های جایگزین حبس به ترتیب زیر عمل می شود: الف ـ در جزای نقدی تا پانزده میلیون ریال هر سی هزار ریال به یک ساعت انجام خدمات عمومی رایگان تبدیل می شود. ب ـ در جزای نقدی بالای پانزده میلیون ریال همچنین درصورت عدم شرایط اجرای بند (الف) این ماده هر سیصد هزار ریال به یک روز حبس تبدیل می شود. تبصره 1 ـ چنانچه محکوم علیه قبل از صدور حکم محکومیت قطعی به جزای نقدی به دلیل اتهام یا اتهامات مطرح در پرونده در بازداشت بوده باشد دادگاه پس از تعیین مجازات ایام بازداشت قبلی را در ازای هر سیصد هزار ریال یکروز از مجازات تعیین شده کسر می کند. قضات اجرای احکام موظفند رعایت مراتب فوق را به هنگام اجرای حکم مراقبت نمایند و در صورت عدم رعایت خود اقدام کنند. تبصره 2 ـ صدور حکم تقسیط جزای نقدی یا تبدیل آن به مجازات دیگر مانع استیفای مابه ازای بخش اجراء نشده آن از اموالی که بعدا از محکوم علیه به دست می آید نیست. تبصره 3 ـ هرگاه محکوم علیه ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ احضاریه قاضی اجرای احکام کیفری برای پرداخت جزای نقدی حاضر شود قاضی اجرای احکام می تواند او را از پرداخت بیست درصد (20%) جزای نقدی معاف کند. دفتر قاضی اجرای احکام کیفری مکلف است در برگه احضاریه محکوم علیه معافیت موضوع این تبصره را قید کند.

مشاهده ماده 529 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 60 ـ در صورتی که محکومان به جریمه‏های نقدی مقرر در این قانون ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی به پرداخت جریمه های مقرر اقدام ننمایند جریمه نقدی از محل وثیقه های سپرده شده و یا فروش اموال شناسایی شده محکوم علیه اخذ و مابقی به مالک مسترد می­شود و چنانچه اموالی شناسایی نشود و یا کمتر از میزان جریمه باشد و جریمه مورد حکم وصول نشود جرائم نقدی مذکور مطابق قانون آئین دادرسی کیفری حسب مورد با دستور قاضی اجرای احکام دادسرای مربوطه یا قاضی اجرای احکام تعزیرات حکومتی که از بین قضات دارای پایه پنج قضائی به روش مندرج در ماده (49) این قانون انتخاب می شوند به حبس تبدیل می شود. در هر صورت حبس بدل از جزای نقدی نباید از پانزده سال بیشتر باشد. تبصره 1ـ در مورد احکام صادره از شعب تعزیرات حکومتی پرونده جهت صدور حکم مبنی بر تبدیل جزای نقدی به حبس به شعبه یا شعبی از دادگاههای حوزه قضائی مربوطه که توسط رئیس قوه قضائیه تعیین می شود ارجاع می گردد تا ظرف ده روز نسبت به مورد اقدام مقتضی معمول نمایند. تبصره 2ـ جزای نقدی مازاد بر حبس تبدیلی در صورت شناسایی اموالی از محکوم علیه حتی پس از اتمام حبس وصول می گردد.

مشاهده ماده 60 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

ماده 44ـ رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز سازمان یافته و حرفه‏ای قاچاق کالاهای ممنوع و قاچاق کالا و ارز مستلزم حبس و یا انفصال از خدمات دولتی در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است. سایر پرونده‏های قاچاق کالا و ارز تخلف محسوب و رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است. چنانچه پرونده ای متهمان متعدد داشته و رسیدگی به اتهام یکی از آنان در صلاحیت مرجع قضائی باشد به اتهامات سایر اشخاص نیز در این مراجع رسیدگی می­شود. تبصره ـ در صورتی که پس از ارجاع پرونده به سازمان تعزیرات حکومتی و انجام تحقیقات محرز شود رسیدگی به جرم ارتکابی در صلاحیت مرجع قضائی است شعبه مرجوع الیه مکلف است بلافاصله قرار عدم صلاحیت خود را صادر کند. این قرار پس از تایید مقام مافوق شعبه در سازمان تعزیرات حکومتی و یا در صورت عدم اعلام نظر آن مقام ظرف مدت یک هفته قطعی است و پرونده مستقیما به مرجع قضائی ذی صلاح ارسال می شود. همچنین در مواردی که پرونده به تشخیص مرجع قضائی در صلاحیت تعزیرات حکومتی است پرونده مستقیما به مرجع مذکور ارسال می گردد و شعب سازمان تعزیرات حکومتی مکلف به رسیدگی می باشند. مقررات این تبصره از شمول ماده (28) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379 مستثنی است. (اصلاحی 21/07/1394)

مشاهده ماده 44 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

مرجع خدمات حقوقی وکیلیک

VAKILIK.COM